Heruitgave ‘Maerlants wereld’ van Frits van Oostrom

oostrom-maerlant-2013Frits van Oostrom
Maerlants wereld (heruitgave)

Uitgeverij Bert Bakker, mei 2013

softcover, 448 pagina’s, 23 x 15 cm
ISBN 9789035139855, verkoopprijs € 24,95

info bij bol.com

Maerlant’s wereld was het boek waarmee Frits van Oostrom in 1996 zijn naam vestigde als de wetenschapper die zijn kennis op boeiende wijze voor een breder publiek toegankelijk wist te maken.

Maerlant’s wereld is een meeslepend relaas, even doordacht en fraai van compositie als lichtvoetig van stijl, waaruit men Maerlant ziet oprijzen als dichter van indrukwekkende statuur en tegelijkertijd als een man om van te houden.

Magie en wetenschap, Vlaanderen en Voorne, geloof en rede, weelde en wellust, de strijd om Jeruzalem en Zeeland. Tussen dit alles schrijft Jacob van Maerlant, de belangrijkste Nederlandse auteur uit de middeleeuwen, met op de achtergrond de jonge vorst Floris V. Heden ten dage door vrijwel niemand meer gelezen, gold Maerlant in zijn eigen tijd als vader der Dietse dichteren en oefende hij via zijn omvangrijke werk een eeuwenlange invloed uit. Dat werk was er dan ook naar: Maerlant is niet alleen de eerste die in de volkstaal zulke gevarieerde stof behandelt als geografie, regeerkunst, biologie en droomduiding, maar ook de eerste die de hele bijbel in het Nederlands berijmt en de complete wereldgeschiedenis beschrijft.
In Maerlant’s wereld belicht Frits van Oostrom dit fenomeen in zijn historische context. Dit heeft geresulteerd in een indrukwekkende studie en tegelijk een meeslepend leesboek met literaire allure. (uitgever)

In 1996 ontving Van Oostrom voor Maerlant’s wereld de AKO Literatuurprijs en in 2000 de Keizer Karelprijs, een literatuurprijs van de provincie Oost-Vlaanderen.

zie ook:

Frits van Oostrom, Wereld in woorden, Bert Bakker, 2013
Frits van Oostrom, Stemmen op Schrift (heruitgave), Bert Bakker, 2013

‘Stemmen op Schrift’ – eerste deel van tweeluik over Middeleeuwse literatuur, opnieuw uitgebracht

oostrom-stemmen-2013Frits van Oostrom
Stemmen op Schrift : Geschiedenis van de Nederlandse literatuur vanaf het begin tot 1300

Uitgeverij Bert Bakker, februari 2013 (heruitgave)

softcover
ISBN 9789035139961, verkoopprijs € 39,95

bestel bij bol.com

Het begin deze maand verschenen boek ‘Wereld in woorden : Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1300-1400’ van Frits van Oostrom is zeer lovend ontvangen.

De uitgeverij heeft gelukkig besloten om het eerste deel van het tweeluik over de Middeleeuwse literatuur, Stemmen op schrift, ook opnieuw uit te geven.

De eerste druk van Stemmen op schrift verscheen in 2006 als deel 1 in de reeks ‘Geschiedenis van de Nederlandse literatuur’ en behandelt de periode tot 1300.

Stemmen op schrift vertelt in een breed en meeslepend cultuurhistorisch verhaal hoe de Nederlandse literatuur in enkele eeuwen van niet-bestaand volwassen werd. Natuurlijk komen de klassiekers van de Middelnederlandse literatuur uitgebreid aan bod, maar ook obscure teksten die tot nu toe alleen bij de specialisten bekend waren.

Met visie en passie geschreven, verhaalt Stemmen op schrift over middeleeuwse Nederlandse boeken, maar ook Latijnse, Franse, Duitse en zelfs Oud-Syrische. Over de grote processen achter de middeleeuwse literatuur: over hoe het Nederlands op schrift kwam, het ontstaan van de hoofse cultuur, de expansie van de steden en de ‘bevrijdingstheologie’ van middeleeuwse vrouwenmystiek. Over de grote teksten en auteurs: de eerste Nederlandse schrijver Hendrik van Veldeke, het miljoen verzen van Middelnederlandse ridderromans, de wereldwijd onvergelijkelijke Hadewijch en een vernieuwde kijk op Jacob van Maerlant.

oostrom-stemmen-geb-2006

De gebonden versie van Stemmen op schrift, het eerste van de negendelige serie over de Geschiedenis van de Nederlandse literatuur, is nog steeds verkrijgbaar.

• Frits van Oostrom
Stemmen op Schrift  ; Geschiedenis van de Nederlandse literatuur deel 1
Uitgeverij Bert Bakker, februari 2006
hardcover, 640 pagina’s
ISBN 9789035129443, verkoopprijs € 59,95 [bestel]

De blik waarmee Van Oostrum deze periode overschouwt is zo weids en vele terreinen omvattend, dat het de lezer zou doen duizelen, ware het niet dat zijn manier van behandelen dermate meeslepend werkt, dat men zich persoonlijk bij de stof betrokken voelt. (Biblion, Dr. R.L.J. Bromberg)

 zie ook

Frits van Oostrom, Wereld in woorden : Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1300-1400, Bert Bakker, 2013

Binnenkort verschijnt ook een herdruk van Frits van Oostroms ‘Maerlants wereld’.

Frits van Oostrom: ‘Wereld in woorden’ – Nederlandstalige literatuur in de 14e eeuw

oostrom-woorden-geb-2012oostrom-woorden-pb-2012Frits van Oostrom
Wereld in woorden
Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1300-1400

Uitgeverij Bert Bakker, februari 2013

paperback:
isbn 9789035139404
verkoopprijs ca. € 35,- (introductieprijs), daarna € 45,-  [bestel]

gebonden:
isbn 9789035139398
verkoopprijs ca. € 55,- (introductie), daarna € 65,-   [bestel]

In 2006 verscheen van Frits van Oostrom ‘Stemmen op schrift’, deel 1a in de toen nieuwe reeks Nederlandse literatuurgeschiedenis onder auspiciën van de Nederlandse Taalunie. Stemmen op schrift bestreek de periode tot 1300. Zijn nieuwe boek ‘Wereld in woorden’ gaat over de Nederlandse literatuur in de veertiende eeuw.

De veertiende eeuw was het tijdperk van een gigantische crisis in Europa: de pest, natuurrampen, misoogsten, het schisma in de kerk en allerhande hoog oplopende strijd tussen staten en standen. En tegelijk vertoont de literatuur in deze periode ongekende innovaties: denk alleen al aan de vloed aan teksten over kennis en kunde, het gedurfde werk van Ruusbroec, de abele spelen en de poëzie van Gruuthuse. Zou het kunnen zijn dat te midden van alle woelingen juist extra energie vrijkwam om nieuwe wegen te beproeven?

Wereld in woorden verschijnt in twee edities bij uitgeverij Bert Bakker. De gebonden versie, als deel 1b in de serie Nederlandse literatuurgeschiedenis, met het omslag weer voorzien van een ‘veertje’ van vormgeefster Tessa van der Waals. De softcover versie wordt meer gepromoot als een zelfstandige uitgave en is op de voorzijde voorzien van een miniatuur gebaseerd op ‘The Travels of Sir John Mandeville’ een curieuze reisgids uit de Middeleeuwen.

Frits (F.P.) van Oostrom is Universiteitshoogleraar in Utrecht. Hij is gespecialiseerd in de Nederlandse letterkunde van de Middeleeuwen. Voor zijn wetenschappelijk werk kreeg hij in 1995 de Spinozaprijs. Zijn boek Maerlants wereld werd in 1996 bekroond met de AKO literatuurprijs.

Boekpresentatie – ‘Wereld in woorden’ werd op 5 februari 2013 gepresenteerd bij de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) in Gent.

Meer over dit boek…

 

Bestseller – Bij het verschijnen van de ‘Bestsellerlijst‘ van het CPNB (de top 60, week 8) bleek dat ‘Wereld in Woorden’ in een klap tot de top in de boekverkopen kon worden gerekend. De paperbackversie kwam binnen op plaats 21 en de gebonden editie op plaats 46.

 

Herdrukken – Ter gelegenheid van het verschijnen van ‘Wereld in woorden’ worden twee eerdere uitgaven van Van Oostrum opnieuw in de handel gebracht. Het gaat om de paperbackversie van ‘Stemmen op schrift‘ uit 2006 en ‘Maerlants wereld’ uit 1996.

 

Project – Met deze nieuwe uitgave van Van Oostrom is het project Geschiedenis van de Nederlandse literatuur nog steeds niet voltooid. Het wachten nog op de delen vier, zes en acht. Zie hier onder het overzicht.

De Geschiedenis van de Nederlandse literatuur bestaat uit de volgende delen:
deel 1 (I): Frits van Oostrom – Stemmen op schrift (Middeleeuwen I tot 1300). Verschenen: voorjaar 2006
deel 1 (II): Frits van Oostrom – Een wereld van woorden (1300-1400). Verwacht: 5 februari 2013
deel 2: Herman Pleij – Het gevleugelde woord (Middeleeuwen II, 15de en 16de eeuw). Verschenen: najaar 2007
deel 3: Karel Porteman en Mieke Smits-Veldt – Een nieuw vaderland voor de muzen (1570-1700). Verschenen: voorjaar 2008
deel 4: Joost Kloek, Inger Leemans, Gert Jan Johannes en Tom Verschaffel – (Een) Ritselende revolutie (voorlopige titel, 18de eeuw). Verwacht: 2013
deel 5: Wim van den Berg en Piet Couttenier – Alles is taal geworden (19de eeuw). Verschenen: voorjaar 2009
deel 6: Jacqueline Bel – Literatuur in tijden van onschuld en oorlog (1900-1945). Verwacht: 2013
deel 7: Hugo Brems – Altijd weer vogels die nesten beginnen (1945-2005). Verschenen: voorjaar 2006
deel 8: Anne Marie Musschoot en Arie Jan Gelderblom – afsluitend deel met een verantwoording bij de reeks. Verwacht: 2013

Royal Manuscripts – The Genius Of Illumination

Scot McKendrick, John Lowden, Kathleen Doyle
Royal Manuscripts
The Genius Of Illumination

British Library Publishing, november 2011

paperback, 448 pagina’s, 29 x 23 cm
ISBN 9780712358156, verkoopprijs € 30,99 (bol)

te koop bij o.a.: bol.com | Selexyz | Book Depository

In de British Library is op 11 november 2011 de tentoonstelling ‘Royal Manuscripts: The Genius of Illumination’ geopend om het publiek kennis te laten maken met de ‘Royal collection’, een schat aan verluchte handschriften verzameld door de koningen en koninginnen van Engeland tussen de 9de en de 16de eeuw.
Bij deze tentoonstelling is een rijk geïllustreerde catalogus verschenen.

Illuminated manuscripts collected by the kings and queens of England from the 9th to the 16th century form the heart of a unique and visually stunning collection held by the British Library. A key figure in the formation of the collection is King Edward IV (1461 – 1483), who commissioned luxury manuscripts decorated with his arms. Subsequent monarchs added to this library, which was given to the nation by George II in 1757.

Over 150 examples from this exceptional collection are presented in this catalogue, which accompanies a major British Library exhibition of the same name. These manuscripts contain paintings produced by some of the finest artists of the Middle Ages and together provide the most vivid surviving source for understanding royal identity, moral and religious beliefs, learning, faith and international politics.

The catalogue features a full-page entry of around 750 words on each manuscript included, as well as three illustrated essays which explore the wider history and context of this unique collection. It is lavishly illustrated, with a beautiful reproduction of an image from each manuscript presented alongside the text for every entry. (uitgever)

AuteursScot McKendrick is Head of History and Classics at the British Library.
John Lowden is Director of the Research Centre for Illuminated Manuscripts of the Courtauld Institute of Art at the University of London.
Kathleen Doyle is Curator of Illuminated Manuscripts at the British Library.

Edities – Van het boek is ook een gebonden uitgave verkrijgbaar, ISBN 9780712358163 voor €45,98 (gezien bij Book Depository).

Tentoonstelling – ‘Royal manuscripts: The Genius of Illumination’ in the British Library te Londen van 11 november 2011 tot 13 maart 2012 (meer).

Hoogtepunten uit 15e-eeuwse boekverluchting in ‘Vlaamse miniaturen’

Bernard Bousmanne (eindred.)
Vlaamse miniaturen

WBOOKS / Davidsfonds, oktober 2011

Gebonden, 230 illustr., 420 pagina’s, 31 x 25 cm
ISBN 9789040002946, verkoopprijs € 65,00

te koop bij bol.com

De 15de eeuw was het hoogtepunt van de Vlaamse miniatuurkunst. De kunst van de verluchting, de schilderkunst in de boeken, genoot toen een ongekend succes in de Zuidelijke Nederlanden.

Vooral onder het bewind van bibliofiel Filips de Goede was er een belangrijke impuls aan de miniatuurkunst. Hij deed een beroep op de beste verluchters om tegemoet te komen aan zijn wensen. In zijn spoor plaatsten ook ridders, geestelijken en de stedelijke bourgeoisie bestellingen bij talentrijke verluchters zoals Lieven Van Lathem, Willem Vrelant of de Meester van Wavrin, in die tijd even vertrouwde namen als Rogier van der Weyden of Hans Memling dat vandaag nog zijn.

Het waren stuk voor stuk gerenommeerde kunstenaars die onvermoeibaar werkten aan het illustreren van kronieken, ridderromans, traktaten over de jacht of devotietraktaten. Zo ontstonden echte meesterwerken waarvan de artistieke kwaliteit amper haar gelijke vindt.

Tentoonstelling – Voor het eerst brengen de Koninklijke Bibliotheek van België en de Bibliothèque nationale de France hun collecties samen en bundelen ze hun krachten om de bloeitijd van de Vlaamse miniatuurkunst in de kijker te zetten. Maar liefst 140 van de meest prestigieuze verluchte handschriften worden tijdens deze internationale dubbeltentoonstelling aan het publiek voorgesteld (zie ook Boekendingen).

In deze catalogus maak je kennis met de hoogtepunten van de tentoonstelling in meer dan 200 kleurenillustraties.
Vlaamse miniaturen verschijnt in drie talen en is samengesteld door een redactieteam onder leiding van Bernard Bousmanne (Conservator van het Handschriftenkabinet, Koninklijke Bibliotheek van België) en van Thierry Delcourt (Directeur van het Département des Manuscrits, Bibliothèque nationale de France). Dertig specialisten uit binnen- en buitenland verleenden hun medewerking.

meer boeken over Middeleeuwen bij BoB

Herman Pleij schetst het leven van ‘Anna Bijns, van Antwerpen’

Herman Pleij
Anna Bijns, van Antwerpen

Uitgeverij Bert Bakker, september 2011

gebonden, 480 pagina’s, 24 x 16 cm
ISBN 9789035136236, verkoopprijs € 24,95

te koop bij bol.com

Anna Bijns (1493-1575) is de eerste auteur in de Nederlandse literatuur die haar grote succes vooral dankte aan de drukpers. Haar talenten werden ten volle erkend, benut en vooral ook uitgebuit. Dat zij excelleerde in een literaire kunst die zij als vrouw officieel niet in het verenigingsverband van de rederijkerskamer kon beoefenen, maakt het des te pikanter dat zij ook naar de mening van tijdgenoten al haar mannelijke collega’s verre overtrof. (Herman Pleij)

Nooit is er in de Nederlandse taal hartstochtelijker over de liefde geschreven dan door Anna Bijns. En nooit heeft iemand zwaarder gescholden op ketters of venijniger de spot gedreven met huwelijk en gezin. En dat alles in gepassioneerde verzen in de volkstaal, die een wijde verspreiding vonden in handschrift en druk.

Tot aan haar dood op 82-jarige leeftijd gaf Anna Bijns onverschrokken commentaar op alles wat er in het roerige Antwerpen van de zestiende eeuw voorviel. Nooit toonde ze zich bevreesd voor de woede van de ketters en andere oplichters of voor repressies van stedelijke overheid of kerk. Maar ook bleef de vurige draad van bedrogen liefde en hartstocht branden, de harde verwijten aan haar verdwenen vriend, de schaamteloze smeekbeden aan zijn adres om weer terug te keren en de hoop om hem nooit meer en altijd weer te zien.

In Anna Bijns, van Antwerpen maakt Herman Pleij aan de hand van tal van nieuwe gegevens en gezichtspunten op meeslepende wijze duidelijk waarom Anna Bijns tot de grote schrijvers van de Nederlandse literatuur behoort.
(uitgever)

Herman Pleij (1943) was van 1981 tot zijn pensionering in 2008 hoogleraar Historische Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. In 1979 promoveerde hij op Het Gilde van de Blauwe Schuit. Literatuur, volksfeest en burgermoraal in de late middeleeuwen. Hij is auteur en redacteur van hooggeprezen boeken over de Middeleeuwen.

Meer over dit boek bij…

Franstalige uitgave over de boekgeschiedenis van het prinsbisdom Luik (980 – 1795)

Paul Bruyère (ed.), Alain Marchandisse (ed.)
Florilège du livre en Principauté de Liège
du IXe au XVIIIe siècle

Eind 2009 verscheen onder redactie van Paul Bruyère (Hogere bibliotheekschool van Luik) en Alain Marchandisse (Universiteit van Luik) Florilège du livre en principauté de Liège du IXe au XVIIIe siècle. Het lijvige boek, volledig in kleur, rijk geïllustreerd met afbeeldingen van boeken en manuscripten van bibliotheken uit de hele wereld, werd samengesteld door 37 vooraanstaande historici, die de rijke boekhistorie van het prinsbisdom Luik in de aangegeven periode beschrijven.

In 22 hoofdstukken komen verschillende thema’s aan bod: manuscripten, kronieken, literatuur in de onderscheiden talen, drukkerijen, religieuze uitgaven, rechtsgeschiedenis, reisgidsen, heraldische werken, wapenboeken, muziekboeken, privé bibliotheken, ‘openbare’ bibliotheken etc. Hier de complete inhoud (pdf).

Het gaat hier weliswaar om een Franstalige uitgave, maar is het vermelden waard omdat het slechts zelden mogelijk is een boek te kopen van deze uitgever, de Société des Bibliophiles liégeois. Deze bibliofiele vereniging werd in 1863 opgericht. Deze besloten vereniging kent een gelimiteerd aantal leden: 150 particulieren (lidnummers 1-150) en 25 instituten (lidnummers 201-225). Toelating is alleen mogelijk met instemming van de overige leden. De Société geeft op onregelmatige tijdstippen zeer exclusieve boeken uit, vaak gedrukt op handgeschept papier en zeer fraai gebonden, in een zeer beperkte oplage en meestal alleen voor de leden. De voor de leden bestemde boeken zijn zelfs voorzien van naam, lidnummer en een handtekening van de secretaris van de Société.

Dit boek verscheen in een oplage van 1100 exemplaren, waarvan er 175 zijn gereserveerd voor de leden van de Société, en het is uitsluitend verkrijgbaar bij de vereniging (voor inlichtingen: info@societelitteraire.be, of gebruik het bestelformulier).

Société des bibliophiles liégeois, dec. 2009 / gebonden met stofomslag – 560 pag. – afm. 30 cm / ISBN 978-2-9600900-0-0 / Verkoopprijs € 90,00 (is afhaalprijs, anders € 25,- verzendkosten)

Zie ook recensie bij Universiteit Luik

Wikipedia over prinsbisdom Luik

(met dank aan Antiquariaat Coriovallum)

Het getijdenboek van Katherina van Kleef

Duckers-Catherine-2009Rob Dückers, Ruud Priem
The Hours of Catherine of Cleves
Devotion, Demons and Daily Life in the Fifteenth Century

Uitgeverij Ludion / Gent-Amsterdam, november 2009

gebonden, illustr., 426 pagina’s, 31 x 25 cm
ISBN 9789055448210, verkoopprijs € 59,90 > 31,99

te koop bij bol.com

Het getijdenboek van Katherina van Kleef mag met recht het meest schitterende en interessante handschrift worden genoemd dat ooit in de Noorderlijke Nederlanden is vervaardigd. Het werd rond 1440 verlucht met spectaculaire miniaturen en margeversieringen in glinsterend goud en met sprankelende kleuren voor Katherina van Kleef, hertogin van Gelre, door een bijzonder getalenteerde maar anonieme kunstenaar, die naar dit meesterwerk wordt vernoemd.

Dit fraai geillustreerde boekwerk vormt de begeleidende wetenschappelijke catalogus bij de tentoonstelling, getiteld ‘De wereld van Katherina. Devotie, demonen en dagelijks leven in de 15e eeuw’, die in het najaar van 2009 in Museum Het Valkhof, Nijmegen, te zien was. De tentoonstelling was gewijd aan dit bijzondere getijdenboek en toonde niet alleen meer dan 100 bladen met miniaturen en randen uit dit spectaculaire handschrift, maar ook een keur aan handschriften uit het oeuvre van de meester, als ook zijn inspiratiebronnen en werken van contemporaine kunstenaars. Alle tentoongestelde objecten, afkomstig uit collecties over de hele wereld, worden in deze wetenschappelijke catalogus toegelicht en afgebeeld.

Deze catalogusnotities worden voorafgegaan door een aantal essays door erkende specialisten. Dankzij hun bijdragen biedt deze catalogus een uitgebreide en diepgaande studie van het handschrift, de kunstenaar en de opdrachtgever en presenteert nieuwe gegevens. Het is daarmee een standaardwerk over dit monumentale handschrift.

Bij website Rabelais.nl staat een bespreking van het boek, door Piet Offermans, jan. 2010 (pdf) >

De tentoonstelling in Museum Het Valkhof in Nijmegen (okt 2009 – jan 2010)

Digitale versie van het getijdenboek bij The Morgan Library & Museum

Handschriftfragmenten uit klooster Soeterbeeck

Kienhorst-Verleden-2010Hans Kienhorst
Verbruikt verleden
Handschriftfragmenten in en uit boeken van klooster Soeterbeeck

Orange House, Edam, januari 2010

ingenaaid, 126 pagina’s
ISBN 9789490128197, verkoopprijs € 25

te koop bij bol.com

Verbruikt verleden presenteert een vijftigtal fascinerende fragmenten van middeleeuwse manuscripten. Letterlijk snippers perkament en papier, die enerzijds staan voor de volledige teksten en die anderzijds het verhaal vertellen over hun gebruiks- en waarderingsgeschiedenis.

In 2005 verscheen in de reeks ‘Nijmeegse Kunsthistorische Cahiers’ de catalogus Rijkdom in eenvoud. Daarin wordt een beschrijving gegeven van 45 meer of minder complete laatmiddeleeuwse handschriften uit de oude bibliotheek van de priorij Soeterbeeck in Deursen bij Ravenstein. Deze kloosterbibliotheek werd in 1997 door de zusters Augustinessen overgedragen aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Verbruikt verleden is een voortzetting van deze catalogus. Het ontsluit alle ‘losse’ handschriftfragmenten uit de collectie Soeterbeeck; daarnaast worden ook fragmenten beschreven die nog altijd als bindmateriaal fungeren in een aantal handschriften en oude drukken uit Soeterbeeck. Het gaat bij deze fragmenten niet alleen om restanten van handgeschreven boeken uit de twaalfde tot zestiende eeuw; tot de bewaard gebleven stukken behoren ook delen van oorkonden, brieven en ander materiaal dat licht kan werpen op de geschiedenis van het klooster.

Behalve dat het boek interessante resten van dit middeleeuwse cultuurgoed beschrijft, wordt mede door de circa 50 kleurenfoto’s een mooi beeld gegeven van de recycling van middeleeuwse boeken sinds de zestiende tot ver in de twintigste eeuw. De zusters hebben nog zeer lang de waarde van het oude perkament en papier onderkend… voor het inbinden, repareren en aanvullen van hun boeken! Zo bleef fragmentarisch bewaard wat anders volledig teloor was gegaan.

Deze catalogus verscheen als deel 16 van de reeks Nijmeegse Kunsthistorische Cahiers, een publikatie van Stichting Nijmeegse Kunsthistorische Studies, Radboud Universiteit Nijmegen.

Over de auteur
Hans Kienhorst is als universitair docent verbonden aan de afdeling Nederlandse taal en cultuur van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Getijdenboeken in de Bibliotheca Philosophica Hermetica

Wustefeld-Sleutel-2009Helen C. Wüstefeld, Anne S. Korteweg
Sleutel tot licht
Getijdenboeken in de Bibliotheca Philosophica Hermetica

Getijdenboeken bezien in het licht van de beweging van de Moderne Devotie – dat is de invalshoek van dit rijk geïllustreerde boek over de kleine, maar fascinerende collectie van 25 getijdenboeken uit de Bibliotheca Philosophica Hermetica in Amsterdam. In 2004 heeft de Nederlandse Staat het nationaal belang van deze middeleeuwse boeken onderstreept door ze te verwerven en daarmee voorgoed voor het Nederlandse cultuurbezit te behouden. De BPH heeft deze boeiende, handgeschreven gebedenboeken voor een breed publiek ontsloten.

Wat is een getijdenboek precies en voor wie was het bestemd? Dit zijn onderwerpen die aan de orde komen in het eerste deel, net als de intenties van Geert Grote met zijn vertalingen van religieuze teksten in het Nederlands, en de relatie waarin deze stonden tot het gedachtegoed van de middeleeuwse mystiek.

Het tweede gedeelte bevat een gedetailleerde beschrijving van elk handschrift. De talrijke kleurenafbeeldingen van de verfijnde miniaturen en randversieringen laten niet alleen zien hoe de middeleeuwer zijn betrokkenheid bij de devotionele inhoud wist te combineren met een prachtig uiterlijk. Zij bieden ook een rijkgeschakeerd beeld van de artistieke prestaties van de vijftiende-eeuwse kunstenaars uit ons land.

In De Pelikaan, nov. 2009 / Ingenaaid – 156 pag. – afm. 26 x 19,5 cm / ISBN 9789071608285 / Verkoopprijs 24,50 Euro

Het verband met het karakter van de bibliotheek wordt duidelijk gemaakt in twaalf korte essays waarin een aantal handschriften wordt geplaatst in de context van de Moderne Devotie, van de mystieke middeleeuwse cultuur en van de spirituele aandacht van de bezitters, die boeken hebben laten vervaardigen en er een persoonlijk stempel op gedrukt hebben. Verfijnde miniaturen en randversieringen laten zien hoe de middeleeuwer zijn betrokkenheid bij de devotionele inhoud wist te combineren met een prachtig uiterlijk.

Helen Wüstefeld is grotendeels verantwoordelijk voor het inleidende deel van het werk. Anne Korteweg schreef het hoofdstuk over het Getijdenboek van Geert Grote en maakte de beschrijvingen van de handschriften.

Alle teksten zijn gericht op een algemeen geïnteresseerd publiek.

In de Bibliotheca Philosophica Hermetica in Amsterdam was een tentoonstelling te zien met deze 25 getijdenboeken, van 19 november 2009 tot 23 april 2010. De tentoonstelling is inmiddels gesloten, maar op de website blijven de boeken en de bijbehorende beschrijvingen toegankelijk.