‘De plicht van de dichter’ – essaybundel over Hugo Claus en de politiek

absillis-claus-2013Kevin Absillis, Sarah Beeks, Marnix Beyen, Onno Blom
De plicht van de dichter
Hugo Claus en de politiek

Bezige Bij Antwerpen, maart 2013

hardcover, illustr., 304 pagina’s
ISBN 9789085424598, verkoopprijs € 34,95

bestel bij bol.com

Hoewel Hugo Claus (1929-2008) van engagement weinig moest hebben was hij toch, naast een flamboyante artiest en een literaire alchemist, óók een publieke intellectueel die de confrontatie aanging met de politieke werkelijkheid. Hij nam daarbij echter geen eenduidige standpunten in, maar zag als kracht van de literatuur juist dat deze de ‘vervaarlijke complexiteit’ tot haar recht liet komen.

De plicht van de dichter wil hulde brengen aan dit complexe schrijverschap van een van Vlaanderens grootste kunstenaars. Het documenteert in woord en beeld hoe Claus zich zowel in het publieke domein als in zijn gedichten, romans en toneelstukken maatschappelijk betrokken opstelde en daarbij voortdurend van masker wisselde.

Ter gelegenheid van het verschijnen van dit boek organiseert het Studie- en Documentatiecentrum Hugo Claus op 15 maart 2013 een aantal activiteiten op de stadscampus van de Universiteit Antwerpen.

Op dinsdag 19 maart 2013 is het vijf jaar geleden dat Hugo Claus overleed. Het is dit jaar ook precies 30 jaar geleden dat het magnum opus van Hugo Claus verscheen, ‘Het verdriet van België’.

meer over Hugo Claus bij…

meer over het boek…

 

zie ook…

 

My Bookstore, Writers Celebrate Their Favorite Places to Browse, Read, and Shop

Ronald E. Rice
My Bookstore
Writers Celebrate Their Favorite Places to Browse, Read, and Shop

Black Dog & Leventhal Publishers, november 2012

Hardcover, 288 pagina’s, 21 x 14 cm
ISBN 9781579129101, verkoopprijs € 23,99

bestel bij bol.com

My Bookstore collects the stories, praise and words of thanks, for stores around the world, in 84 short essays written by our most beloved authors. Some of the pieces are sentimental, some are hilarious, all are unforgettable and inspiring.

Sidebars tell of the history of the store, it’s idiosyncracies and little-known secrets and legends.
Fifty black-and-white line drawings by Leif Parsons illustrate each shop’s front door or distinguishing features.

over dit boek…

Everyone who really loves books loves bookstores, and anyone who loves bookstores will appreciate this labor of love. (Kirkus)

 

Gerrit Komrij – Halfgod Verzamelaar

Gerrit Komrij, Onno Blom (nawoord)
Halfgod Verzamelaar

Uitgeverij De Bezige Bij, november 2012

Paperback, 288 pagina’s, 20 x 15 cm
ISBN 9789023479833, verkoopprijs € 24,90

bestel

Een nieuwe bundel essays van Gerrit Komrij over zijn grote liefde: het verzamelen van boeken.

Gerrit Komrij kon zijn boeken oneindig schikken naar formaat, dikte, onderwerp, titel, kleur en geur. Nooit stelden ze hem teleur. Ze bleven eeuwig zijn begeerte wekken: `Als ik een boek zie ben ik verloren. Van kieskeurigheid, van beschaving is geen sprake. Hoe hoger de stapel des te beter.
Komrij schreef schitterende essays over mooie boeken, lelijke boeken, onvindbare boeken, verzonken boeken, ideale boeken en blunderboeken. Zijn gulzige boekenliefde verkeerde, naarmate de stapels hem meer en meer boven het hoofd groeiden, ook wel eens in haar tegendeel: een grenzeloos verlangen naar de leegte. De witte muur. Hij droomde ervan zijn adembenemende bibliotheek te verkopen en opnieuw te beginnen. Het is er nooit van gekomen. `Het zou mijn dood zijn. (uitgever)

Halfgod Verzamelaar bevat een nawoord van Onno Blom over Komrij’s leesliefde en verzamelwoede, die leidden tot de Bibliotheek van de Sterren, vijftigduizend banden groot, die het Portugese Gebergte van de Sterren, waar Komrij vanuit zijn werkkamer op uitkeek, naar de kroon moest steken.

Gerrit Komrij (1944-2012) was dichter, romanschrijver, criticus, polemist, essayist, vertaler, toneelschrijver en bloemlezer. In 1993 werd zijn essayistisch oeuvre bekroond met de P.C. Hooft-prijs.

De titel van deze bundel verwijst naar een bibliofiele uitgave in 2004 van een tekst van Komrij met dezelfde titel ‘Halfgod Verzamelaar’. Het was een uitgave van Antiquariaat Henk van der Burg, 8 pagina’s, oplage 120 genummerde exemplaren, niet in de handel.

Meer over dit boek…

  • radio – VPRO De Avonden, Jeroen van Kan in gesprek met Onno Blom, 20 dec. 2012

‘Staande Receptie’ – Jos Joosten over Literatuur, kritiek en literatuurwetenschap

Jos Joosten
Staande Receptie
Literatuur, kritiek en literatuurwetenschap

Uitgeverij Vantilt, april 2012

paperback, 192 pagina’s
ISBN 9789460040979, verkoopprijs € 14,95

te koop bij bol.com

Vanaf het moment dat het eerste kritische oordeel over een boek werd gepubliceerd, waren er betrokkenen boos of blij. En derden wisten zeker dat het helemaal anders moest. Schrijvers, lezers, uitgevers, collegacritici en ook literatuurwetenschappers: iedereen heeft al eeuwenlang zijn oordeel klaar over literatuurkritiek. En altijd is er controverse, waarbij het woord ‘crisis’ nooit ver weg is.
Soms is het crisisgevoel groot, zoals nu. De positie van literatuurkritiek in kranten en tijdschriften ligt onder vuur, andere media dienen zich aan, schrijvers presenteren zich niet meer op de traditionele manier en lezers vinden steeds vaker hun eigen weg.

In Staande receptie maakt Jos Joosten de balans op en behandelt hij een aantal actuele kwesties uit de Nederlandse literatuurkritiek: hoe functioneert kritiek in woelige tijden? Kan literatuurkritiek geëngageerd zijn? En is internet een oplossing voor de kritiekcrisis? De rol van de wetenschapper heeft zijn bijzondere aandacht: (hoe) kun je objectief iets zeggen over een fenomeen dat zó in beweging is? (uitgever)

Jos Joosten is hoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen en betrokken bij de daar gevestigde onderzoeksgroep SCARAB (Studying Criticism and Reception Across Borders).

Boekpresentatie – Het boek Staande receptie werd op 26 april 2012 gepresenteerd op een bijeenkomst in de Radboud Universiteit Nijmegen.

Beschuldiging – Bij verschijnen van het boek ontstaat nogal wat opwinding over de beschuldiging van plagiaat aan het adres van recensente en bijzonder hoogleraar Elsbeth Etty. In een uiterst kritisch hoofdstuk over het boek van Etty brengt hij een reeks van slordigheden en feitelijke onjuistheden aan het licht. Zijn conclusie: Etty zet de feiten ‘onbekommerd naar haar hand’ (zie o.m. Volkskrant, 26 april 2012).

Recensie

Atte Jongstra over Multatuli’s Millioenenstudien: Kristalman

Atte Jongstra
Kristalman
Multatuli-Oefeningen

Uitgeverij De Arbeiderspers, februari 2012

Paperback, 326 pagina’s
ISBN 9789029578615, verkoopprijs € 29,95

te koop bij o.a.: bol.com | Cosmox |

Op de 125ste sterfdag van Multatuli verscheen van schrijver en essayist Atte Jongstra Kristalman, een boek over Multatuli’s Millioenenstudien, columns die verschenen in het dagblad Het Noorden tussen 1870 en 1873 en o.a. gingen over zijn belevenissen aan de speeltafels in het casino.

Na 25 jaar schrijverschap en 35 jaar lezen in Multatuli wilde Atte Jongstra zich eens grondig met Multatuli verstaan. Uit een baaierd van gegevens schildert hij een onontkoombaar beeld van de auteur van Max Havelaar, en al doende ook van zichzelf; hij is dan wel geen Multatuli, navolger of multatuliaan, hij is wel een schrijver en dat helpt enorm. Kristalman is een boek waarin Atte Jongstra ingaat op beroepsangsten, zogeheten ‘blocks’ en worstelingen met het publiek. Hij doet dit met humor, een groot inlevingsvermogen en in een stijl die van Kristalman een feest om te lezen maakt. (uitgever)

Atte Jongstra (1956) is schrijver, dichter en essayist. Daarnaast is hij redacteur van het Vlaamse literaire tijdschrift DWB en vaste medewerker van NRC Handelsblad. Jongstra debuteerde met een boek over de volgelingen van Multatuli, getiteld De Multatulianen. Voor zijn verhalenbundel De psychologie van de zwavel ontving hij in 1989 de Geertjan Lubberhuizenprijs. In 1998 ontving hij de J. Greshoffprijs voor zijn essaybundel Familieportret. Met zijn historische roman De avonturen van Henry II Fix brak Jongstra door naar het grote publiek.

Radiogesprek bij VPRO de Avonden, 23 febr 2012

Recensies

Ramsj! – essaybundel over de toekomst van het papieren boek

Bijdragen van Guy Verhofstadt, Ivo Victoria, Martijn Brugman, Joost Heijthuijsen, Kasper Andreasen, Inge van de Ven e.a.
Redactie Noortje Kessels, vormgeving Kasper Hempen

Ramsj!
Essaybundel over de toekomst van het papieren boek

Literair Productiehuis Wintertuin, februari 2012

Verzameling losbladige, individueel vormgegeven essays
ISBN 9789079571130, verkoopprijs € 12,50 incl. verz.

Bestel


Literair Productiehuis Wintertuin stelde een bijzondere essaybundel samen met bijdragen uit verschillende hoeken van het boekenvak.

In zes wonderlijke essays geven de auteurs mogelijke toekomstscenario’s voor de literaire wereld in het algemeen en het gedrukte boek in het bijzonder. Lees het voorwoord.

Schrijvers Ivo Victoria en Martijn Brugman, politicus Guy Verhofstadt, grafisch kunstenaar Kasper Andreasen, festivalmaker Joost Heijthuijsen en promovenda Inge van de Ven zetten hun ideeën en verwachtingen uiteen. Ze gaan niet alleen in op de nieuwe rol van het papieren boek, de uitgeverij en de bibliotheek, ze bespreken ook de nieuwe manieren waarop we onze menselijke behoefte aan het produceren en consumeren van verhalen zullen bevredigen.

De essays worden afgewisseld met quotes van anderen met uitzicht op de staat en toekomst van het papieren boek, zoals chef Boeken van NRC Handelsblad Pieter Steinz, directeur van CPNB Eppo van Nispen en Eerste Hulp bij Plaatopnamen-blogger Niels Aalberts.

Deze opiniestukken zijn samengebracht in een bijzondere bundel: een verzameling losse essays die ieder een eigen vormgeving hebben gekregen.

Op 13 februari 2012 werd in De Rode Hoed in Amsterdam de bundel gepresenteerd, vooraf gegaan door een debat (zie verslag).

Laat duizend bloemen bloeien, het essay dat Guy Verhofstadt schreef voor de Ramsj-essaybundel van Wintertuin, uitgesproken door Ilse Schaminee.

Joost Pollmann over grafische romans: Letterlijk & figuurlijk Strips kun je beter lezen

Joost Pollmann
Letterlijk & figuurlijk
Strips kun je beter lezen

Uitgeverij de Buitenkant, september 2011

genaaid gekartonneerd, 304 pagina’s, 16 x 13 cm
ISBN 9789490913137, verkoopprijs € 19,95

te koop bij bol.com

Stripjournalist Joost Pollmann (1957) presenteerde op 8 september 2011 zijn essaybundel ‘Letterlijk & Figuurlijk – Strips kun je beter lezen’ over de ‘grafische roman’.

Elke literaire uitgever heeft ze plotseling in het fonds: grafische romans. Dat zijn strips, nog wel, maar ze gaan over oorlog en liefde, godsdienst en gekte. Over volwassen thema’s in een gerijpte beeldtaal. ‘Letterlijk & Figuurlijk – Strips kun je beter lezen’ legt uit hoe je grafische romans zou moeten lezen. Langzaam, met oog voor beslissende details. Creatief, zoekend naar denkbeelden. En sensueel, want er valt veel te ruiken, te horen en te voelen. Dat strips beter gelezen kunnen worden: daarover bestaat geen twijfel. ‘Letterlijk & Figuurlijk’ is bedoeld voor ontwikkelde mensen met minder ontwikkelde ideeën over strips en beschrijft de artistieke mogelijkheden van de verhalende tekenkunst. Hoe literair kan een beeldverhaal zijn? En hoe ziet de toekomst van het medium eruit? Alle illustraties die nodig zijn om aan ‘ongebeelden’ duidelijk te maken wat er speciaal is aan de hedendaagse strip, komen in dit boek aan bod.
(uitgever)

Het boek bevat de volgende acht hoofdstukken:

Hoofdstuk 1: Namen noemen: over het pleiten voor strips
Hoofdstuk 2: Lachend medelijden: over de humor van strips
Hoofdstuk 3: Grijs realisme: over de ernst van strips
Hoofdstuk 4: De kilt van Kuifje: over de zintuiglijkheid van strips
Hoofdstuk 5: Weg van de plaatjesmuur: over de compositie van strips
Hoofdstuk 6: Met lege handen: over beeldmetaforen in strips
Hoofdstuk 7: Het wankele woord: over beeldcultuur en strips
Hoofdstuk 8: Kitsch in Auschwitz: over een nadeel van strips
Index

Hansje van Halem zorgde voor de vormgeving van het boek.

Together with Uitgeverij De Buitenkant we designed his book as a chunky hardcover book with wood textured cover-paper, image printed in silver and yellow foil print title, silver linnen spine (for a limited edition with silk screened text). Throughout the book the textpages are printed in a rotating colour scheme.

Recensies

Meer (over) graphic novel

– Joyce Goggin, The Rise and Reason of Comics and Graphic Literature : Critical Essays on the Form, McFarland (US), 2010
– Audrey Niffenegger, The Night Bookmobile, CCV (UK), 2010
– Art Spiegelman, MetaMaus : het verhaal achter een hedendaagse klassieker, Maus, Oog & Blik, 2011

Alberto Manguel ‘De kunst van het lezen’

Alberto Manguel
De kunst van het lezen

Ambo|Anthos Uitgevers, mei 2011

Gebonden, 352 pagina’s, 22 x 15 cm
ISBN 9789026323331, verkoopprijs € 29,95

te koop bij bol.com

Oorspr. titel: A Reader on Reading
Vertaling: Nicoline Timmer

‘Als de wereld onbegrijpelijk wordt, als we in de war zijn, dan zoeken we een plaats waar begrip (of het vertrouwen in begrip) in woorden is opgeschreven.’ Aldus Alberto Manguel in De kunst van het lezen. Voor Manguel definieert lezen de menselijke soort. ‘De mens wil in de wereld voor alles een narratief vinden: in het landschap, in het gezicht van de ander en in de beelden en woorden die onze soort schept.’

In De kunst van het lezen schrijft Manguel over Homerus en Dante, over Pinokkio en stripboeken; over Borges en Che Guevara; en vooral over Lewis Carrolls Alice in Wonderland dat hij beschouwt als zijn trouwste en levendigste literaire lotgenoot. Of hij nu schrijft over censuur of intellectuele nieuwsgierigheid, over de kunst van het vertalen of de geschiedenis van de bladzijde, de ideale lezer of de goddelijke geheugenpaleizen die wij bibliotheken noemen; Manguel houdt vol dat woorden de wereld samenhang verlenen en ons ‘een paar veilige plaatsen bieden als onderdak op onze reis door het donkere en anonieme bos’.
(uitgever)

Recensies

‘Kus me, straf me’ – Marja Pruis over lezen en schrijven, liefde en verraad

Marja Pruis
Kus me, straf me
over lezen en schrijven, liefde en verraad

Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, februari 2011

paperback, 240 pagina’s, 21 x 13 cm
ISBN 9789038893891, verkoopprijs € 18,50

te koop bij bol.com

… Een boek met beschouwingen, verhalen en columns. Verbindend element is haar liefde voor lezen en schrijven. Of, zoals ze het in haar inleiding zelf formuleert: ‘Ze gaan over leven met boeken; over een lezer die schrijver wordt, en een schrijver die lezer is gebleven.’

… Pruis houdt van Gerrit Krol en van Ethel Portnoy, van Charlotte Brontë en van Jean Rhys. Allemaal fijne schrijvers over wie ze in Kus me, straf me liefdevol en aanstekelijk schrijft. Maar er valt ook veel te gnuiven om haar vileine observaties over randverschijnselen als de literaire groupie en de schrijversweduwe.

… Ze rehabiliteert de indertijd als lichtgewicht afgeserveerde Giphart, maar reduceert bestsellerauteurs Tim Krabbé, Herman Koch en Kees van Beijnum tot gewiekste verkopers van het Zwitserlezengevoel: ‘Als een betrouwbare verzekeringsmaatschappij bieden zij hun lezers het vangnet van de goed gecomponeerde, krachtig geschreven roman, met een kop, een staart en een weemoedige, troostende boodschap daartussen in.’

Enkele citaten uit een stuk dat Katja de Bruin schreef voor VPRO Boeken (lees hier haar artikel).

Marja Pruis
Haar eerste boek, De Nijhoffs of de gevolgen van een huwelijk (1999), toonde Marja Pruis zich een gedurfd schrijversbiograaf. Het object van haar jarenlange fascinatie, de schrijfster A.H. Nijhoff, echtgenote van de dichter Martinus Nijhoff, deed ze recht door haar levensverhaal vanuit verschillende standpunten te beschrijven, inclusief dat van de biograaf. Een spannend en relativerend boek was het resultaat, dat zich laat lezen als het relaas van een queeste maar ook als een commentaar op het schrijven van biografieën.

Daarna schreef zij drie romans: Bloem (2002), De vertrouweling (2005) en Atoomgeheimen (2008).

Behalve schrijver is Pruis redacteur van De Groene Amsterdammer. Zij stelt hierin de boekenbijlage Dichters & Denkers samen en schrijft zelf over (Nederlandse) literatuur.

Meer op de auteurspagina bij uitgever Nijgh & Van Ditmar

  • 30 sept. 2011 – Kus me, straf me is uitgekozen voor de Toplijst voor de AKO Literatuurprijs 2011.

Recensies

De beste essays en kritieken van Michaël Zeeman – ‘Aan mijn voormalig vaderland’

Michaël Zeeman
Aan mijn voormalig vaderland
de beste essays en kritieken
Samengesteld door Maarten Asscher, Maarten Doorman en Willem Otterspeer

Uitgeverij De Bezige Bij, september 2010

hardcover, 720 pagina’s, 23,5 x 16,5 cm
ISBN 9789023454250, verkoopprijs € 29,90

bestel

Michaël Zeeman (1958-2009) was de grootste en productiefste Nederlandse essayist en cultuurcriticus van zijn generatie. Daarnaast was hij journalist, tv-maker, dichter en schrijver. Zeeman schreef over beeldende kunst, theater, muziek, politiek en vooral over literatuur. Van Philip Roth en Jens Christian Grøndahl tot en met Giorgio Bassani en Claudio Magris. Hij propageerde het werk van Nobelprijswinnaars als Wislawa Szymborska, V.S. Naipaul en Orhan Pamuk. Maar ook contemporaine Nederlandse schrijvers als Marcel Möring merkte hij al in een vroeg stadium van hun schrijverschap op. Hij was een hartstochtelijk lezer en een gedreven, oorspronkelijke en geestige schrijver. Zijn geschriften worden gekenmerkt door eruditie, helderheid en vaak bijtende kritiek, door aanstekelijke humor en scherpzinnigheid en door een passie voor schoonheid en echtheid. Juist in hun onderlinge samenhang tonen deze stukken de kracht van Zeeman als schrijver en de veelzijdigheid van zijn schrijverschap. Maarten Asscher, Maarten Doorman en Willem Otterspeer maakten na zijn dood een selectie uit zijn cultuurkritische stukken.
(uitgever)

Michaël Zeeman bij Wikipedia

Een aantal recensies: