Posted on

Franstalige uitgave over de boekgeschiedenis van het prinsbisdom Luik (980 – 1795)

• Paul Bruyère (ed.), Alain Marchandisse (ed.)
Florilège du livre en Principauté de Liège
du IXe au XVIIIe siècle

Eind 2009 verscheen onder redactie van Paul Bruyère (Hogere bibliotheekschool van Luik) en Alain Marchandisse (Universiteit van Luik) Florilège du livre en principauté de Liège du IXe au XVIIIe siècle. Het lijvige boek, volledig in kleur, rijk geïllustreerd met afbeeldingen van boeken en manuscripten van bibliotheken uit de hele wereld, werd samengesteld door 37 vooraanstaande historici, die de rijke boekhistorie van het prinsbisdom Luik in de aangegeven periode beschrijven.

In 22 hoofdstukken komen verschillende thema’s aan bod: manuscripten, kronieken, literatuur in de onderscheiden talen, drukkerijen, religieuze uitgaven, rechtsgeschiedenis, reisgidsen, heraldische werken, wapenboeken, muziekboeken, privé bibliotheken, ‘openbare’ bibliotheken etc. Hier de complete inhoud (pdf).

Het gaat hier weliswaar om een Franstalige uitgave, maar is het vermelden waard omdat het slechts zelden mogelijk is een boek te kopen van deze uitgever, de Société des Bibliophiles liégeois. Deze bibliofiele vereniging werd in 1863 opgericht. Deze besloten vereniging kent een gelimiteerd aantal leden: 150 particulieren (lidnummers 1-150) en 25 instituten (lidnummers 201-225). Toelating is alleen mogelijk met instemming van de overige leden. De Société geeft op onregelmatige tijdstippen zeer exclusieve boeken uit, vaak gedrukt op handgeschept papier en zeer fraai gebonden, in een zeer beperkte oplage en meestal alleen voor de leden. De voor de leden bestemde boeken zijn zelfs voorzien van naam, lidnummer en een handtekening van de secretaris van de Société.

Dit boek verscheen in een oplage van 1100 exemplaren, waarvan er 175 zijn gereserveerd voor de leden van de Société, en het is uitsluitend verkrijgbaar bij de vereniging (voor inlichtingen: info@societelitteraire.be, of gebruik het bestelformulier).

Société des bibliophiles liégeois, dec. 2009 / gebonden met stofomslag – 560 pag. – afm. 30 cm / ISBN 978-2-9600900-0-0 / Verkoopprijs € 90,00 (is afhaalprijs, anders € 25,- verzendkosten)

Zie ook recensie bij Universiteit Luik

Wikipedia over prinsbisdom Luik

–

(met dank aan Antiquariaat Coriovallum)

Posted on

Lust en Leering – Geschiedenis van het Nederlandse Kinderboek in de negentiende eeuw

• P.J. Buijnsters, L. Buijnsters-Smets
Lust en Leering – Geschiedenis van het Nederlandse Kinderboek in de negentiende eeuw

Waanders Uitgevers, februari 2001

gebonden, 504 pagina’s, 25,5 x 20 cm
ISBN 9789040095290, verkoopprijs € 56,90 25,00 (uitverkocht)

te koop bij bol.com
—

Het heeft lang geduurd eer in Nederland ook oude kinderboeken als kleine cultuurmonumenten naar waarde zijn geschat. Nu echter zoeken wetenschappelijke bibliotheken, antiquaren en verzamelaars gretig naar de restanten van dit papieren verleden, waarbij vooral de negentiende eeuw in het middelpunt van de belangstelling staat.

Toch ontbrak tot dusverre een overzicht op dit terrein. Lust en Leering is daarmee het eerste overzichtswerk dat geïnteresseerden laat zien wat toen in Nederland voor jonge lezers verscheen: niet alleen de gewone leeskost maar ook werk waar vroegere literatuurgeschiedenissen aan voorbijgingen, zoals komische prentenboeken, spel- en ontspanningsboekjes en de thans weer felbegeerde beweegbare boeken.

Lust en Leering richt zich tot ieder die, professioneel of uit liefhebberij, in oude kinderboeken geïnteresseerd is. Net als de bibliografie van de achttiende-eeuwse kinderboeken van dezelfde auteurs, is het bovendien een smaakvolle beeldatlas geworden.

– Piet J. Buijnsters (1933) is emeritus-hoogleraar achttiende-eeuwse letterkunde aan de universiteit van Nijmegen, met een levenslange fascinatie voor het antiquariaat. Naast talloze studies en edities op zijn vakgebied publiceerde hij het standaardwerk Het verzamelen van boeken en, samen met zijn echtgenote Lin Buijnsters-Smets, een driedelige bibliografie van achttiende- en negentiende-eeuwse kinderboeken en paper toys (bekroond met de Menno Hertzbergerprijs 2002 en de G.H. ’s Gravesandeprijs 2005).

–

Posted on

‘Vroege drukken Librije Zutphen’ – deel 1 van een vervolgreeks over deze kettingbibliotheek

• Dr. Lotte Hellinga
Vroege drukken Librije Zutphen
de kettingbibliotheek van de Walburgiskerk

In  mei 2008 werd de Catalogus Librije Zutphen gepresenteerd in de Walburgiskerk te Zutphen. De boekhistorici Joke Renting-Kuijpers en Anne Dirk Renting hebben meer dan tien jaar gewerkt aan de opdracht een wetenschappelijke catalogus samen te stellen van het bezit van Nederlands enige kettingbibliotheek.

Bij het verschijnen van de catalogus werd aangekondigd dat er na de meer wetenschappelijke beschrijving in de Catalogus Librije Zutphen een vierdelige vervolgreeks zou komen om een breder publiek kennis te laten maken met de schatten van de Librije.

In dit eerste deel van de vervolgreeks, Vroege drukken Librije Zutphen, neemt Lotte Hellinga de lezer mee de Librije in voor een rondleiding door de wereld van de vroege drukkunst.

Door een aantal van de oudste gedrukte boeken beter te bekijken, geeft zij inzicht in de complexe ontwikkeling van het boek en van de drukgeschiedenis. Daarnaast laat zij zien dat de vroege drukken in de Librije Zutphen een verbazend goed overzicht geven van de verbreiding van de drukkunst door Europa vanaf het prille begin tot aan de Hervorming.

De uitgave Vroege drukken Librije Zutphen verschijnt zowel in een eenmalige gebonden editie als in een ongelimiteerde paperbackversie.

Uitgeverij Philip Elchers, juni 2010 / gebonden, illustr. – 128 pag. / ISBN 9789050481182 / Verkoopprijs € 24,50

Uitgeverij Philip Elchers, juni 2010 / paperback, illustr. – 128 pag. / ISBN 9789050481052 / Verkoopprijs € 14,50

–  Op 11 juni 2010 is het boek gepresenteerd in de Walburgiskerk te Zutphen..

–  website Librije Zutphen

Artikelen / recensies…

Sander Grootendorst, De Stentor, 16-06-2010

Holly Moors, weblog moors magazine, 5 juli 2010 (met een aantal voorbeeldpagina’s)

–

Posted on

Catalogus Librije Zutphen, de kettingbibliotheek van de Walburgiskerk

• A.D. Renting en J.T.C. Renting-Kuijpers
Catalogus Librije Zutphen
de kettingbibliotheek van de Walburgiskerk

De boekhistorici Joke Renting-Kuijpers en Anne Dirk Renting kregen in 1997 de opdracht een wetenschappelijke catalogus samen te stellen van het bezit van Nederlands enige kettingbibliotheek.

… Levendig wordt de geschiedenis van de bibliotheek beschreven: geen droge opsomming van feitjes en jaartallen, maar een verhaal dat je meeneemt, de eeuwen door …

… De catalogus is een uitmuntend instrument om de bibliotheek te raadplegen. De beschrijving die de Rentings geven van de bibliotheek is boeiend, maar de catalogus is boven alle lof verheven. Ieder boek is volgens de regels van de bibliografie beschreven en de registers geven alle mogelijke ingangen: je kunt zoeken op jaartal, plaats of naam van een uitgever, op verwijzingen naar vroegere catalogi, zelfs op aangetroffen bezoekersnamen …

(Drs. Ton Bolland in het Reformatorisch Dagblad)

Deze catalogus is tevens de opmaat naar een reeks van vier extra delen, waarin het hele boekenbezit van de Librije op een toegankelijke en aantrekkelijke manier zal worden gepresenteerd.

De Catalogus Librije Zutphen, verschijnt in een eenmalige oplage van 500 exemplaren.

Uitgeverij Philip Elchers, mei 2008 / gebonden, illustr. – 896 pag. / ISBN 9789050480994 / Verkoopprijs € 85,00

– Op 23 mei 2008 werd de Catalogus Librije Zutphen gepresenteerd in de Walburgiskerk te Zutphen.

– Artikel De Stentor, Mieke Kleinleugenmors. 23 mei 2008

– Artikel Reformatorisch Dagblad, Ton Bolland, 23 juli 2008

– Zie elders op deze site het eerste deel van de hierboven genoemde vervolgreeks,
Vroege drukken Librije Zutphen (juni 2008).

–

Posted on

Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis 2010

• Berry Dongelmans (red.)
Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis 17/2010
Kopij en druk revisited

Uitgeverij Vantilt, juni 2010

paperback, illustraties, 228 pagina’s, 23 x 16 cm
ISBN 9789460040498, verkoopprijs € 29,50

te koop bij bol.com
—
In 1962 verscheen de inmiddels klassiek geworden publicatie ‘Kopij en druk in de Nederlanden. Atlas bij de geschiedenis van de Nederlandse typografie’ van W.Gs. Hellinga, met bijdragen van H. de la Fontaine Verwey en G.W. Ovink (de volledige tekst van deze uitgave is hier te vinden, op de website dbnl.org). Eerstgenoemde bracht in een cultuurhistorische schets het boek in beeld van de vijftiende tot en met de twintigste eeuw. Ovink richtte zich op het productieproces van het boek en dan met name op de technische ontwikkelingen met betrekking tot boekdruk en illustratie.

Nu, bijna vijftig jaar later, herlezen diverse boekenwetenschappers de opstellen van De la Fontaine Verwey en Ovink. Voor dit jaarboek beschouwen zij deze klassieke teksten in het licht van de huidige stand van de boekwetenschap.

Kate Rudy en Ed van der Vlist doen dat voor de veertiende eeuw, Marieke van Delft en Jan Willem Klein voor de vijftiende eeuw en Elly Cockx en Willem Heijting voor de zestiende eeuw. De zeventiende eeuw is van de hand van Paul Dijstelberge en Piet Verkruijsse, terwijl Hannie van Goinga en Jeroen Salman de achttiende eeuw herijken. José de Kruif en Berry Dongelmans buigen zich over de negentiende eeuw en Laurens van Krevelen en Adriaan van der Weel ten slotte, nemen de twintigste eeuw voor hun rekening.

Zo biedt dit themanummer een eigentijds overzicht van de geschiedenis van het boek (handschrift én druk) door zeven eeuwen, waarbij nieuwe ontwikkelingen en opvattingen in de vakbeoefening worden gecombineerd met spraakmakende studies sinds 1962.

– Jaarlijks brengt de NBV, de Nederlandse Boekhistorische Vereniging, het Jaarboek voor Nederlandse Boekgeschiedenis uit, dat een gevarieerd overzicht geeft van nieuw onderzoek op het gebied van de Nederlandse boekgeschiedenis. De leden van de NBV ontvangen een exemplaar, maar het boek is ook in de boekhandel te koop.

– Website Nederlandse Boekhistorische Vereniging

– Cover – Het definitieve omslag van het Jaarboek is anders geworden dan het oorspronkelijke ontwerp. Ter informatie hier een afbeelding van het eerdere omslag, zoals ik dat bij dit bericht had gezet.

– Zie ook: Overzicht van alle verschenen Jaarboeken

–

Posted on

Goud en koper in de boekenwereld – opstellen van Frans A. Janssen

• Frans A. Janssen
Goud en koper in de boekenwereld

Bert Bakker, januari 2008

Paperback met flappen, 255 pagina’s, 24 x 17,50 cm
ISBN 9789035131293, verkoopprijs oorspr. € 37,50, m.i.v. april 2010 verkrijgbaar voor € 7,90

te koop bij bol.com
—

‘sulcken boecken sijn in d’een handt gout datse in de andere handt maer coper en wesen’

De betekenis van de woorden ‘goud’ en ‘koper’ in bovenstaand citaat is duidelijk: hetzelfde boek kan door het ene bedrijf tot een commercieel succes gemaakt worden, terwijl het bij een ander bedrijf maar niet wil verkopen. Deze bundeling opstellen vertelt over de wisselvalligheden in de wereld van de boekdrukkunst, over hoogte- en dieptepunten.

De bijdragen in dit boek handelen onder meer over de vrees dat het boek uit onze cultuur zal verdwijnen, de verdwijning van de boekencollecties in kloosters, de diefstal van exemplaren van de Gutenberg-bijbel, de rol van alcohol op de werkvloer van drukkerijen, de nog steeds voortdurende roem van de letterontwerper en drukker Bodoni, Balzacs roman Verloren illusies als bron voor onze kennis van de Franse boekenwereld rond 1820, de beeldvorming van bibliotheken en de rol van de fotografie daarin, en de bijzondere betekenis die particuliere bibliotheken kunnen hebben ten opzichte van de openbare instellingen.

Deze opstellen van Frans A. Janssen komen voort uit zijn fascinatie voor zowel het maken van gedrukte boeken als de vaak roerige historie die achter deze gedrukte exemplaren schuilgaat. Het eerste deel handelt over de ‘architectuur’ van het boek: de presentatie van tekst en beeld. Het tweede aspect hangt samen met de overlevering van boeken, met het verzamelen en gebruiken ervan door particulieren en bibliotheken.

Frans A. Janssen (1939) was van 1989 tot 2004 hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam in de Geschiedenis van Boek en Bibliotheek; oratie in 1989: Auteur en drukker in de geschiedenis van de typografische vormgeving. Zijn specialisme binnen de boekwetenschap omvat de analytische bibliografie (de geschiedenis van de techniek van het maken van boeken) en de geschiedenis van de typografische vormgeving. Ook was hij een aantal jaren directeur van de Bibliotheca Philosophica Hermetica in Amsterdam.

– Bij ‘Desmet Live’ is een gesprek te zien met Frans A. Janssen, sept. 2008

– In de Volkskrant schreef Kees Fens een recensie, 28 dec. 2007

– Bespreking bij Cadoc.nl op 23 jan. 2008

– In de Ramsjkrant van april 2010 verscheen dit boek voor de prijs van €  7,90 !!

Posted on

Zo makkelijk kom je niet van boeken af – gesprekken over verleden en toekomst van het boek

Eco-Zo_makkelijk-2010• Umberto Eco, Jean-Claude Carrière
Zo makkelijk kom je niet van boeken af
Gesprekken over boeken onder leiding van Jean-Philippe de Tonnac

Twee hartstochtelijke lezers over het verleden en de toekomst van het boek
De een is schrijver, de ander is voornamelijk filmer – en beiden zijn hartstochtelijke lezers met ontzagwekkende bibliotheken.
Ze borrelen over van de anekdotes over schrijvers en boeken, en hun enthousiasme slaat over op de lezer.
Terwijl Carrière een lezer is zonder een bepaalde voorkeur, een generalist, heeft Eco zich gespecialiseerd in de pseudowetenschappen. Boeken van en over gekken, domme en sluwe boeken, vergeten boeken, verdwenen boeken, stripboeken, begeerde en verfoeide boeken, de concurrentie van internet, het e-book, Shakespeare en Athanasius Kirchner – alles komt voorbij in dit speelse en tegelijk erudiete boek.

Uitgeverij De Bezige Bij, febr. 2010 / paperback – 256 pag. – afm. 20 x 12,5 cm / ISBN 9789023441809 / Verkoopprijs 19,90 Euro

Eco-Zo_makk-Frans-2009

Het boek verscheen eerder in Frankrijk: N’espérez pas vous débarrasser des livres, Editions Grasset, Parijs 2009. De vertaling is van Liesbeth van Nes.

Over dit boek is geschreven door…

– Marco van den Broek, 8Weekly, 28 maart 2010

– Boeklog, 10 juli 2010

– Marc Cloostermans, column in De Standaard, 16 juli 2010

– Jan Klerk, weblog, 26 dec 2010

–

Posted on

Boekillustraties in Erasmus-uitgaven uit de 17e en 18e eeuw


• Paula Koning
Erasmus op de markt

Uitgeverij Ad Donker, mei 2009

gebonden, 120 pagina’s, 24 x 17 cm
ISBN 9789061006343, nu van € 19,90 voor € 7,50

te koop bij bol.com
—
Erasmus op de markt is een interessante verzameling boekillustraties uit de zeventiende en achttiende eeuw in uitgaven van de werken van Erasmus. Tientallen geïllustreerde titelpagina’s tonen Erasmus te midden van vrienden en vijanden; personages uit zijn boeken en tal van symbolische figuren en attributen.

Deze onverwachte beeldenschat in de kluis van de Bibliotheek Rotterdam wordt door Paula Koning (neerlandica) zorgvuldig geanalyseerd en beschreven. Dank zij haar gedegen bronnenonderzoek en nieuwe vondsten is dit niet alleen een boek voor Erasmus specialisten maar ook en vooral voor geïnteresseerde leken, want op luchtige wijze beschreven mag dit boek als een enorme aanwinst worden beschouwd.

Dit boek belicht vanuit een nieuw perspectief en met niet eerder bestudeerd materiaal Erasmus in de zeventiende eeuw en ontsluit een deel van de drukgrafiek in de collectie Erasmiana in de Bibliotheek Rotterdam en is mede door het uitgangspunt ‘titelpagina-illustraties’ voor een groot publiek zeer aantrekkelijk.
(tekst uitgever)

Over dit boek werd geschreven door…

–

Posted on

Nederlands Genootschap van Bibliofielen – Jaarboek 2008

 

Jaarboek-Bibliofiel-2008
• I. de la Fontaine Verwey e.a.
Jaarboek van het Nederlands Genootschap van Bibliofielen 2008

Uitgeverij de Buitenkant, april 2009

Gebonden in linnen band, 228 pagina’s, 21 x 15,5 cm
ISBN 9789076452562, verkoopprijs € 35,00

te koop bij bol.com
—
Inhoud:
– Boek van het jaar: ‘geprent bi mi, Jan Seversoen, inden jare duysent vijfhonder ende acht. De historie vanden vier Heemskinderen’, door Irene Spijker
– ‘Die spieghel vanden leven ons Heren Jhesu Christi in een middeleeuws lectionarium it het Sint-Ursulaklooster te Haarlem’, door Gerard Jaspers.
– ‘Franse koningen en typografie: Frans I, Lodewijk XIV en Lodewijk XVI’, door Frans A. Janssen.
– ‘De denkende huisvrouw. Gedrags-, huishoud- en kookboeken uit twee eeuwen’, door Willem Heijting.
– en Jan Rijsterborgh en Wolbert Vroom schrijven over hun ex-libris.

Het Nederlands Genootschap van Bibliofielen, opgericht in 1990, geeft vanaf 1993 jaarlijks een Jaarboek uit met gevarieerde bijdragen op het gebied van de boekgeschiedenis. Gedrukt in een oplage van 500 ex., waarvan 200 genummerd.

In 2004 is er een cassette verschenen waarin de eerste tien jaargangen zijn gebundeld, aangevuld met een register.
Dit register is ook afzonderlijk leverbaar.

Zie ook Jaarboek 2009

–

Posted on

Boekenwijsheid – 30 boeken uit de 16e/18e eeuw

Bos-Boekenwijsheid
• Jan Bos, en Erik Geleijns (red.)
Boekenwijsheid
Drie eeuwen kennis en cultuur in 30 bijzondere boeken

De Republiek der Verenigde Nederlanden was lange tijd het belangrijkste boekproducerende land van de wereld. Nederlands drukwerk werd in de 17de en 18de eeuw in heel Europa bejubeld om zijn hoge kwaliteit. Naast uitgaven van Vondel, Hooft en Huygens produceerden Nederlandse drukkers als Blaeu en de Elzeviers wereldberoemde atlassen, revolutionaire wetenschappelijke teksten en omvangrijke historische werken.

Van 1982 tot 2009 werkte het bureau Short Title-Catalogue, Netherlands (STCN) van de Koninklijke Bibliotheek aan een Nederlandse bibliografie voor de periode 1540­–1800. In bijna 200.000 titels is daarmee de volledige boekproductie van de Republiek in kaart gebracht. De STCN-database bevat behalve literatuur, atlassen en wetenschappelijke werken ook almanakken, gebedenboeken en pamfletten die ons een blik gunnen in het leven van alledag. Een ware schatkamer voor wetenschappers en bibliofielen.

In deze uitgave belichten 30 gerenommeerde wetenschappers – onder wie Vincent Ieke, Arnold Heertje en Jaap Bruyn – het oude boek dat zij als het mooiste of belangrijkste in hun vakgebied beschouwen. Vanzelfsprekend komen de Statenbijbel, Hugo de Groot en Hieronymus van Alphen aan bod, maar ook de Latijnse gedichten van Janus Dousa, Golius’ Arabische woordenboek en 18de-eeuws erotisch proza. Allemaal gedrukt in Nederland, bewaard in Nederlandse bibliotheken en te vinden in de STCN.

(tekst uitgever)

Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, juni 2009 / gebonden – 256 pag. – afm. 25 x 17 cm /  ISBN 9789057306259 / Verkoopprijs 29,95 Euro

– Bespreking door Piet Offermans, op website Rabelais, sept. 2009 (pdf)

– Artikel Reformatorisch Dagblad door Rudy Ligtenberg, 1 juli 2009.

– De boeken uit dit boek waren samen met andere exemplaren uit de 16de t/m 18de eeuw te zien op een tentoonstelling bij Museum Meermanno in Den Haag van  3 oktober 2009 t/m 10 januari 2010.