De Wereld in Oude Ansichten, 1900–1920

Peter Cuijpers
De Wereld in Oude Ansichten
1900–1920

Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, november 2011

genaaid gebrocheerd, rijk geïllustreerd in kleur, 128 pagina’s, 28 x 22 cm
ISBN 9789057307584, verkoopprijs € 19,50

te koop bij bol.com

Ansichten of prentbriefkaarten bestaan inmiddels ruim 100 jaar. In de hoogtijdagen waren kaarten even populair als telefoon, e-mail en sms nu, alleen werden prentbriefkaarten veel langer bewaard. Nederland telt inmiddels duizenden verzamelaars van deze nostalgische plaatjes.
Tot het begin van de jaren 1980 was er maar weinig bekend over het fenomeen prentbriefkaart. De beschikbare kennis was geconcentreerd bij verzamelaars, die naar eigen interesse, inzicht en niveau informatie vergaarden en vastlegden. De cultuurhistorische waarde van ansichten krijgt de laatste jaren echter steeds meer de erkenning die zij verdient. Vaak geven ansichten een levendig tijdsbeeld, omdat ze de enig overgebleven getuigen zijn van een moment, situatie, mode of sensatie uit het verleden. Maar ook de handgeschreven tekst op voor- of achterzijde kan waardevolle informatie bevatten. De vluchtige communicatiemiddelen van onze voorouders vormen inmiddels een belangrijke bron van sociaal-culturele geschiedenis.

De Wereld in Oude Ansichten (1900–1920) is een gedegen, maar zeer toegankelijk geschreven naslagwerk. Met zijn systematische benadering schept auteur Peter Cuijpers een ordenend kader voor welk type prentbriefkaartencollectie dan ook, hetgeen inspirerend en verrijkend kan werken. Deze kleurrijk geïllustreerde uitgave – waarin de nadruk vooral op niet-topografische kaarten ligt – zal veel cultuurhistorici, liefhebbers en verzamelaars nieuwe inzichten bieden. In dit boek worden ansichtkaarten bovendien voor het eerst ook als poststuk bestudeerd, waardoor het zeker ook voor filatelisten interessant is. (uitgever)

Van De Wereld in Oude Ansichten is ook een met de hand genummerde en in linnen gebonden luxe-editie verschenen (isbn 978.90.5730.759.1). Deze luxe uitgave is niet verkrijgbaar in de boekhandel. Na verschijning zal het boek slechts beperkt leverbaar zijn en wordt de prijs € 59,50 (nog te bestellen bij Walburg Pers).

Socioloog Peter Cuijpers (1944) werkte als voorlichter en vertaalt publicaties vanuit het Engels. In 1998 promoveerde hij op onderzoek naar vroegste drukken in de Nederlandse (volks)taal.

over dit boek werd geschreven door…

Het Zwarte Beertjes-boek ; 55 jaar Zwarte Beertjes-pockets in beeld

Maarten Harms
Het Zwarte Beertjes-boek
55 jaar Zwarte Beertjes-pockets in beeld

uitgave in eigen beheer, oktober 2011

paperback (ingenaaid) met leeslinten, ca. 4700 afbeeldingen, geheel in kleur, 448 pagina’s, 30 x 21 x 3 cm
ISBN 9789090235790, verkoopprijs € 49,95 excl. verzendkosten

Toen Maarten Harms in 1955 met Sinterklaas een pocketboekje kreeg uit de Zwarte Beertjes-reeks, voorzien van een omslag van Dick Bruna, was dat de impuls om Zwarte Beertjes te gaan verzamelen. Na ruim vijftig jaar heeft hij nu een collectie van ca. 7000 Zwarte Beertjes.

Een aantal jaren geleden ontstond het plan om een bibliografie te schrijven over de Zwarte Beertjes. Hij begon met het werven van voorintekenaars en schatte de verschijningsdatum in op voorjaar 2009. Het werk duurde aanzienlijk langer, maar nu is het resultaat van de omvangrijke inspanning toch verschenen.

Het manuscript is geheel in eigen beheer gemaakt. Naast de afbeeldingen van ca. 4700 omslagen bevat dit boek de titelbeschrijvingen van ALLE, tot en met september 2011 uitgegeven Zwarte Beertjes en van ruim 3500 herdrukken.
Het eindresultaat verscheen op 11 oktober en is een 448 pagina’s tellend en 2 kg wegend boek op A4-formaat, geheel in kleur uitgevoerd.

Gekozen is voor een alfabetische rangschikking op auteur. Hierdoor ontstaat een interessant beeld voor de lezer, die met één oogopslag een overzicht krijgt van een schrijver. Ook voor liefhebbers van omslagen is dit boek een ideale bron van informatie.

Naast de omslagen en titelbeschrijvingen vindt u in het boek o.a.:
– een beschrijving van de geschiedenis van de Zwarte Beertjes-reeks;
– een beschrijving van de ontwikkeling in stijl van de reeks (logo’s, nummering, layout omslagen, etc.);
– toelichting op de inrichting van de bibliografie;
– uitgebreide registers op nummer, titel, vertaling en omslagontwerp
– naast de hoofdreeks Zwarte Beertjes zijn ook aanwezig de reeksen Crime Classic, Science Fiction, Fantasy & Horror, Hobby, Jeugd, Sprookjes, Academisch Zwarte Beertjes en Witte Beertjes.

Bestellen – De winkelprijs van Het Zwarte Beertjes-Boek is € 49,95, excl. de verzendkosten van € 7,35.

Het Zwarte Beertjes-Boek is als volgt te bestellen:
1. per email M.Harms@inter.nl.net
2. per telefoon +31 (0)562 44 22 36

Om het Zwarte Beertjes-Boek up-to-date te houden is het mogelijk jaarlijks per e-mail een aanvulling toegestuurd te krijgen.

Toon Kortooms, de auteur en zijn werk – naslagwerk van verzamelaar Herman Frenken

Herman Frenken
Toon Kortooms, de auteur en zijn werk

uitgave in eigen beheer van H. Frenken, augustus 2011

paperback, 240 pagina’s, 15 x 10,5 cm
ISBN 9789081755900, verkoopprijs € 14,00

Toon Kortooms (1916 – 1999) was bekend ‘de schrijver uit De Peel’. Hij was journalist en docent Nederlands en schreef circa dertig romans, verhalenbundels en kinderboeken.

Van het boek Beekman en Beekman werden volgens zijn uitgeverij Gottmer meer dan twee miljoen exemplaren verkocht. Dat maakt het boek tot de best verkochte roman in Nederland ooit. Help! De dokter verzuipt… stond mede dankzij de verfilming van het boek anderhalf jaar lang als nummer 1 op de bestsellerlijst.

Herman Frenken, een bekend verzamelaar van boeken, artikelen en publicaties van en over Toon Kortooms, heeft een boek gemaakt dat bedoeld is als overzicht voor de liefhebbers van het werk van Kortooms.

Het boek bevat naast een korte biografie en een ‘in memoriam’ een overzicht van het complete werk van Kortooms.

De eerste oplage van het in eigen beheer uitgegeven boek is beperkt tot 300 stuks. Het is verkrijgbaar via Marktplaats of rechtstreeks bij de heer Frenken (hfrenken@planet.nl).

Het boek Toon Kortooms, de auteur en zijn werk werd op 14 augustus 2011 gepresenteerd in het Toon Kortoomspark.

Verzameling Hans Warren te koop bij Antiquariaat Fokas Holthuis

Bij Antiquariaat Fokas Holthuis verscheen vandaag een catalogus met boeken, brieven en bijzondere uitgaven van Hans Warren. Catalogus 53 omvat de verzameling van de Zeeuwse verzamelaar Niek Oele: zo’n 200 eerste drukken, opdrachtexemplaren, luxe edities, brieven, vertalingen en andere interessante zaken.

Niek Oele verzamelde ruim 25 jaar lang het oeuvre van Warren. Naast alle dichtbundels en prozaboeken verwierf hij de door Warren vertaalde vogelboeken en natuurstudies. Curiosa zijn de fotocamera en de verrekijker waarmee Warren het open veld in ging. Een topstuk is de uitgave Zeven gedichten van liefde uit 1976, handgeschreven in een oplage van vier exemplaren. Geen enkele Nederlandse bibliotheek bezit een exemplaar.

Hieronder is de gedrukte versie van de catalogus door te bladeren (klik voor fullscreen) en hier is de online-versie (Nieuwsbrief 415), met meer afbeeldingen.

Van de catalogus worden 25 luxe-exemplaren gedrukt op gevergeerd papier en gebonden door Herman van der Kruijk met als bijlage een op de handpers gedrukte uitgave van twee nagelaten gedichten van Hans Warren. De prijs van een luxe-exemplaar is nog niet vastgesteld, maar u kunt nu al reserveren via de website van Fokas Holthuis.

[issuu layout=http%3A%2F%2Fskin.issuu.com%2Fv%2Flight%2Flayout.xml showflipbtn=true documentid=110614145620-c4c1f85df7bb41759c6757bfb53fbcc8 docname=catalogus53 username=fokasholthuis loadinginfotext=Hans%20Warren%3A%20De%20collectie%20van%20Niek%20Oele.%20Catalogus%2053 showhtmllink=false tag=dedication width=420 height=297 unit=px]

Uit de schaduw – Twintig jaar Nederlands Genootschap van Bibliofielen

Edwin Bloemsaat, Isa de la Fontaine Verwey-le Grand (e.a.)
Uit de schaduw
Twintig jaar Nederlands Genootschap van Bibliofielen

Uitgeverij de Buitenkant, maart 2011

genaaid gebonden in linnen, 430 pagina’s, met twee leeslinten
ISBN 9789490913076, verkoopprijs € 29,50

te koop bij bol.com (uitverkocht)

Het Nederlandse Genootschap van Bibliofielen is bij boekenliefhebbers vaak alleen bekend van hun mooi verzorgde Jaarboeken, die ook voor niet-leden te koop zijn (zie Jaarboek 2009 en 2008).

Het is dan ook heel bijzonder dat leden van het Nederlandse Genootschap van Bibliofielen, ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan, uit de schaduw van hun bibliotheken treden en hun mooiste schatten aan het grote publiek tonen. Zij doen dit op een tentoonstelling in het Haagse Museum Meermanno | Huis van het boek. Aan de hand van verhalen en foto’s leert het publiek de verzamelaars beter kennen. Hoe is de liefde voor het boek ontstaan, wat vindt de partner van de verzamelwoede, hoeveel uren brengen ze door in hun bibliotheken en welke opofferingen moeten zij zich getroosten om de begeerde boeken van hun keuze te kunnen verwerven?

Bij de tentoonstelling (te zien tot 19 juni 2011) verschijnt het gelijknamige boek Uit de schaduw. Twintig jaar Nederlands Genootschap van Bibliofielen, vormgeving: Hansje van Halem en foto’s van Rebke Klokke.

Bibliofiel verzamelaar ‘Perkamentus’ geeft op zijn gelijknamige weblog een impressie van de openingsbijeenkomst op zaterdag 19 maart 2011. Over het boek zegt hij:

“Eerlijk is eerlijk; het is werkelijk een prachtig boek geworden, zowel wat inhoud betreft als fotografie (Rebke Klokke), vormgeving (Hansje van Halem) en uitvoering door Uitgeverij de Buitenkant. De verhalen, door bijna zestig leden waaronder ikzelf, over hun bibliofiel verzamelen vormen boeiende en aangename lectuur die wordt afgewisseld met foto’s van de bibliofielen (in zwart-wit) en ‘highlights’ uit hun collectie (in kleur).
Het boek is eigenlijk een mooie aanvulling op Piet Buijnsters’: “Geschiedenis van de Nederlandse Bibliofilie” (Nijmegen, 2010). Vele leden kochten meerdere boeken (om – net als ik – nog exclusiever te laten inbinden of om cadeau te doen) en vermoedelijk zal de oplage van duizend exemplaren snel uitverkocht zijn.”
Perkamentus, 20-03-2011

‘Achter de muziek aan’ – Muzikaal erfgoed in Vlaanderen en Nederland

Maarten Beirens, Ellen Kempers, Heidi Moyson, e.a.
Achter de muziek aan
Muzikaal erfgoed in Vlaanderen en Nederland

Uitgeverij Acco, Leuven, december 2010

paperback, 432 pagina’s, 25 x 17 cm
ISBN 9789033482472, verkoopprijs € 35,00

te koop bij bol.com

Iedereen komt wel eens in contact met de ‘sporen’ van ons muzikaal verleden: als luisteraar of uitvoerder, als verzamelaar, als erfgoedbeheerder in een museum, bibliotheek of archief, als erfgoedmedewerker, als onderzoeker, …

Maar wat is muzikaal erfgoed eigenlijk en wat maakt het bijzonder? Welke organisaties zijn betrokken bij de zorg voor dit waardevolle erfgoed? Waarom bewaren we al dat erfgoed en hoe pakken we dat het best aan? En hoe kunnen we dit erfgoed ‘teruggeven’ aan en beter toegankelijk maken voor de samenleving zodat een groter maatschappelijk draagvlak ontstaat voor het in stand houden van dat erfgoed?

Achter de muziek aan probeert een antwoord te geven op al deze vragen. Deze artikelenbundel geeft een overzicht van de verschillende actuele visies op en definities van muzikaal erfgoed. Tegelijk worden overeenkomsten en verschillen tussen Vlaanderen en Nederland in de zorg voor dat erfgoed besproken. Bovendien bundelt dit boek in een toegankelijke taal de basisprincipes uit de disciplines die het fundament vormen voor een duurzame omgang met muzikaal erfgoed: archivistiek, museologie, bibliotheekwetenschappen en musicologie.

Achter de muziek aan behandelt niet alleen de actuele context waarbinnen de ontsluiting, de zorg voor en omgang met muzikaal erfgoed plaatsvinden, maar werpt tevens een blik op de toekomst. Dit boek richt zich dan ook tot iedereen die in contact komt met muzikaal erfgoed en de zorg ervoor ter harte neemt.

Dit boek kwam tot stand onder impuls van Resonant, Centrum voor Vlaams muzikaal erfgoed, in samenwerking met het Nederlands Muziek Instituut.

(tekst uitgever)

Een gedeelte van de inhoudsopgave:

– Het ABC van documentair muzikaal erfgoed: muziek in archieven,
bibliotheken en andere collecties, Jan Roegiers, 89
– Van neum tot tijdnotatie: de ontwikkeling van het notenschrift, Emile Wennekes 99
– Muziekbronnen uit middeleeuwen en renaissance, Eric Jas 109
– Muziekmanuscripten na 1700: unieke bronnen van informatie, Frits Zwart 122
– Technieken voor het drukken van muziek door de eeuwen heen, Ellen Kempers 128

– Bewaarplaatsen van muzikaal erfgoed in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Klaas Jaap van der Meijden en Heidi Moyson 191
– Bewaarplaatsen van muzikaal erfgoed in Nederland, Ellen Kempers 221
– Muziek in het museum: over de muziekcollectie van het Gemeentemuseum Den Haag, Michael Latcham 238
Kijk hier voor de complete inhoudsopgave.

Het boek werd gepresenteerd op de 2e Dag voor het Muzikaal Erfgoed, op 9 december 2010 (zie verslag).

Op de website van Resonant vindt u enkele voorbeelden van topstukken uit het papieren muzikale erfgoed.

Ook op de website van het Nederlands Muziek Instituut (NMI) is een webexpositie te vinden.

‘De wereld aan de wand’ – de geschiedenis van de schoolwandkaarten in Nederland

L. Brink en L. Holl
De wereld aan de wand
De geschiedenis van de schoolwandkaarten in Nederland

Waanders Uitgevers, september 2010

paperback, 192 pagina’s, 25,5 x 23,6 (oblong) cm
ISBN 9789040077128, verkoopprijs € 29,50 > nu voor € 14,75

te koop bij bol.com

Generaties leerlingen zijn opgegroeid met schoolwandkaarten in vele soorten en maten. In de 19de en 20ste eeuw vormden die kaarten meestal de eerste kennismaking met de grafische voorstelling van het aardoppervlak. Vanaf 1840 kwamen uitgevers als Oomkens, Wolters, Thieme en Noordhoff in rap tempo met steeds weer nieuwe schoolwandkaarten op de markt. De kaarten geven hierdoor een boeiend overzicht op groot formaat van de ingrijpende veranderingen in het (politieke) landschap van Nederland en zijn voormalige koloniën, van Europa en van de wereld.
Vreemd genoeg heeft de schoolwandkaart tot nu toe echter een zeer stiefmoederlijke behandeling gekregen in de kartografische literatuur.

De wereld aan de wand brengt de geschiedenis van deze kaarten rijkelijk geïllustreerd in beeld. Een groot aantal schoolwandkaarten passeert hierbij de revue. Het is een feest van herkenning voor iedereen die goede herinneringen heeft aan zijn aardrijkskundelessen. Dit boek geeft de schoolwandkaart, het muurbloempje onder de leermiddelen, de aandacht die hij verdient. (flaptekst)

De schrijvers van dit boek, Lowie Brink en Lucy Holl, zijn eigenaar van het antiquariaat ‘De wereld aan de wand’, gespecialiseerd in wandkaarten.

Recensie

Centsprenten – Massaproduct tussen heiligenprent en stripverhaal

Aernout Borms
Centsprenten
Massaproduct tussen heiligenprent en stripverhaal

Uitgeverij d’Jonge Hond, juni 2010

softcover, ca. 100 illustraties, 96 pagina’s, 20 x 20 cm
ISBN 9789089101709, verkoopprijs € 22,50

te koop bij bol.com

De Koninklijke Bibliotheek (KB) te Den Haag heeft de laatste jaren door aankoop en diverse schenkingen een collectie van circa 1.300 Centsprenten verworven. Deze uitgave biedt een verkenning van dit nu vergeten drukwerk, dat ooit in enorme hoeveelheden lering en vermaak aan kinderen en volwassenen verschafte.
Centsprenten boden gedurende bijna drie eeuwen betaalbare ontspanning en informatie voor brede lagen van de bevolking. Het zijn de voorlopers van het goedkope prentenboek, het tijdschrift en het stripverhaal. De vaak weinig geletterde kopers konden voor een prikje kennis nemen van belangrijke gebeurtenissen zoals rampen, misdrijven en veldslagen. Prenten met levens van heiligen of bijbelse taferelen gaven uiting aan devotie en religieuze overtuigingen. Er werd de spot gedreven met kwakzalvers, oude vrijsters, pantoffelhelden en slachtoffers van oplichterij. Fantasieën kwamen op prenten tot leven met allegorische onderwerpen zoals de liefdesboom, luilekkerland, de omgekeerde wereld en de levenstrap.

De technische mogelijkheden van het drukken, waardoor de manier van illustreren sterk werd bepaald, krijgen speciale aandacht.
Van de 17de tot in de 20ste eeuw zijn tientallen miljoenen prenten over Nederland verspreid. In Centsprenten wordt dit rijke erfgoed in woord en beeld in kaart gebracht.

Dit boek verschijnt in de reeks over geïllustreerde (kinder-)boeken onder redactie van Saskia de Bodt, bijzonder hoogleraar Illustraties aan de Universiteit van Amsterdam en uitgegeven door Uitgeverij d’Jonge Hond i.s.m. de Koninklijke Bibliotheek.

– Het eerste exemplaar van het boek Centsprenten is uitgereikt op een symposium over kinderprenten op 2 juni 2010, ter gelegenheid van de tentoonstelling Kinderprent voor 1 cent in het Historisch Museum in Rotterdam.

– Op 19 december 2007 is een belangrijke collectie van ruim 1000 centsprenten uit de periode 1730 tot 1900 aan de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag geschonken door het echtpaar Borms-Koop (meer info bij KB).

– Het beeldmateriaal voor dit boek is beschikbaar gesteld door de Koninklijke Bibliotheek die haar hele collectie centsprenten voor publiek toegankelijk maakt via de website Het Geheugen van Nederland.

Veel informatie over centsprenten is ook te vinden op de website van Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur (SGKJ).

Goud en koper in de boekenwereld – opstellen van Frans A. Janssen

Frans A. Janssen
Goud en koper in de boekenwereld

Bert Bakker, januari 2008

Paperback met flappen, 255 pagina’s, 24 x 17,50 cm
ISBN 9789035131293, verkoopprijs oorspr. € 37,50, m.i.v. april 2010 verkrijgbaar voor € 7,90

te koop bij bol.com

‘sulcken boecken sijn in d’een handt gout datse in de andere handt maer coper en wesen’

De betekenis van de woorden ‘goud’ en ‘koper’ in bovenstaand citaat is duidelijk: hetzelfde boek kan door het ene bedrijf tot een commercieel succes gemaakt worden, terwijl het bij een ander bedrijf maar niet wil verkopen. Deze bundeling opstellen vertelt over de wisselvalligheden in de wereld van de boekdrukkunst, over hoogte- en dieptepunten.

De bijdragen in dit boek handelen onder meer over de vrees dat het boek uit onze cultuur zal verdwijnen, de verdwijning van de boekencollecties in kloosters, de diefstal van exemplaren van de Gutenberg-bijbel, de rol van alcohol op de werkvloer van drukkerijen, de nog steeds voortdurende roem van de letterontwerper en drukker Bodoni, Balzacs roman Verloren illusies als bron voor onze kennis van de Franse boekenwereld rond 1820, de beeldvorming van bibliotheken en de rol van de fotografie daarin, en de bijzondere betekenis die particuliere bibliotheken kunnen hebben ten opzichte van de openbare instellingen.

Deze opstellen van Frans A. Janssen komen voort uit zijn fascinatie voor zowel het maken van gedrukte boeken als de vaak roerige historie die achter deze gedrukte exemplaren schuilgaat. Het eerste deel handelt over de ‘architectuur’ van het boek: de presentatie van tekst en beeld. Het tweede aspect hangt samen met de overlevering van boeken, met het verzamelen en gebruiken ervan door particulieren en bibliotheken.

Frans A. Janssen (1939) was van 1989 tot 2004 hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam in de Geschiedenis van Boek en Bibliotheek; oratie in 1989: Auteur en drukker in de geschiedenis van de typografische vormgeving. Zijn specialisme binnen de boekwetenschap omvat de analytische bibliografie (de geschiedenis van de techniek van het maken van boeken) en de geschiedenis van de typografische vormgeving. Ook was hij een aantal jaren directeur van de Bibliotheca Philosophica Hermetica in Amsterdam.

Bij ‘Desmet Live’ is een gesprek te zien met Frans A. Janssen, sept. 2008

In de Volkskrant schreef Kees Fens een recensie, 28 dec. 2007

Bespreking bij Cadoc.nl op 23 jan. 2008

– In de Ramsjkrant van april 2010 verscheen dit boek voor de prijs van €  7,90 !!

Taschen komt met 2e deel van typografisch kijkboek ‘Type’

Jong-Type-2010Cees de Jong (editor), Jan Tholenaar, Alston W. Purvis
Type
A Visual History of Typefaces & Graphic Styles, 1901-1938 (volume 2)

Dit tweede deel van een visuele geschiedenis van fonts en grafische stijlen bestrijkt de periode van 1900 tot het midden van de twintigste eeuw.

Het is een selectie uit de collectie van de Nederlandse verzamelaar Jan Tholenaar en laat de evolutie van de drukletter zien in al haar verschillende incarnaties d.m.v. prachtig ontworpen catalogi die niet alleen lettertypes in roman, italic, vet, half-vet, smal en breed laten zien, maar ook karakters, randen, versieringen, beginletters en decoraties alsook vaak spectaculaire voorbeelden van het gebruik van letters.

Jong-Type-2010-spreadJong-Type-spread2

Er zijn voorbeelden opgenomen van onder meer: William Caslon, Fritz Helmuth Ehmcke, Peter Behrens, Rudolf Koch, Eric Gill, Jan van Krimpen, Paul Renner, Jan Tschichold, A. M. Cassandre, Aldo Novarese en Adrian Frutiger.

Een inleiding is geschreven door Alston W. Purvis.

Taschen, maart 2010 / hardcover – 360 pag. – afm. 32 x 25 cm / ISBN 9783836515146 / Verkoopprijs 39,90 Euro (niet leverbaar)

Blader het hele boek door bij ‘lookinside’.

Het eerste deel van Type verscheen in augustus 2009

review bij Fontanel, 2 juni 2010