Het boek van het gedrukte boek – een visuele geschiedenis

Mathieu Lommen
Het boek van het gedrukte boek
Een visuele geschiedenis

Amsterdam University Press (AUP) / Lannoo, februari 2012

gebonden, 480 pagina’s, 32 x 23 cm
ISBN 9789081489232, verkoopprijs € 49,50  (uitverkocht)

(het ISBN is gewijzigd, was eerder 9789089642790 )

te koop bij o.a.: bol.com | Selexyz | Cosmox |

Van 8 februari t/m 13 mei 2012 loopt bij de Bijzondere Collecties van de UvA de overzichtstentoonstelling The printed book. A visual history.
Tegelijk met de tentoonstelling verschijnt Het boek van het gedrukte boek : een visuele geschiedenis, samengesteld door conservator Mathieu Lommen, ontwerp Cees W. de Jong.

In dit rijk geïllustreerde boek zijn werken bijeengebracht die de canon van meer dan vijfhonderd jaar westerse boekvormgeving illustreren. Het gedrukte boek in al zijn gedaanten: als naslagwerk en kunstwerk, als ‘machine à lire’ en beeldboek, en als prestigeboek en wegwerppocket. Er is werk opgenomen van beroemde drukkers uit de handpersperiode – Nicolas Jenson, Aldus Manutius, Christoffel Plantijn, de Elzeviers, John Baskerville en Giambattista Bodoni – en van toonaangevende moderne boekontwerpers zoals William Morris, El Lissitzky, Jan Tschichold, Paul Rand, Robert Massin en Irma Boom. Extra aandacht is er voor drukkershandboeken, die inzicht geven in het drukproces, en voor kalligrafi eboeken en letterproeven, die de letter in een breder kader plaatsen. Ook is er bijzonder geïllustreerd werk van architecten en kunstenaars als Giovanni Battista Piranesi en Maria Sibylla Merian opgenomen. (uitgever)

Mathieu Lommen is designhistoricus en conservator grafische vormgeving aan de Universiteit van Amsterdam (Bijzondere Collecties).

Boekpresentatie – De opening van de tentoonstelling en de boekpresentatie vinden plaats op dinsdag 7 februari 2012, om 17.00 uur in de Aula van de Universiteit van Amsterdam, Singel 411.

Eerste exemplaren van het boek worden door Cees W. de Jong uitgereikt aan Derek Birdsall, Helmut Brade, Irma Boom en Joost Grootens, die met hun werk in boek en tentoonstelling zijn vertegenwoordigd.

Recensies


Deze uitgave verschijnt in België bij uitgeverij Lannoo, ISBN 9789081489232
Verkrijgbaar vanaf 21-02-2012.

Een Engelstalige editie verschijnt bij Thames & Hudson, een Duitstalige bij DuMont (zie hier).

Zie ook:

Mathieu Lommen, In beperkte oplage : archief Stichting De Roos 1945-2005 – Een keuze, Thoth, 2006
Mathieu Lommen, Irma Boom: Biography in Books : Books in reverse chronological order, 2010 : 1986, with comments here and there, UvA, 2010

Cees de Jong (editor), Type : A Visual History of Typefaces & Graphic Styles, 1628-1900, Taschen, 2009
Cees de Jong (editor), Type : A Visual History of Typefaces & Graphic Styles, 1901-1938, Taschen, 2010

 

Boeken onder druk – Censuur en pers-onvrijheid in Nederland sinds de boekdrukkunst

Marita Mathijsen (red.), met bijdragen van Herman Pleij, Olga van Marion, Inger Leemans, Lisa Kuitert, Boudien de Vries, Cecile van Eijden-Andriessen, Hans Renders en Klaus Beekman
Boeken onder druk
Censuur en pers-onvrijheid in Nederland sinds de boekdrukkunst

Amsterdam University Press (AUP), mei 2011

paperback, 207 pagina’s, 24 x 16 cm
ISBN 9789089643063, verkoopprijs € 27,50

te koop bij bol.com

In Nederland is maar in twee periodes sprake geweest van echte nationale overheidscensuur, in de Franse tijd van 1810-1813 en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar dat wil niet zeggen dat elk geschrift gedrukt kon worden. Vanaf de uitvinding van de boekdrukkunst werd er controle uitgeoefend op de verspreiding van gedachtegoed dat gevaarlijk geacht werd voor de zeden, de godsdienst of de politiek. Er zijn door de eeuwen heen voortdurend gevallen van verboden boeken. Maar er is nog geen enkele studie waarin die ontwikkeling in Nederland over een langere periode bekeken wordt.

In Boeken onder druk wordt chronologisch per tijdvak aan de hand van een paar opvallende processen of verboden de stand van de censuur bekeken. De term is breed opgevat. Alles valt eronder wat met verboden op, processen tegen of het tegenwerken van openbaarmaking via druk te maken heeft. Ook zelfcensuur ter bescherming van de eigen positie kan hieronder vallen.

In de bijdragen wordt een beeld geschetst van een overheid die dan weer eens onberekenbaar is, dan weer scherp, dan weer wankelmoedig. Dat gebrek aan voorspelbaarheid leidde ook tot eigen controlediensten bij de katholieken (IDIL), en een zelfstandig moralistisch aanschafbeleid van openbare bibliotheken.

Marita Mathijsen is emeritus hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en columnist bij NRC Handelsblad.

Meer boeken van Marita Mathijsen bij bol.com