Posted on

Magna Commoditas – de geschiedenis van 425 jaar Leidse Universiteitsbibliotheek

• Christiane Berkvens-Stevelinck
Magna Commoditas – Leiden University’s ‘Great Asset’
425 Years Library Collections and Services

Leiden University Press, oktober 2012

hardcover, 304 pagina’s, 28 x 23 cm
ISBN 9789087281656, verkoopprijs € 69,95

bestel
—

In 2001 verscheen ‘Magna Commoditas. Geschiedenis van de Leidse universiteitsbibliotheek 1575-2000’ van professor Christiane Berkvens-Stevelinck, een standaardwerk waarin voor het eerst een volledig overzicht werd gegeven van de geschiedenis van de oudste universiteit van Nederland. Het boek was voorzien van een ruime hoeveelheid fraaie illustraties.

Het boek was al geruime tijd uitverkocht, maar recent verscheen een nieuwe editie. Deze Engelstalige versie is volledig geactualiseerd en opnieuw vormgegeven.

Leiden University Library has a long history of services around versatile collections and unique sources, dating back to the sixteenth century. The library has always been considered a great asset to the university, not only since the first library room was constructed in 1587, but even before, when founding father William of Orange, in 1575, donated the very first book.

Magna Commoditas is a fully illustrated and thoroughly researched story of the interaction between dozens of librarians and thousands of library visitors in past and present: from readers of chained books to current users of webservices.

 

Christiane M.G. Berkvens-Stevelinck (1946) is bijzonder hoogleraar Europese cultuur aan de Radboud Universiteit. Van 1970 tot 2000 was ze verbonden aan de Leidse Universiteitsbibliotheek.

Meer over dit boek…

  • in universitair weekblad Mare beschreef Vincent Bongers de eerste jaren van de universiteitsbibliotheek, artikel 8 nov. 2012

—
eerdere versies…

2001 | Magna Commoditas. Geschiedenis van de Leidse universiteitsbibliotheek 1575-2000
gebonden, 264 pag. | Primavera Pers, 2001
ISBN 9789074310710

2004 | Magna Commoditas. A History of Leiden University Library 1575-2003
softcover, 112 pag. | Primavera Pers, 2004
ISBN 9789059970052

Posted on

Peter van Dam, Cacao- en chocoladefabriek C.J. van Houten & Zn. 1815-1971

• Peter van Dam
Cacao- en chocoladefabriek C.J. van Houten & Zn. 1815-1971
Opkomst en ondergang van een wereldmerk

Lecturis & [Z]OO producties, oktober 2012

gebonden, 385 illustr., 256 pagina’s, 32 x 24 cm
ISBN 9789070108779, verkoopprijs € 35,00

bestel
—

Voor het eerst is de fascinerende bedrijfsgeschiedenis opgetekend van het voormalige Nederlandse wereldconcern uit Weesp. Met speciale aandacht voor de reclame-uitingen van Van Houten, waaraan het bedrijf mede zijn wereldreputatie te danken had. Van Houten is nog steeds een van de meest bekende merknamen ter wereld.

Van Houten voerde een vooruitstrevend reclamebeleid, waardoor de merknaam Van Houten op de meest exotische plaatsen bekend werd. Daarbij werd geen middel onbenut gelaten; reclamefilms, bladmuziek, affiches, chromo’s, advertenties, ansichtkaarten, naast de kunstzinnig uitgevoerde verpakkingen en een eigen tijdschrift.

Dit (groot formaat) boek behandelt de periode 1815 tot 1971; van de opkomst tot de ondergang van Van Houten. Ook het dagelijkse werk in de fabriek komt uitgebreid in woord en beeld aan bod. Uitvoerig bronnen- en archiefonderzoek door auteur Peter van Dam gedurende een periode van acht jaar leverde veel nieuwe inzichten op.

Het boek is rijk geïllustreerd met fraai beeldmateriaal. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan ‘Van Houten en de reclame’, waarbij bijna honderd pagina’s geheel gevuld worden met kleurrijke afbeeldingen van de omvangrijke reclame-uitingen waaraan Van Houten ten dele zijn wereldreputatie te danken had.

De uitgave is voorzien van een index en uitgebreide bibliografie.

 

Tentoonstelling – Het boek sluit aan bij een expositie in het Affichemuseum in Hoorn, Van Houten chocolade en cacao affiches, te zien tot 6 januari 2013.

–

Eerdere boeken van Peter van Dam:

Posted on

Arnon Grunberg e.a. – Pornografie in de Nederlandse literatuur

• Arnon Grunberg e.a.
Pornografie in de Nederlandse literatuur

redactie: Joost van Driel en Rick Honings

Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, september 2012

paperback, 288 pagina’s, 21 x 13 cm
ISBN 9789038895307, verkoopprijs € 24,95

bestel
—
Pornografie lijkt (even?) mainstream geworden met de indrukwekkende verkoopcijfers van de Fifty Shades trilogie. Literaire kwaliteiten spelen nauwelijks of geen rol bij deze hot stories.

Lange tijd verkeerden pornografische en erotische teksten in de taboesfeer. Veel teksten zijn vernietigd of onbekend gebleven. Voor de literatuur- en cultuurgeschiedenis bieden zij echter een schat aan informatie.

In Pornografie in de literatuur buigen hedendaagse letterkundigen en schrijvers zich over de pornografische traditie in Nederland en Vlaanderen. Zij gaan in op de literaire functie van pornografie, maar ook op haar filosofische en sociologische achtergrond. Zo verhaalt Herman Pleij over de noodzaak van vuilschrijverij in de middeleeuwen, vertelt Marita Mathijsen over ‘De bruiloft van Jacob Stootgraag’ uit de negentiende eeuw, beschrijft Ton Anbeek de functie van erotiek bij Wolkers en Reve en onderzoekt Marja Pruis de porno-uitdaging van hedendaagse schrijvers, van Oek de Jong tot Heleen van Royen. Arnon Grunberg tenslotte gaat op zoek naar ‘de mens achter de vunzigheid’.

Pornografie in de literatuur biedt een historisch overzicht van dit subversieve genre uit de Nederlandse literatuur.

Congres – Op woensdag 9 november 2011 vond aan de Universiteit Leiden het congres ‘Pornografie in de Nederlandse literatuur’ plaats. Bekende sprekers, onder wie Herman Pleij, Marita Mathijsen, Jaap Goedegebuure, Willem Otterspeer, Marja Pruis en Arnon Grunberg, lieten die dag hun licht schijnen over dit lange tijd onderbelichte verschijnsel uit de literatuurgeschiedenis (zie bericht bij BD).

In het nu verschenen boek zijn de teksten van de gehouden lezingen opgenomen plus diverse nieuwe bijdragen.

over dit boek…

Posted on

Geen dag zonder boek – Bart van Dulmen schrijft een levendig verhaal over zijn boekhandel de Bengel

• Bart van Dulmen
Geen dag zonder boek
een beeld van de Bengel

Dordt-pers, september 2012

paperback met flappen, 144 pagina’s, 24 x 16,5 cm
ISBN 978909026871, verkoopprijs € 20,00

—
Aan de Voorstraat in Dordrecht opende Bart van Dulmen in 1969 een boekhandel. Na 43 jaar is deze zaak, met inmiddels een andere eigenaar, nog altijd een geliefd adres voor liefhebbers van ‘het betere boek’.
Naast boekhandel de Bengel begon van Dulmen ook ‘t Ramsgat, waar actuele, maar ‘licht beschadigde’ boeken worden verkocht met fikse kortingen.

Bart van Dulmen heeft de geschiedenis van zijn boekhandel vanaf de opening in 1969 vastgelegd in ‘Geen dag zonder boek’. Het eerste exemplaar werd door hem op 29 september 2012 overhandigd burgemeester Brok.

De persoonlijke geschiedenis behandelt de roemruchte periode van de slag om de witte en goedkope pop-elpees van 1971 tot 1978, de opkomst van ‘bloot in de boekhandel’ in de woelige jaren ’60 en ’70, de oprichting van het Kunstrondje Dordt, de oprichting van de Boekenmarkt, Ronald Giphart komt voorbij, net als Jan Eijkelboom, het bezoek van Gerard Reve aan De Bengel, de band van Kees Buddingh´ met de boekenzaak, de duizend gulden boete die de winkel kreeg voor overtreding van de wet op de vaste boekenprijs en vele andere echt Dordtse zaken. (Dordt Centraal, 27 sept. 2012)

Het boek – rijk voorzien van foto’s, krantenknipsels en oude advertenties – is verkrijgbaar voor 20 euro bij De Bengel en ‘t Ramsjgat, of te bestellen via de Bengel online
—

Update – Het laatste nieuws is dat boekhandel de Bengel gaat verhuizen naar een wat grotere winkel op het adres Vriesestraat 35. Deze winkel wordt op 6 oktober 2012 geopend.

Update – April 2013 werd bekend dat Bart van Dulmen (inmiddels 86 jaar) toch maar wat rustiger aan gaat doen. Het oude pand van De Bengel aan de Voorstraat is verkocht en Het Ramsjgat is overgenomen door een medewerker van De Bengel. (Weekkrant, 25 april 2013)

Posted on

Aan Vrienden Gewijd – Alba Amicorum In De Koninklijke Bibliotheek

• Kees Thomassen
Aan Vrienden Gewijd
Alba Amicorum In De Koninklijke Bibliotheek

Bekking & Blitz, juni 2012

hardcover, 128 pagina’s
ISBN 9789061094272, verkoopprijs € 9,90

bestel bij: bol.com | Cosmox |
—

De KB bezit een collectie van ca. 770 (restanten van) alba amicorum c.q. poëziealbums vanaf 1556 en beschikt daarmee over veruit de grootste openbare verzameling in Nederland.

Kees Thomassen, conservator namiddeleeuwse handschriften van de KB, heeft ter gelegenheid van zijn afscheid dit boekje over vriendenboeken geschreven.

  • webexpo – Op de website van de Koninklijke Bibliotheek vindt u een aantal hoogtepunten uit de omvangrijke collectie alba amicorum van de KB.

–

In dezelfde serie verscheen het boekje:

Ed van der Vlist, Verluchte handschriften in de Koninklijke Bibliotheek, Bekking & Blitz, 2011

Posted on

‘Das Buch der schönsten Bücher’ – Duitstalige versie van deze visuele boekgeschiedenis

• Mathieu Lommen
Das Buch der schönsten Bücher

Dumont Buchverlag, Keulen, april 2012

hardcover, 458 pagina’s met 610 afbeeldingen, 32 x 23 cm
ISBN 9783832193782, verkoopprijs € 49,99 (bol)

bestel bij: bol.com |
—

De schitterende uitgave ‘Het boek van het gedrukte boek : een visuele geschiedenis‘, die verscheen bij de gelijknamige tentoonstelling die van 8 februari t/m 13 mei 2012 werd gehouden bij de Bijzondere Collecties van de UvA. was in Nederland binnen enkele maanden uitverkocht.

Als u te lang aarzelde met het kopen van dit boek is de aanschaf van de Duitse uitgave nog een mogelijkheid.

Dieser prächtig illustrierte Bildband versammelt die schönsten Bücher aller Zeiten nach ihren Gattungen: von Bibeldrucken über Atlanten, von Gartenbüchern über Kochbücher, Breviers bis hin zu Kinderbüchern und ausgewählten Künstlerbüchern des 20. Jahrhunderts. Dabei werden die einzelnen Titel mit ihren besonderen Illustrationen oder Fotografien oder wegweisender Typografie jeweils über zahlreiche Abbildungen einer Seitenauswahl sowie erläuternden Text vorgestellt.
Dieser einzigartige Einblick in die technische und künstlerische Entwicklung des Buchdrucks seit seiner Erfindung zeigt auch, wie sehr sich nicht nur unser Blick auf die Welt, sondern auch deren Wiedergabe – das Bild der Welt – im Medium Buch durch die Jahrhunderte wandelt: von den frühen Atlanten oder phantastischen Tierbüchern des 16. Jahrhunderts über Muybridges Chronofotografien bis zu konstruktivistischer Kühle aus den 1950er Jahren.

• Eine visuelle Gattungsgeschichte • Bibliophile Kostbarkeiten • Gestalterisches Meisterwerk

recensie…

—

De Engelstalige versie, die zal verschijnen bij Thames & Hudson, is nog niet inmiddels ook te koop. [bestel]

zie ook…

Mathieu Lommen, In beperkte oplage : archief Stichting De Roos 1945-2005 – Een keuze, Thoth, 2006
Mathieu Lommen, Irma Boom: Biography in Books : Books in reverse chronological order, 2010 : 1986, with comments here and there, UvA, 2010
Mathieu Lommen, Het boek van het gedrukte boek : Een visuele geschiedenis, AUP, 2012

Posted on

‘Geschichte der abendländischen Bibliotheken’ – Uwe Jochum

• Uwe Jochum
Geschichte der abendländischen Bibliotheken

Primus Verlag, april 2012

gebonden, illustr., 160 pagina’s, 29 x 22 cm – Duitstalig
ISBN 9783863123116, verkoopprijs € 39,99

te koop bij o.a.: bol.com

—

In zes rijk geïllustreerde hoofdstukken schildert Uwe Jochum, bibliothecaris van de Universitätsbibliothek Konstanz, een ontwikkeling van de oudste grotschilderingen tot digitale bibliotheken op internet.

Er beginnt mit der “Bibliothek in der Höhle” und frühen künstlerischen Artefakten der Altsteinzeit in Lascaux (9-18) und spannt den Bogen über sogenannte kosmologische Bibliotheken des Vorderen Orients (19-33), imperiale Bibliotheken (33-56) und Bibliotheken des Heils von Klöstern, Kathedralen und Universitäten (57-82) bis zu den Bibliotheken des Nutzens (83-126) im Besitz des Adels sowie den Bibliotheken im Netz (127-144).

uit de pers

• “Das Buch ist nicht nur inhaltlich instruktiv und gehaltvoll gearbeitet, es lädt aufgrund seiner reichen und hochwertigen Bebilderung zum Schmöckern, Verweilen und Blättern ein. Jochum hat ein Standardwerk verfasst, das für lange Zeit unerreicht bleiben dürfte.”
Buchprofile/Medienprofile

• “Es ist ein kundiger, recht eleganter Durchgang von Alexandria und Rom über die mönchische Handschriftenkultur und die spätmittelalterlichen Universitäten bis zum Buchdruck und den ersten öffentlichen Bibliotheken der Neuzeit, sodann von der Welt der Aufklärung über die sakralen Kuppen der Lesesäle der Nationalbibliotheken bis zur Bibliothek als “informationsverarbeitendes System”. (…) Ein lesens- und anschauenswertes Buch…”
Süddeutsche Zeitung

–

Posted on

Leontine Buijnsters-Smets: Straatverkopers in beeld

• Leontine Buijnsters-Smets
Straatverkopers in beeld
Tekeningen en prenten van Nederlandse kunstenaars circa 1540-1850

Uitgeverij Vantilt, februari 2012

gebonden, illustr., 256 pagina’s, 27 x 19 cm
ISBN 9789460040894, verkoopprijs € 34,95

te koop bij o.a.: bol.com |
—
Opnieuw een boeiende studie van kunsthistorica Leontine Buijnsters-Smets. Na haar boek Decoratieve prenten met geschreven wensen 1670-1870 uit 2007, verschijnt nu een rijk geïllustreerde uitgave met een overzicht van marskramers en straatverkopers, afgebeeld op tekeningen en prenten.

‘Leurders’ van allerlei slag trokken dagelijks door steden en dorpen om hun waren luidkeels aan te prijzen. Hun optreden en soms schilderachtige kleding hebben van oudsher ook Nederlandse tekenaars en graveurs geïnspireerd tot een min of meer realistische uitbeelding. Pas sinds enige jaren wordt door (kunst)historici mondjesmaat onderzoek verricht op dit terrein, maar zij beperkten zich vaak tot verkopers van drukwerk, afgebeeld op centsprenten, waarbij de kunstprent buiten beschouwing bleef.

Straatverkopers in beeld biedt een compleet overzicht van drie eeuwen straatverkoop, voor zover getekend of in prent gebracht door Noord- en Zuid-Nederlandse kunstenaars vanaf de zestiende eeuw tot 1850. Een vergeten aspect van onze cultuurgeschiedenis krijgt nu voor het eerst volle aandacht. Het is, zoals te verwachten, geen puur nationale beeldgeschiedenis. Behalve in Nederland komen zulke leurdersvoorstellingen voor in Italië, Frankrijk, Engeland en Duitsland.

over dit boek…

–

zie ook…

Piet J. Buijnsters, Lust en Leering : Geschiedenis van het Nederlandse Kinderboek in de negentiende eeuw, Waanders, 2001
Piet J. Buijnsters, Geschiedenis van de Nederlandse bibliofilie : Boek- en prentverzamelaars 1750-2010, Vantilt, 2010
Piet J. Buijnsters, Geschiedenis van antiquariaat en bibliofilie in Belgie 1830-2012, Vantilt, 2013

Posted on

Jubileumboek: 175 jaar Nijgh & Van Ditmar

• C.J. Aarts, M.C. van Etten
175 jaar Nijgh & Van Ditmar
Nimmer Dralend 1837-2012

Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, juni 2012

paperback, 512 pagina’s, 24 x 17 cm
ISBN 9789038894805, verkoopprijs € 45,00

te koop bij o.a.: bol.com | Cosmox |
—
Van alle literaire uitgeverijen in Nederland is Nijgh & Van Ditmar de oudste: in 2012 viert zij haar 175-jarig bestaan. Een goed moment voor het uitbrengen van een groot jubileumboek over de rijke geschiedenis van de uitgeverij.

Op de website van de uitgeverij is een beknopte geschiedschrijving te vinden, die begint met Henricus Nijgh, die op 1 januari 1837 een boekhandel opende in Rotterdam. De uitgebreide geschiedenis van de uitgeverij in dit boek wordt aangevuld met een groot aantal illustraties en afbeeldingen van boekomslagen.

… niet alleen alle prachtige reproducties, maar ook de vlekkeloze uitvoering van dit boek maken maar weer eens duidelijk wat de drukkunst vermag. (NRC)

–
C.J. Aarts en M.C. van Etten hebben hun sporen verdiend met goed gedocumenteerde bloemlezingen van bekende gedichten, waarvan ‘Domweg gelukkig, in de Dapperstraat’ (1990) het meest bekend is. C.J. Aarts maakte eerder Het Salamanderboek 1934–1984 over de bekende Salamander-reeks van Em. Querido’s Uitgeverij en Kijkjes achter de Schermen (2009) over de 140-jarige geschiedenis van A.W. Bruna & Zoon.

meer over het boek bij…

–

Voor het jubileumfeest, dat werd gevierd op 7 juni 2012, maakte Niels Gerson Lohman deze animatiefilm.

–

update 19-06-2012 | gegevens betr. uitvoering, omvang en prijs geactualiseerd, video toegevoegd.

 

Posted on

Het boek van het gedrukte boek – een visuele geschiedenis

• Mathieu Lommen
Het boek van het gedrukte boek
Een visuele geschiedenis

Amsterdam University Press (AUP) / Lannoo, februari 2012

gebonden, 480 pagina’s, 32 x 23 cm
ISBN 9789081489232, verkoopprijs € 49,50  (uitverkocht)

(het ISBN is gewijzigd, was eerder 9789089642790 )

te koop bij o.a.: bol.com | Selexyz | Cosmox |
—
Van 8 februari t/m 13 mei 2012 loopt bij de Bijzondere Collecties van de UvA de overzichtstentoonstelling The printed book. A visual history.
Tegelijk met de tentoonstelling verschijnt Het boek van het gedrukte boek : een visuele geschiedenis, samengesteld door conservator Mathieu Lommen, ontwerp Cees W. de Jong.

In dit rijk geïllustreerde boek zijn werken bijeengebracht die de canon van meer dan vijfhonderd jaar westerse boekvormgeving illustreren. Het gedrukte boek in al zijn gedaanten: als naslagwerk en kunstwerk, als ‘machine à lire’ en beeldboek, en als prestigeboek en wegwerppocket. Er is werk opgenomen van beroemde drukkers uit de handpersperiode – Nicolas Jenson, Aldus Manutius, Christoffel Plantijn, de Elzeviers, John Baskerville en Giambattista Bodoni – en van toonaangevende moderne boekontwerpers zoals William Morris, El Lissitzky, Jan Tschichold, Paul Rand, Robert Massin en Irma Boom. Extra aandacht is er voor drukkershandboeken, die inzicht geven in het drukproces, en voor kalligrafi eboeken en letterproeven, die de letter in een breder kader plaatsen. Ook is er bijzonder geïllustreerd werk van architecten en kunstenaars als Giovanni Battista Piranesi en Maria Sibylla Merian opgenomen. (uitgever)

Mathieu Lommen is designhistoricus en conservator grafische vormgeving aan de Universiteit van Amsterdam (Bijzondere Collecties).

Boekpresentatie – De opening van de tentoonstelling en de boekpresentatie vinden plaats op dinsdag 7 februari 2012, om 17.00 uur in de Aula van de Universiteit van Amsterdam, Singel 411.

Eerste exemplaren van het boek worden door Cees W. de Jong uitgereikt aan Derek Birdsall, Helmut Brade, Irma Boom en Joost Grootens, die met hun werk in boek en tentoonstelling zijn vertegenwoordigd.

Recensies

—
Deze uitgave verschijnt in België bij uitgeverij Lannoo, ISBN 9789081489232
Verkrijgbaar vanaf 21-02-2012.

Een Engelstalige editie verschijnt bij Thames & Hudson, een Duitstalige bij DuMont (zie hier).

—

Zie ook:

Mathieu Lommen, In beperkte oplage : archief Stichting De Roos 1945-2005 – Een keuze, Thoth, 2006
Mathieu Lommen, Irma Boom: Biography in Books : Books in reverse chronological order, 2010 : 1986, with comments here and there, UvA, 2010

Cees de Jong (editor), Type : A Visual History of Typefaces & Graphic Styles, 1628-1900, Taschen, 2009
Cees de Jong (editor), Type : A Visual History of Typefaces & Graphic Styles, 1901-1938, Taschen, 2010