Piet J. Buijnsters schrijft nieuw standaardwerk: de Geschiedenis van antiquariaat en bibliofilie in Belgie

buijnsters-belgie-2013Piet J. Buijnsters
Geschiedenis van antiquariaat en bibliofilie in Belgie 1830-2012

Uitgeverij Vantilt, maart 2013

gebonden, illustr., 432 pagina’s, 24 x 16 cm
ISBN 9789460041235, introductieprijs tot 1 juni € 29,95 (daarna €34,95)

bestel bij bol.com

Opnieuw levert Piet J. Buijnsters een bijdrage aan het in beeld brengen van antiquaren en bibliofielen in het Nederlandstalig boekenlandschap. Na de standaardwerken De Geschiedenis van het Nederlandse antiquariaat (2007) en Geschiedenis van de Nederlandse bibliofilie (2010) brengt hij nu het overzichtswerk Geschiedenis van antiquariaat en bibliofilie in België (1830-2012).

De Geschiedenis van antiquariaat en bibliofilie in België (1830-2012) is het eerste overzichtswerk op dit gebied. Dankzij gedegen speurwerk biedt het boek ruimschoots zicht op de ontwikkeling van het Belgische antiquariaat en particuliere verzamelingen. Het laatste deel introduceert een nieuw element: talrijke interviews met antiquaren en bibliofielen bieden ons een inkijkje in deze verder zo gesloten wereld. Meer nog dan de vorige boeken van Piet J. Buijnsters mag dit boek pionierswerk worden genoemd. Volledigheid mag daarom niet worden verwacht, maar de Geschiedenis van antiquariaat en bibliofilie in België is een avontuurlijke verkenning op het grotendeels braakliggende terrein van de Belgische bibliofilie.

buijnsters-1buijnsters-2buijnsters-3

Piet J. Buijnsters (1933) is emeritus hoogleraar achttiende-eeuwse literatuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Naast studies en tekstedities op zijn vakgebied publiceerde hij met zijn echtgenote Leontine Buijnsters-Smets een driedelig standaardwerk over achttiende- en negentiende-eeuwse kinderboeken en paper toys (bekroond met de Menno Hertzbergerprijs en de G.H. ’s Gravesandeprijs).

eerder bij BoB:

Piet J. Buijnsters, Lust en Leering : Geschiedenis van het Nederlandse Kinderboek in de negentiende eeuw, Waanders, 2001
Piet J. Buijnsters, Geschiedenis van de Nederlandse bibliofilie : Boek- en prentverzamelaars 1750-2010, Vantilt, 2010
Leontine Buijnsters-Smets, Straatverkopers in beeld : Tekeningen en prenten van Nederlandse kunstenaars circa 1540-1850, Vantilt, 2012

1001 Vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis gebundeld in boek van 1500 pagina’s

kloek-vrouwen-2013Els Kloek, vormgeving Irma Boom
1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis

Uitgeverij Vantilt, februari 2013

gebonden, illustr., 1524 pagina’s, 18,5 x 13 cm

maart 2013 – tweede druk
ISBN 9789460041419, verkoopprijs € 39,50

bestel bij bol.com

Beroemde, beruchte, opmerkelijke, geliefde, slechte, spraakmakende en invloedrijke vrouwen. Gebundeld in een vuistdik naslagwerk.

Els Kloek (verbonden aan het Huygens ING) werkte als projectleider van het Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland tien jaar lang met meer dan driehonderd deskundigen aan de biografieën van 1001 beroemde, beruchte, opmerkelijke, geliefde, slechte en invloedrijke vrouwen. Het resultaat is een online naslagwerk met biografieën van opmerkelijke Nederlandse vrouwen tot ongeveer 1850.

Besloten werd om ook een boek uit te geven met deze vrouwenlevens en dit resulteerde in een monumentaal naslagwerk, dat leest als een spannende dwarsdoorsnede van 1000 jaar Nederlandse geschiedenis.
Een goede reden om het boek hier te noemen is dat in de rubriek Letterkunde 290 vrouwen zijn opgenomen.

Irma Boom, internationaal vermaard vormgeefster verzorgde de vormgeving van 1001 vrouwen. Onder haar handen veranderde een website in een bijzonder boek waarin vorm, structuur en inhoud naadloos op elkaar aansluiten.

Crowdfunding – Om een bijdrage te leveren aan de hoge kosten van dit boekproject werden op de website 1001-vrouwen.nl supporters  gezocht die ‘een vrouw’ konden adopteren als peter of meter. Begin januari was op deze manier al € 70.000 bijeengebracht.

Meer over dit boek…

 

Tentoonstelling – In de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam is aansluitend bij het boek een tentoonstelling over de meest opmerkelijke vrouwen aangevuld met bijzondere objecten, geschriften en afbeeldingen. De tentoonstelling loopt van 14 februari tot 20 mei 2013.

Editie 2012 van het Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis

Goran Proot (red.)
Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis 19/2012

Uitgeverij Vantilt, juni 2012

paperback, 256 pagina’s, 23 x 16 cm
ISBN 9789460040948, verkoopprijs € 27,50

bestel bij: bol.com | Cosmox | De Slegte |

Bij de Nederlandse Boekhistorische Vereniging (NBV) verschijnt jaarlijks een bundel met meestal zeer lezenswaardige artikelen op het gebied van de boekgeschiedenis.
Leden van de NBV ontvangen het jaarboek als onderdeel van hun lidmaatschap, maar belangstellenden kunnen het boek ook gewoon via de boekhandel aanschaffen.

Dit jaar is het een themanummer met artikelen over boekvormgeving vanaf de Middeleeuwen tot nu.

Dit jaarboek is een themanummer over vormgeving en design van boeken vanaf de Middeleeuwen tot vandaag. Aan de hand van een overzicht van edities van de Imitatio Christi reflecteert David McKitterick over de vraag welke typografische ingrepen überhaupt door lezers worden opgemerkt.

Deelaspecten van het binnenwerk van handgeschreven en gedrukte boeken worden belicht door Erik Kwakkel (het formaat van elfde-eeuwse manuscripten), Claire Bolton (het belang van onzichtbaar zetsel gebruikt om te spatiëren) en Christoph Reske (de invloed van techniek op leesbaarheid van lettertypes).

Maar ook de buitenkant van het boek komt ruimschoots aan bod in artikelen van Nicholas Pickwoad en Erik Geleijns. Daarnaast wordt de vormgeving van specifieke tekstgenres behandeld, zoals Griekse abc-boeken (Androniki Sioki)en woordenboeken (Simon Rosenberg). In een verrassende bijdrage ontvouwt vormgever Geoffrey Brusatto de creatieve mogelijkheden van het gedrukte vel als uitgangspunt voor parallelle leespaden in het boek van morgen. (uitgever)

NBV – De Nederlandse Boekhistorische Vereniging is er voor een ieder die het oude en het nieuwe boek in al zijn verschijningsvormen een warm hart toedraagt. De NBV, opgericht in 1993, is een actieve vereniging met ca. 650 leden, van prominente wetenschappers tot amateur-onderzoekers, van journalisten tot antiquaren. De vereniging is statutair gevestigd te Leiden en opereert sinds 1997 onder auspiciën van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde.

‘Ik woon in duizend kamers tegelijk’ – opstellen voor en over Wiel Kusters

Jan de Roder (red.)
Ik woon in duizend kamers tegelijk
opstellen voor en over Wiel Kusters

Uitgeverij Vantilt, juni 2012

paperback met stofomslag, 292 pagina’s
ISBN 9789460041068, verkoopprijs € 19,95

bestel bij: bol.com |

Wiel Kusters (1947), bekend als veelzijdig dichter en schrijver, was hoogleraar Algemene en Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit Maastricht. Op 1 juni 2012 nam hij daar afscheid en bij die gelegenheid kreeg hij een liber amicorum aangeboden met essays van collega’s en vrienden.

Dat Wiel Kusters in duizend kamers tegelijk woont, weet iedereen die zich maar even in zijn leven en werk heeft verdiept. Zowel met betrekking tot de genres die hij heeft beoefend, nog steeds beoefent en zal blijven beoefenen, als met betrekking tot de diversiteit van onderwerpen, invalshoeken en benaderingen, kan de titel moeilijk een overdrijving worden genoemd.

Wiel Kusters debuteerde in 1965 met gedichten in het literaire tijdschrift Contour. Zijn debuut in boekvorm was Een oor aan de grond (1978). Sindsdien heeft hij een groot aantal gedichtenbundels gepubliceerd, voor volwassenen en kinderen.
In 2010 verscheen zijn veelgeprezen biografie ‘Pierre Kemp, een leven’ en in 2013 verschijnt zijn biografie van de criticus, essayist en cultuurhistoricus Kees Fens.

Over dit boek…

Bibliografie

Deze maand verscheen ook ‘De onderste steen’, het derde deel van Kusters’ bibliografie, samengesteld door Sanne Thomas. De eerste twee delen verschenen in 1988 en 1997 bij Uitgeverij Herik. Het derde deel werd evenals ‘Ik woon in duizend kamers’ tegelijk uitgegeven door Vantilt.

De vormgeving van beide uitgaven is van Piet Gerards Ontwerpers.

‘Staande Receptie’ – Jos Joosten over Literatuur, kritiek en literatuurwetenschap

Jos Joosten
Staande Receptie
Literatuur, kritiek en literatuurwetenschap

Uitgeverij Vantilt, april 2012

paperback, 192 pagina’s
ISBN 9789460040979, verkoopprijs € 14,95

te koop bij bol.com

Vanaf het moment dat het eerste kritische oordeel over een boek werd gepubliceerd, waren er betrokkenen boos of blij. En derden wisten zeker dat het helemaal anders moest. Schrijvers, lezers, uitgevers, collegacritici en ook literatuurwetenschappers: iedereen heeft al eeuwenlang zijn oordeel klaar over literatuurkritiek. En altijd is er controverse, waarbij het woord ‘crisis’ nooit ver weg is.
Soms is het crisisgevoel groot, zoals nu. De positie van literatuurkritiek in kranten en tijdschriften ligt onder vuur, andere media dienen zich aan, schrijvers presenteren zich niet meer op de traditionele manier en lezers vinden steeds vaker hun eigen weg.

In Staande receptie maakt Jos Joosten de balans op en behandelt hij een aantal actuele kwesties uit de Nederlandse literatuurkritiek: hoe functioneert kritiek in woelige tijden? Kan literatuurkritiek geëngageerd zijn? En is internet een oplossing voor de kritiekcrisis? De rol van de wetenschapper heeft zijn bijzondere aandacht: (hoe) kun je objectief iets zeggen over een fenomeen dat zó in beweging is? (uitgever)

Jos Joosten is hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen en betrokken bij de daar gevestigde onderzoeksgroep SCARAB (Studying Criticism and Reception Across Borders).

Boekpresentatie – Het boek Staande receptie werd op 26 april 2012 gepresenteerd op een bijeenkomst in de Radboud Universiteit Nijmegen.

Beschuldiging – Bij verschijnen van het boek ontstaat nogal wat opwinding over de beschuldiging van plagiaat aan het adres van recensente en bijzonder hoogleraar Elsbeth Etty. In een uiterst kritisch hoofdstuk over het boek van Etty brengt hij een reeks van slordigheden en feitelijke onjuistheden aan het licht. Zijn conclusie: Etty zet de feiten ‘onbekommerd naar haar hand’ (zie o.m. Volkskrant, 26 april 2012).

Recensie

Gewapend met kennis – 500 jaar militaire boekcultuur in Nederland

Louis Ph. Sloos
Gewapend met kennis
500 jaar militaire boekcultuur in Nederland

Uitgeverij Vantilt, april 2012

gebonden, illustr., 544 pagina’s, 24 x 16 cm
ISBN 9789460040702, verkoopprijs € 34,95

te bestellen bij o.a.: bol.com |

Op dinsdag 3 april 2012 is in Leiden Louis Ph. Sloos gepromoveerd op zijn onderzoek naar militaire boekcultuur. De handelseditie van het proefschrift, Gewapend met kennis. 500 jaar militaire boekcultuur in Nederland, werd op 5 april gepresenteerd in het Legermuseum te Delft, waar Louis Ph. Sloos werkzaam is als conservator literatuur en bibliothecaris.

Het idee dat oorlogvoering niet alleen een praktisch vak is, maar ook een goede theoretische onderbouwing nodig heeft, ontstond al aan het eind van de vijftiende eeuw. Daarbij speelde de boekdrukkunst als nieuw communicatiemiddel een cruciale rol, want juist via het gedrukte woord konden kennis en informatie op krijgskundig gebied gemakkelijk en breed worden verspreid. Aan dit aspect is tot nu toe nauwelijks aandacht besteed en er bestaat van geen enkel land een algemene studie over militaire boekcultuur.
‘Gewapend met kennis’ presenteert een eerste overzicht van de rijke Nederlandse militaire boekcultuur: van de eerste militaire vakbibliotheek, in 1600 ontstaan aan de Leidse universiteit, tot de eerste druk van het bekende Handboek voor de soldaat uit 1933. De eerste werken werden gedrukt door Christoffel Plantijn in Antwerpen, maar al snel werden Den Haag en Amsterdam het centrum van de Nederlandse militaire publicistiek. Tot in de achttiende eeuw was de Nederlandse Republiek zelfs internationaal een belangrijke producent van militaire literatuur. De auteur had voor zijn onderzoek toegang tot het omvangrijke en unieke historisch boekbezit aanwezig in het cultureel erfgoed van Defensie. (uitgever)

Louis Ph. Sloos (1972) is historicus en boekwetenschapper en werkt als conservator Literatuur/bibliothecaris bij het Legermuseum in Delft. Hij publiceert al ruim vijftien jaar over het militaire boek, waaronder in 2001 de tweedelige studie Voor den dienst der Armée. De militaire uitgeverij-boekhandel De Gebroeders van Cleef te ’s-Gravenhage en te Amsterdam 1739-1967 en in 2008, onder zijn leiding, de vierdelige catalogus Warfare and the age of printing. Zie ook deze lijst met publicaties.

Bibliotheek Legermuseum Delft – De bibliotheek (circa 300.000 banden) bevat literatuur over vrijwel elk relevant aspect met het oog op de overige museumcollectie, zoals bijvoorbeeld uniformen, materieel, voertuigen, wapens en ceremonieel. Naast de meest recente uitgaven is een grote collectie oude en bijzondere werken van vóór 1900 aanwezig. Het oudste werk dateert uit circa 1530. Het is een unieke collectie, waarvan bijna de helft alleen in de museumbibliotheek van het Legermuseum aanwezig is en nergens anders in Nederland  raadpleegbaar. Zie meer op de website.

Zie ook…

Tentoonstelling – Het Museum Meermanno | huis van het boek in Den Haag organiseert n.a.v. de publicatie Gewapend met kennis van 15 juni t/m 15 september 2013 een tentoonstelling over de Nederlandse militaire boekgeschiedenis voor een breed publiek.

Leontine Buijnsters-Smets: Straatverkopers in beeld

Leontine Buijnsters-Smets
Straatverkopers in beeld
Tekeningen en prenten van Nederlandse kunstenaars circa 1540-1850

Uitgeverij Vantilt, februari 2012

gebonden, illustr., 256 pagina’s, 27 x 19 cm
ISBN 9789460040894, verkoopprijs € 34,95

te koop bij o.a.: bol.com |

Opnieuw een boeiende studie van kunsthistorica Leontine Buijnsters-Smets. Na haar boek Decoratieve prenten met geschreven wensen 1670-1870 uit 2007, verschijnt nu een rijk geïllustreerde uitgave met een overzicht van marskramers en straatverkopers, afgebeeld op tekeningen en prenten.

‘Leurders’ van allerlei slag trokken dagelijks door steden en dorpen om hun waren luidkeels aan te prijzen. Hun optreden en soms schilderachtige kleding hebben van oudsher ook Nederlandse tekenaars en graveurs geïnspireerd tot een min of meer realistische uitbeelding. Pas sinds enige jaren wordt door (kunst)historici mondjesmaat onderzoek verricht op dit terrein, maar zij beperkten zich vaak tot verkopers van drukwerk, afgebeeld op centsprenten, waarbij de kunstprent buiten beschouwing bleef.

Straatverkopers in beeld biedt een compleet overzicht van drie eeuwen straatverkoop, voor zover getekend of in prent gebracht door Noord- en Zuid-Nederlandse kunstenaars vanaf de zestiende eeuw tot 1850. Een vergeten aspect van onze cultuurgeschiedenis krijgt nu voor het eerst volle aandacht. Het is, zoals te verwachten, geen puur nationale beeldgeschiedenis. Behalve in Nederland komen zulke leurdersvoorstellingen voor in Italië, Frankrijk, Engeland en Duitsland.

over dit boek…

zie ook…

Piet J. Buijnsters, Lust en Leering : Geschiedenis van het Nederlandse Kinderboek in de negentiende eeuw, Waanders, 2001
Piet J. Buijnsters, Geschiedenis van de Nederlandse bibliofilie : Boek- en prentverzamelaars 1750-2010, Vantilt, 2010
Piet J. Buijnsters, Geschiedenis van antiquariaat en bibliofilie in Belgie 1830-2012, Vantilt, 2013

Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis 2011

Goran Proot (red.)
Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis 18/2011

Uitgeverij Vantilt, juni 2011

paperback, illustraties, 228 pagina’s, 23 x 16 cm
ISBN 9789460040733, verkoopprijs € 29,50

te koop bij bol.com

De achttiende editie van het Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis voert ons van Antwerpen naar Peru en van Nederland naar Zuid-Afrika. Ignaz Matthey tilt de sluier op van de handel in porno en de vervolging daarvan aan het begin van de twintigste eeuw. Janneke Weijermars laat haar licht schijnen over de natievorming in de periode 1815-1830, toen de Lage Landen politiek even één waren. Arnold Lubbers behandelt de functie en organisatie van leesgezelschappen in de negentiende eeuw. Ook Suzan Folkerts gaat op zoek naar lezers en gebruikers. Middelnederlandse Bijbelvertalingen zijn haar vertrekpunt. Kristof Selleslach stelt een nieuw boekhistorisch instrument voor dat duizenden ornamenten uit Antwerpse drukken uit de periode 1541-1600 aan ateliers verbindt en waarmee onze kennis over – onder andere – het fonds van Christoffel Plantijn kan worden bijgesteld. In een review licht Frank de Glas twee pas verschenen boekhistorische werken die handelen over de toekomst van het (elektronische) boek kritisch door.

NB – De definitieve versie van het omslag van het jaarboek is anders geworden dan op eerdere afbeeldingen was te zien.

 

Een stad vol lezers – Leescultuur in Haarlem 1850-1920

Boudien de Vries
Een stad vol lezers
Leescultuur in Haarlem 1850-1920

Uitgeverij Vantilt, april 2011

gebonden, geïllustreerd, deels in kleur, 512 pagina’s, 24 x 17 cm
ISBN 9789460040658, verkoopprijs € 39,95

info/bestel bij bol.com

Aan het eind van de negentiende eeuw voltrok zich niets minder dan een revolutie. Was het lezen van literaire, opinierende en informatieve boeken, tijdschriften en kranten in 1850 voorbehouden aan een smalle bovenlaag, binnen een halve eeuw veranderde dit fundamenteel. Meer mensen dan ooit kwamen in aanraking met drukwerk en konden kennisnemen van het literair erfgoed, zich mengen in de discussies van de dag en door zelfstudie hopen op een betere toekomst. Tegelijkertijd werden politieke en levensbeschouwelijke bewegingen zich bewust van de mogelijkheden om via eigen bibliotheken, kranten en tijdschriften hun visie op de samenleving uit te dragen. Wie de negentiende-eeuwse lezers waren en welke boeken ze lazen, is nauwelijks bekend. Lazen ze flodderromans of literaire meesterwerken, vooral stichtelijke werken of ook pikante verhalen en wat waren de toenmalige bestsellers? Hoe kwamen deze lezers aan hun boeken? In Een stad vol lezers onderzoekt Boudien de Vries de Haarlemse leescultuur en schetst tegelijkertijd een beeld van de negentiende-eeuwse Nederlandse lezer. (uitgever)

Boudien de Vries is universitair hoofddocent Sociale Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.

Recensies

Honderd jaar private press in Nederland beschreven in ‘Het ideale boek’

Paul van Capelleveen en Clemens de Wolf (red.)
Het ideale boek
Honderd jaar private press in Nederland 1910-2010

Uitgeverij Vantilt, november 2010

gebonden, rijk geïllustreerd in kleur, ca. 240 pagina’s, 31,5 x 24,5 cm
ISBN 9789460040603, verkoopprijs € ca. 34,95

te koop bij bol.com

Het verschijnsel van de private press deed zijn intrede in Nederland in 1910 met de oprichting van de bibliofiele uitgeverij De Zilverdistel. Naar voorbeeld van The Kelmscott Press en andere Engelse private presses vormde Jean-François van Royen haar later om tot een ‘eigen-pers’. De Zilverdistel is het beginpunt van een relatief klein, maar uitermate dynamisch, creatief en invloedrijk onderdeel van de Nederlandse boekcultuur.

In Het ideale boek passeert honderd jaar private press de revue. Bibliofiele series als Palladium bepaalden in het interbellum mede de boekvormgeving. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden circa duizend clandestiene uitgaven vervaardigd door zo’n negentig drukkers en uitgevers.

In de tweede helft van de vorige eeuw kwam het genre private press tot grote bloei, onder meer door de veranderingen in de grafische industrie. Leraren, kunstenaars, grafici en vele anderen begonnen uit liefhebberij met een eigen drukpers. Prachtige boeken met interessante teksten en fraaie illustraties op bijzonder papier waren het resultaat. Sinds 1975 zijn deze liefhebbers verenigd in de Stichting Drukwerk in de Marge, waarbij nu zo’n 175 actieve drukkers zijn aangesloten. De laatste jaren krijgt het lood meer en meer concurrentie van de computer en de kleurenprinter.

Behalve de recente geschiedenis van de private press komen in Het ideale boek ook de voorlopers tot in de zestiende eeuw aan bod. Daarnaast wordt de relatie met de Nederlandse literatuur beschreven en natuurlijk blijft ook de verzamelaar van de aantrekkelijke bibliofiele uitgaven niet buiten beeld.

(tekst uitgever)

Met bijdragen van Paul van Capelleveen, Marieke van Delft, Sjoerd van Faassen, Lisa Kuitert, Ellen van Oers, Reinder Storm, Kees Thomassen en Clemens de Wolf.

Tentoonstelling – Dit boek verschijnt bij de tentoonstelling ‘Het ideale boek. Honderd jaar private press in Nederland 1910-2010’ in Museum Meermanno in Den Haag van 19 november 2010 tot en met 20 februari 2011.

Over dit boek werd geschreven door…