• Ruud Paesie
Zeeuwse kaarten voor de VOC
Het kaartenmakersbedrijf van de Kamer Zeeland in de 17de en 18de eeuw
Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, okt 2010
paperback, 104 pagina’s, 28 x 22 cm
ISBN 9789057306785, verkoopprijs € 19,95 nu € 8,95
te koop bij bol.com
—
In de 17de en 18de eeuw had de VOC kaartenmakers in dienst om haar zeelieden van nautische kaarten te voorzien. Over de beroemde Amsterdamse kaartenmakers Blaeu/de Graaf is zoveel geschreven, dat haast de indruk zou ontstaan dat VOC-kaarten uitsluitend in Amsterdam werden vervaardigd. Ook de Zeeuwse kamer had eigen cartografen in dienst, maar daarover is tot nog toe vrijwel niets gepubliceerd. Maritiem historicus Ruud Paesie verrichtte geruime tijd onderzoek naar de kaartenmakers van de Kamer Zeeland.
Rond 1670 verzochten Zeeuwse VOC-bestuurders landmeter Arent Roggeveen om geheime zeekaarten voor hen te gaan tekenen. Hij was een begaafd en veelzijdig man: cartograaf, wiskundige én astronoom. Hij onderrichtte zeevaartkunde en was VOC-examinator van stuurlieden. Bekendheid kreeg hij vooral door zijn expeditieplannen naar het ‘Onbekende Zuidland’, het huidige Australië. Het was uiteindelijk zijn jongste zoon Jacob Roggeveen die deze plannen ten uitvoer bracht en tijdens die expeditie Paaseiland ontdekte.
Na het overlijden van Arent Roggeveen nam oudste zoon Johan zijn vaders cartografische werkzaamheden over. Johan werkte ruim 40 jaar als kaartenmaker en werd op zijn beurt opgevolgd door Abraham Anias, van wie Paesie aantoont dat hij Johan Roggeveens stiefzoon was. Net als bij de Amsterdamse familie Blaeu was er dus ook in Zeeland sprake van een familiebedrijf.
(tekst uitgever)
– website Maritiem historicus dr. Ruud Paesie (1956)
– video Omroep Zeeland, 6 okt 2010
– In het Zeeuws Maritiem muZEEum in Vlissingen is van 9 oktober 2010 t/m 6 februari 2011 een tentoonstelling over dit onderwerp te zien.