Honderd jaar private press in Nederland beschreven in ‘Het ideale boek’

Paul van Capelleveen en Clemens de Wolf (red.)
Het ideale boek
Honderd jaar private press in Nederland 1910-2010

Uitgeverij Vantilt, november 2010

gebonden, rijk geïllustreerd in kleur, ca. 240 pagina’s, 31,5 x 24,5 cm
ISBN 9789460040603, verkoopprijs € ca. 34,95

te koop bij bol.com

Het verschijnsel van de private press deed zijn intrede in Nederland in 1910 met de oprichting van de bibliofiele uitgeverij De Zilverdistel. Naar voorbeeld van The Kelmscott Press en andere Engelse private presses vormde Jean-François van Royen haar later om tot een ‘eigen-pers’. De Zilverdistel is het beginpunt van een relatief klein, maar uitermate dynamisch, creatief en invloedrijk onderdeel van de Nederlandse boekcultuur.

In Het ideale boek passeert honderd jaar private press de revue. Bibliofiele series als Palladium bepaalden in het interbellum mede de boekvormgeving. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden circa duizend clandestiene uitgaven vervaardigd door zo’n negentig drukkers en uitgevers.

In de tweede helft van de vorige eeuw kwam het genre private press tot grote bloei, onder meer door de veranderingen in de grafische industrie. Leraren, kunstenaars, grafici en vele anderen begonnen uit liefhebberij met een eigen drukpers. Prachtige boeken met interessante teksten en fraaie illustraties op bijzonder papier waren het resultaat. Sinds 1975 zijn deze liefhebbers verenigd in de Stichting Drukwerk in de Marge, waarbij nu zo’n 175 actieve drukkers zijn aangesloten. De laatste jaren krijgt het lood meer en meer concurrentie van de computer en de kleurenprinter.

Behalve de recente geschiedenis van de private press komen in Het ideale boek ook de voorlopers tot in de zestiende eeuw aan bod. Daarnaast wordt de relatie met de Nederlandse literatuur beschreven en natuurlijk blijft ook de verzamelaar van de aantrekkelijke bibliofiele uitgaven niet buiten beeld.

(tekst uitgever)

Met bijdragen van Paul van Capelleveen, Marieke van Delft, Sjoerd van Faassen, Lisa Kuitert, Ellen van Oers, Reinder Storm, Kees Thomassen en Clemens de Wolf.

Tentoonstelling – Dit boek verschijnt bij de tentoonstelling ‘Het ideale boek. Honderd jaar private press in Nederland 1910-2010’ in Museum Meermanno in Den Haag van 19 november 2010 tot en met 20 februari 2011.

Over dit boek werd geschreven door…

Kritisch, opgewekt, voortvarend – Vijftig jaar Hollands Maandblad 1959–2009

Bastiaan Bommeljé (red.)
Kritisch, opgewekt, voortvarend
Vijftig jaar Hollands Maandblad 1959–2009

Vlgs. een mededeling van de uitgever (januari 2011) zal dit boek helaas niet verschijnen.

Hollands Maandblad heeft vanaf zijn oprichting in 1959 (toen nog Hollands Weekblad) een geheel eigen plaats binnen de wereld van de literaire tijdschriften ingenomen. Naast verhalen en poëzie richtte het zich óók op essayistiek over politiek, economie, kunst en cultuur. Oprichter K.L. (‘Bert’) Poll, tot zijn dood in 1990 enig redacteur, haalde jonge auteurs binnen en stimuleerde ze. Diverse schrijvers die later grote roem zouden verwerven, zijn in de kolommen van Hollands Maandblad begonnen: Maarten Biesheuvel, Hugo Brandt Corstius, Karel van het Reve, Renate Rubinstein, Eva Gerlach, Nico Scheepmaker en Dick Hillenius bijvoorbeeld. Zo ontstond een opgewekt tegendraads tijdschrift waarin ook gevestigde namen zoals W.F. Hermans, Leo Vroman, Arnon Grunberg en Ingmar Heytze zich thuis voelden en voelen. Daarnaast hebben veel kunstenaars er hun werk kunnen tonen.

De kleurrijke geschiedenis van een ongewoon literair tijdschrift

Poll schuwde de controverse niet. Dat leidde tot spraakmakende polemieken in het blad, maar soms ook tot botsingen met auteurs en uitgevers. Niet alleen de rijke historie van het Hollands Maandblad en de kleurrijke K.L. Poll worden in dit jubileumboek beschreven, ook de plaats van het tijdschrift in het literaire landschap, de rol in de intellectuele geschiedenis van Nederland en de invloed op de openbare meningsvorming komen aan bod. Op basis van uitgebreid archiefonderzoek en interviews met oud-medewerkers wordt Kritisch, opgewekt, voortvarend een zeer leesbaar boek met veel foto’s en illustraties, vol literaire feiten, prachtige anekdotes en verhelderende beschouwingen.

Dit jubileumboek staat onder redactie van Bastiaan Bommeljé, redacteur van Hollands Maandblad sinds 1994; de vormgeving van het prachtig uitgevoerde boek is in handen van Steven Boland.
(tekst uitgever)

Nieuw Amsterdam, 2010 (nog niet versch.) / gebonden – 160 pag. – afm. 30 x 22 cm / ISBN / Verkoopprijs € ?


Covens & Mortier – de grootste landkaartenuitgever in de 18e/19e eeuw

Marco van Egmond
Covens & Mortier
a Map-publishing House in Amsterdam 1685-1866

HES & DE GRAAF Publishers / Houten, juli 2009

Gebonden, 596 pagina’s, 32 x 26 cm
ISBN 9789061942207, verkoopprijs € 185.50

te koop bij bol.com

Standaardwerk over een uitgevershuis in Amsterdam dat wereldwijd de grootste was op het gebied van kaarten en atlassen.
Lees meer…
Langer dan tot op heden altijd werd aangenomen, kon de 18e-eeuwse Nederlandse handel in landkaarten blijven voortbouwen op haar reputatie uit de Gouden Eeuw. Het Amsterdamse uitgevershuis Covens & Mortier heeft in dit proces een belangrijke rol gespeeld.

Hoogstwaarschijnlijk was deze uitgever in kwantitatief opzicht de grootste landkaartenhandel uit die tijd. Op haast industriële wijze bracht Covens & Mortier duizenden cartografische uitgaven op de markt.

Dit boek beschrijft alle aspecten van het Amsterdamse kaartenuitgevershuis Covens & Mortier in de 18e en 19e eeuw en de belangrijke rol die deze uitgevers hebben gespeeld op het gebied van het verzamelen, produceren en distribueren van nationaal en internationaal cartografisch materiaal.

Er wordt uitgebreid ingegaan op de cartografische voorraad van de firma Covens & Mortier, de organisatie van een commercieel uitgeversbedrijf en de belangrijke nationale en internationale rol die Covens & Mortier als uitgever vervulde in de ontwikkeling van de commerciële cartografie.

(tekst uitgever)

– Deze Engelstalige uitgave is gebaseerd op het proefschrift van Dr Marco van Egmond (1969), conservator van de kaartenverzameling van de universiteitsbibliotheek Utrecht. Hij ontving hiervoor in 2009 de Menno Herzberger Aanmoedigingsprijs, die eens in de drie jaar wordt uitgereikt voor exceptioneel boekhistorisch onderzoek.

Wikipedia over Covens en Mortier

‘Het geheime leven’ – een briefwisseling tussen twee heren uit het uitgeversvak

Perry Pierik, Wim Huijser
Het geheime leven
Brieven 2008

Uitgeverij Aspekt, mei 2010

paperback, 540 pagina’s, 22 x 14 cm
ISBN 9789059118317, verkoopprijs € 29,95

te koop bij bol.com

Onder de titel ‘De inkt van Arcadia’ werd eerder al de correspondentie uit 2007 tussen Perry Pierik, uitgever van boeken, en Wim Huijser, creative director, uitgegeven. Het geeft een openhartige inkijk in de wereld van de uitgeverij.

Bert van Nieuwenhuizen schrijft in het ‘Ten geleide’: ‘Wim en Perry zijn geen politici en willen de wereld niet hervormen. Wim en Perry zijn uitgevers. En schrijvers. En filosofen. En denkers. En…(…)gewoon ‘jongens’. Aardige ‘jongens’ van in de veertig. ‘En die twee jongens zijn wij’ had ook de titel van dit boek kunnen zijn. (…) Schier eindeloos schrijven de heren uitgevers elkaar over de zon- en schaduwkanten van ‘het vak’.’

Inmiddels zijn Pierik en Huijser een jaar verder en er is weer veel gebeurd in Uitgeversland. Hun brieven van 2008 verschijnen nu onder de titel ‘Het geheime leven’. Al schrijvend verbazen ze zich over hun eigen geschriften: ‘Is het toch een vorm van voyeurisme, verwachten lezers in dagboeken en brieven toch een blik te kunnen werpen op het geheime leven? Iets dat eigenlijk aan het oog onttrokken had moeten blijven, maar toevallig toch te boek is gesteld?’

(tekst uitgever)

– Het boek is op 7 mei 2010 gepresenteerd in Slot Zeist.

Website Perry Pierik

Website Wim Huijser

 

140 jaar Bruna 1868-2008

Gelauff-Bruna-2009Peter Gelauff, C.J. Aarts
A.W. Bruna 140 jaar

A.W. Bruna Uitgevers B.V., december 2009

gebonden, cassette met 3 boekjes, 261, 294 en 216 pagina’s, 19 x 12 cm
ISBN 9789022995686, verkoopprijs € 49,50

te koop bij bol.com (uitverkocht)

Op 23 februari 2008 bestond A.W. Bruna 140 jaar. Ter gelegenheid daarvan is een jubileumuitgave verschenen in december 2009.

Een cassette met daarin drie gebonden boeken op pocketformaat:

– Peter Gelauff, 140 jaar lezen met Bruna / 294 pag.
– C.J. Aarts, Kijkjes achter de schermen / 261 pag.
– 1868-2008 (foto’s boekhandels) / 216 pag.

In het eerste deel wordt de geschiedenis van Bruna vertelt, waarbij zowel de uitgeeftak als de boekhandelsketen ruim aan bod komen. Het boek is geïllustreerd met 140 historische feiten.

In het tweede deel een keuze uit het enorme aantal uitgaven van uitgeverij Bruna, waarbij C.J. Aarts tal van feiten weet te vertellen over zowel het grote aantal series als losse uitgaven en natuurlijk de beroemde Zwarte Beertjes met inmiddels bijna 3500 titels. Dit deel is rijkelijk voorzien van paginagrote afbeeldingen van boekomslagen uit 140 jaar uitgeefgeschiedenis.

Het derde deel bevat uitsluitend foto’s van verkoopteams uit de verschillende Bruna-vestigingen.

Lees meer bij…

Boekendingen.nl, 15 febr. 2010

Boekhandelaar en uitgever Cornelis Claeszoon in het Amsterdam van 1597

Tussenbroek-Amsterdam-2010Gabri van Tussenbroek
Amsterdam in 1597
Kroniek van een cruciaal jaar

We schrijven het jaar 1597. Cornelis Claeszoon is de belangrijkste boekhandelaar en uitgever van Amsterdam. Dagelijks ziet hij de gebeurtenissen in de stad aan zich voorbijtrekken. In twintig jaar tijd heeft Amsterdam zich ontwikkeld van Hollandse handelsplaats tot wereldstad, met een verdubbeld aantal inwoners. Het begin van de Gouden Eeuw.

Claeszoon is de eerste die het verslag van de avontuurlijke reis van Willem Barentsz naar Nova Zembla in handen krijgt en uitgeeft. Hij is er getuige van hoe Amsterdam aan een enorme stadsbrand ontsnapt en ziet hoe de schepen van de eerste expeditie naar Oost-Indië behouden terugkeren.

1597 is ook het jaar waarin de republiek door de militaire successen van Maurits voor het eerst een gesloten gebied wordt en Pieter Bast zijn beroemde vogelvluchtkaart van de stad publiceert. 1597 is het sleuteljaar waarin Amsterdam de wereld, en de wereld Amsterdam leert kennen.

Historicus Gabri van Tussenbroek weet door grondige research nauwgezet in te zoomen op een belangrijke, onderbelichte periode in de Nederlandse geschiedenis. Aan de hand van de historische figuur Cornelis Claeszoon volgen we de maanden van het jaar, met als resultaat meeslepende, verhalende geschiedschrijving in optima forma.

Uitgeverij L.J. Veen, aug. 2009 / Paperback, met illustraties – 368 pag. – afm. 23 x 15 cm / ISBN 9789020416978 / Verkoopprijs 24,90 Euro

Lees hier het eerste hoofdstuk van het boek.

Lees meer over boekhandelaar Cornelis Claeszoon (ca 1546-1609) bij de DBNL (in Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek, onder redactie van P.C. Molhuysen en P.J. Blok uit 1937)

– Amsterdam in 1597 is geselecteerd voor de tiplijst AKO Literatuurprijs 2010.

Over dit boek schreven…

Seije Slager, Trouw, 3 oktober 2009

Roelof van Gelder, NRC, 23 oktober 2009

Bart van den Bosch, op site Athenaeum Boekhandel, 7 jan. 2010

Recensieweb, Marleen van den Hoven, 4 nov 201

Laurens van Krevelen – Laurens Janszoon Costerprijs 2009

Maas-LaurensVanKrevelen-2009Nop Maas (red.)
Laurens van Krevelen
Laurens Janszoon Costerprijs 2009

Dit boekje werd door de Stichting Laurens Janszoon Coster op 4 december 2009 uitgegeven ter gelegenheid van de uitreiking van de veertiende Laurens Janszoon Costerprijs aan Laurens van Krevelen.

Laurens van Krevelen was van 1972 tot 2001 hoofdredacteur en directeur van uitgeverij Meulenhoff te Amsterdam. In de afgelopen veertig jaar vervulde hij talrijke functies in brancheorganisaties en in literaire en culturele verenigingen. Ook maakte hij zich verdienstelijk als vertaler en essayist, onder andere op het gebied van het surrealisme.

In het boekje zijn de teksten opgenomen die bij deze gelegenheid uitgesproken werden: het juryrapport, de feestrede van Adriaan van Dis en de toespraak waarmee de burgemeester van Haarlem de prijs overhandigde. Daarnaast bevat het boekje een tweetal bijdragen over de activiteiten van de laureaat als uitgever en als promotor van het surrealisme en enkele ‘albumbladen’ van literaire vrienden. Laurens van Krevelen droeg aan dit boekje een aforistisch betoog bij over boekcultuur.

Stichting Laurens Janszoon Coster, Haarlem, dec. 2009 / ingenaaid – 60 pag.- afm. 21 x 12 cm / ISBN 9789078231042

– Het boekje is niet in de handel verkrijgbaar, maar voor tien euro, inclusief verzendkosten, te bestellen via de website.

– De Laurens Janszoon Costerprijs wordt om de twee jaar uitgereikt door de Stichting Laurens Janszoon Coster. De vorige winnaars van de prijs waren filmmaker Hans Keller (2005) en letterontwerper Bram de Does (2007). Eerder werden onder anderen uitgever Geert van Oorschot, boekhandelaar Jan de Slegte en criticus Kees Fens bekroond.

Vriendenboek voor Martin Ros

Pierik-Martin_Ros
Perry Pierik (red.)
Martin Ros vijftig jaar op wacht
schetsen over een boekenfanaat

Uitgeverij Aspekt, april 2009

Ingenaaid, 146 pagina’s, 21 x 14 cm
ISBN 9789059117204, verkoopprijs € 14,95

te koop bij bol.com

Martin Ros (1937) was jarenlang de opmerkelijkste stem in de Hilversums ether. Van 1985 tot eind 2007 verzorgde hij de wekelijkse boekbespreking op zaterdagmorgen bij de Tros nieuwsshow.

Eerder was hij redacteur bij uitgeverij De Arbeiderspers waar hij ondermeer betrokken was bij de serie Privé Domein. Ook was hij redacteur bij het literair tijdschrift Maatstaf. Sinds 1996 werkt hij als freelance-publicist en vertaler.

Een jaar geleden besloot uitgeverij Aspekt, de uitgeverij die door Perry Pierik met ondersteuning van Martin Ros werd opgericht in 1994, een boek uit te geven met teksten gewijd aan Martin Ros en geschreven door auteurs die bevriend met hem zijn of hem in elk geval van nabij kennen.

In Martin Ros vijftig jaar op wacht schrijven zijn medeboekenliefhebbers over dit bijzondere fenomeen.
Met bijdragen van: Wim Meulenkamp, Boudewijn van Houten, Wim Huijser, Ton Luiting, Robert Lemm, Maarten ‘t Hart, Hans Renders, Hans Kooger, J. Mikkers, Jeroen Wielaert, Perry Pierik, Thomas Leeflang, Pieter jan Verstraete, Wim Hazeu en Ewald Vanvugt.

Fondslijst uitgeverij A. Manteau 1956-1970

Klik voor grotere afbeelding
• Kevin Absillis
Een kleine uitgeverij van stand
Fondslijst Uitgeverij A. Manteau / Les Editions Lumière 1956-1970

De geschiedenis van de n.v. A. Manteau is behoorlijk ingewikkeld en bovendien niet weinig omstreden. Tot op de dag van vandaag circuleren er in interviews, polemieken, brieven en andere documenten verhalen en geruchten over Vlaanderens meest vooraanstaande literaire uitgeverij.

‘Een kleine uitgeverij van stand’ bevat naast een bibliografie van de tussen 1956 en 1970 bij Manteau verschenen werken, een uitvoerige inleiding over de geschiedenis van het Vlaamse uitgevershuis. Daarin staat de vraag centraal waarom Angèle Manteau eind 1970 de zaak, die ze in 1938 had opgericht, verliet en voor de Nederlandse uitgeverij Elsevier ging werken. Bijzondere aandacht gaat voorts naar de opkomst van de pocket- en paperbackindustrie in de jaren vijftig en de schaalvergroting en concernvorming die het boekbedrijf in de jaren zestig ingrijpend veranderde.

L.P. Boon-documentatiecentrum / uitgeverij Demian, Antwerpen, 2005 / gebonden – 223 pag. – afm. 24 x 18 cm /  ISBN 9789080454880  / Verkoopprijs 29,90 Euro / Oplage 250 handmatig genummerde exemplaren

‘Een kleine uitgeverij van stand’ steunt op documenten uit openbare en privé-archieven, en verscheidene interviews met bekende en minder bekende kroongetuigen.

Deze uitgave is het vervolg op het door Ernst Bruinsma en Jan Stuyck samengestelde ‘Literaire kwaliteit was de enige norm. Fondslijst Uitgeverij A. Manteau / Les Editions Lumière 1938-1955’ (Antwerpen: L.P. Boon-documentatiecentrum, 2000).

Van Kevin Absillis verschijnt eind 2009:
‘Vechten tegen de bierkaai; over het uitgevershuis van Angèle Manteau (1932-1970)’.