Getijdenboeken in de Bibliotheca Philosophica Hermetica

Wustefeld-Sleutel-2009Helen C. Wüstefeld, Anne S. Korteweg
Sleutel tot licht
Getijdenboeken in de Bibliotheca Philosophica Hermetica

Getijdenboeken bezien in het licht van de beweging van de Moderne Devotie – dat is de invalshoek van dit rijk geïllustreerde boek over de kleine, maar fascinerende collectie van 25 getijdenboeken uit de Bibliotheca Philosophica Hermetica in Amsterdam. In 2004 heeft de Nederlandse Staat het nationaal belang van deze middeleeuwse boeken onderstreept door ze te verwerven en daarmee voorgoed voor het Nederlandse cultuurbezit te behouden. De BPH heeft deze boeiende, handgeschreven gebedenboeken voor een breed publiek ontsloten.

Wat is een getijdenboek precies en voor wie was het bestemd? Dit zijn onderwerpen die aan de orde komen in het eerste deel, net als de intenties van Geert Grote met zijn vertalingen van religieuze teksten in het Nederlands, en de relatie waarin deze stonden tot het gedachtegoed van de middeleeuwse mystiek.

Het tweede gedeelte bevat een gedetailleerde beschrijving van elk handschrift. De talrijke kleurenafbeeldingen van de verfijnde miniaturen en randversieringen laten niet alleen zien hoe de middeleeuwer zijn betrokkenheid bij de devotionele inhoud wist te combineren met een prachtig uiterlijk. Zij bieden ook een rijkgeschakeerd beeld van de artistieke prestaties van de vijftiende-eeuwse kunstenaars uit ons land.

In De Pelikaan, nov. 2009 / Ingenaaid – 156 pag. – afm. 26 x 19,5 cm / ISBN 9789071608285 / Verkoopprijs 24,50 Euro

Het verband met het karakter van de bibliotheek wordt duidelijk gemaakt in twaalf korte essays waarin een aantal handschriften wordt geplaatst in de context van de Moderne Devotie, van de mystieke middeleeuwse cultuur en van de spirituele aandacht van de bezitters, die boeken hebben laten vervaardigen en er een persoonlijk stempel op gedrukt hebben. Verfijnde miniaturen en randversieringen laten zien hoe de middeleeuwer zijn betrokkenheid bij de devotionele inhoud wist te combineren met een prachtig uiterlijk.

Helen Wüstefeld is grotendeels verantwoordelijk voor het inleidende deel van het werk. Anne Korteweg schreef het hoofdstuk over het Getijdenboek van Geert Grote en maakte de beschrijvingen van de handschriften.

Alle teksten zijn gericht op een algemeen geïnteresseerd publiek.

In de Bibliotheca Philosophica Hermetica in Amsterdam was een tentoonstelling te zien met deze 25 getijdenboeken, van 19 november 2009 tot 23 april 2010. De tentoonstelling is inmiddels gesloten, maar op de website blijven de boeken en de bijbehorende beschrijvingen toegankelijk.