Biografie van de Gouden Boekjes in Nederland

Joke Linders
Ik hou zo van… de Gouden Boekjes
het verhaal van de Gouden Boekjes in Nederland

Uitgeverij Rubinstein, september 2010

Hardcover, 192 pagina’s, 24 x 20 cm
ISBN 9789047609407, verkoopprijs € 24,95 nu € 19,95

te koop bij bol.com

Poes Pinkie, Vijf brandweermannetjes, Hoep, zei de chauffeur, Wim is weg, De gele taxi, Het koekemannetje, Pietepaf het circushondje, Sloffie Sleepboot… stuk voor stuk geliefde titels bij kinderen van toen én nu. Behalve verhaal of spannend avontuur zijn de Gouden Boekjes leveranciers van veiligheid en nieuwe perspectieven, ingrediënten voor een gelukkige kindertijd. Noem een willekeurige titel van de honderd die sinds 1954 in Nederland verschenen en de lyrische uitbarstingen, gelukzalige herinneringen en nostalgische sentimenten buitelen over elkaar heen.

Bijna zestig jaar nadat de Gouden Boekjes de oceaan overstaken, maakt Joke Linders de balans op. In een prachtig vormgegeven overzichtswerk beschrijft zij de triomftocht van de Gouden Boekjes door de VS en de Lage Landen, hun dreigende teloorgang en wonderbaarlijke wederopstanding. Ze onderzocht ook de geschiedenis van het legendarische Wim is weg. Naast grote Amerikaanse auteurs en tekenaars als Margaret Wise Brown, Richard Scarry en Garth Williams figureren in dit boek Nederlandse vertalers als Annie M.G. Schmidt en Han G. Hoekstra, maar ook hedendaagse Nederlandse tekenaars als Philip Hopman, Jan Jutte en Peter Pontiac en schrijvers als Hans Hagen, Francine Oomen en Toon Tellegen.

Joke Linders (1943) schrijft al jarenlang over kinder- en jeugdliteratuur. Ze promoveerde op een onderzoek naar het schrijverschap van Annie M.G. Schmidt, schreef boeken en artikelen over An Rutgers van der Loeff, Max Velthuijs, Tonke Dragt, Dick Bruna en Fiep Westendorp. Momenteel werkt ze aan een biografie van Han G. Hoekstra. Ze was Gouden Boekjesredacteur bij Uitgeverij De Bezige Bij.

Lees meer:

Dossier 50 jaar Gouden Boekjes bij de KB

Over de Amerikaanse Little Golden Books bij wikipedia

Over dit boek werd geschreven door…

Holly Moors, Moors Magazine, 14 sept. 2010

Interview met Joke Linders in Reformatorisch Dagblad, door Mariëlle Oussoren-Buys, 15 okt. 2010

Honderd jaar private press in Nederland beschreven in ‘Het ideale boek’

Paul van Capelleveen en Clemens de Wolf (red.)
Het ideale boek
Honderd jaar private press in Nederland 1910-2010

Uitgeverij Vantilt, november 2010

gebonden, rijk geïllustreerd in kleur, ca. 240 pagina’s, 31,5 x 24,5 cm
ISBN 9789460040603, verkoopprijs € ca. 34,95

te koop bij bol.com

Het verschijnsel van de private press deed zijn intrede in Nederland in 1910 met de oprichting van de bibliofiele uitgeverij De Zilverdistel. Naar voorbeeld van The Kelmscott Press en andere Engelse private presses vormde Jean-François van Royen haar later om tot een ‘eigen-pers’. De Zilverdistel is het beginpunt van een relatief klein, maar uitermate dynamisch, creatief en invloedrijk onderdeel van de Nederlandse boekcultuur.

In Het ideale boek passeert honderd jaar private press de revue. Bibliofiele series als Palladium bepaalden in het interbellum mede de boekvormgeving. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden circa duizend clandestiene uitgaven vervaardigd door zo’n negentig drukkers en uitgevers.

In de tweede helft van de vorige eeuw kwam het genre private press tot grote bloei, onder meer door de veranderingen in de grafische industrie. Leraren, kunstenaars, grafici en vele anderen begonnen uit liefhebberij met een eigen drukpers. Prachtige boeken met interessante teksten en fraaie illustraties op bijzonder papier waren het resultaat. Sinds 1975 zijn deze liefhebbers verenigd in de Stichting Drukwerk in de Marge, waarbij nu zo’n 175 actieve drukkers zijn aangesloten. De laatste jaren krijgt het lood meer en meer concurrentie van de computer en de kleurenprinter.

Behalve de recente geschiedenis van de private press komen in Het ideale boek ook de voorlopers tot in de zestiende eeuw aan bod. Daarnaast wordt de relatie met de Nederlandse literatuur beschreven en natuurlijk blijft ook de verzamelaar van de aantrekkelijke bibliofiele uitgaven niet buiten beeld.

(tekst uitgever)

Met bijdragen van Paul van Capelleveen, Marieke van Delft, Sjoerd van Faassen, Lisa Kuitert, Ellen van Oers, Reinder Storm, Kees Thomassen en Clemens de Wolf.

Tentoonstelling – Dit boek verschijnt bij de tentoonstelling ‘Het ideale boek. Honderd jaar private press in Nederland 1910-2010’ in Museum Meermanno in Den Haag van 19 november 2010 tot en met 20 februari 2011.

Over dit boek werd geschreven door…

O vermiljoenen spleet! – geschiedenis van de Franse erotische literatuur

Bart van Loo
O vermiljoenen spleet!
Seks, erotiek en literatuur

Uitgeverij Meulenhoff | Manteau, Antwerpen, februari 2010

paperback, 293 pagina’s, 21.5 x 14 cm
ISBN 9789085421092, verkoopprijs € 19,95

te koop bij bol.com

In deze broeierige geschiedenis van de erotiek lees je hoe onze kijk op seksualiteit in het voorbije millennium is geëvolueerd. O vermiljoenen spleet! laat niemand onbewogen.

Bart Van Loo verleidt ons tot een intrigerende reis langs de erotische teksten van auteurs die de wulpse lichamelijkheid hebben bezongen. Hoe en waarom deden ze het? Ze trotseerden de censuur en beschreven zonder schroom de intiemste dingen. Die lagere hartstochten komen uitgebreid aan bod. Rabelais’ scabreuze taal, wellustige renaissanceblazoenen en gekruide pedagogische erotica leiden Van Loo naar de legendarische libertijnse teksten van Denis Diderot en markies de Sade. Nadien neemt Van Loo ons mee naar de rechtszalen van het preutse, victoriaanse tijdperk, waar Baudelaire en Flaubert hun zedeloze teksten hartstochtelijk verdedigen. Ten slotte houdt Van Loo ook de hedendaagse pornografie van Michel Houellebecq en Catherine Millet tegen het licht.

Van Loo (her)las de op dit gebied toonaangevende Franse traditie van haver tot gort, maar vergat natuurlijk andere aangebrande klassiekers uit de wereldliteratuur niet en selecteerde bovendien prachtige eeuwenoude gravures om zijn boek mee te verluchten.

Recensies

Centsprenten – Massaproduct tussen heiligenprent en stripverhaal

Aernout Borms
Centsprenten
Massaproduct tussen heiligenprent en stripverhaal

Uitgeverij d’Jonge Hond, juni 2010

softcover, ca. 100 illustraties, 96 pagina’s, 20 x 20 cm
ISBN 9789089101709, verkoopprijs € 22,50

te koop bij bol.com

De Koninklijke Bibliotheek (KB) te Den Haag heeft de laatste jaren door aankoop en diverse schenkingen een collectie van circa 1.300 Centsprenten verworven. Deze uitgave biedt een verkenning van dit nu vergeten drukwerk, dat ooit in enorme hoeveelheden lering en vermaak aan kinderen en volwassenen verschafte.
Centsprenten boden gedurende bijna drie eeuwen betaalbare ontspanning en informatie voor brede lagen van de bevolking. Het zijn de voorlopers van het goedkope prentenboek, het tijdschrift en het stripverhaal. De vaak weinig geletterde kopers konden voor een prikje kennis nemen van belangrijke gebeurtenissen zoals rampen, misdrijven en veldslagen. Prenten met levens van heiligen of bijbelse taferelen gaven uiting aan devotie en religieuze overtuigingen. Er werd de spot gedreven met kwakzalvers, oude vrijsters, pantoffelhelden en slachtoffers van oplichterij. Fantasieën kwamen op prenten tot leven met allegorische onderwerpen zoals de liefdesboom, luilekkerland, de omgekeerde wereld en de levenstrap.

De technische mogelijkheden van het drukken, waardoor de manier van illustreren sterk werd bepaald, krijgen speciale aandacht.
Van de 17de tot in de 20ste eeuw zijn tientallen miljoenen prenten over Nederland verspreid. In Centsprenten wordt dit rijke erfgoed in woord en beeld in kaart gebracht.

Dit boek verschijnt in de reeks over geïllustreerde (kinder-)boeken onder redactie van Saskia de Bodt, bijzonder hoogleraar Illustraties aan de Universiteit van Amsterdam en uitgegeven door Uitgeverij d’Jonge Hond i.s.m. de Koninklijke Bibliotheek.

– Het eerste exemplaar van het boek Centsprenten is uitgereikt op een symposium over kinderprenten op 2 juni 2010, ter gelegenheid van de tentoonstelling Kinderprent voor 1 cent in het Historisch Museum in Rotterdam.

– Op 19 december 2007 is een belangrijke collectie van ruim 1000 centsprenten uit de periode 1730 tot 1900 aan de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag geschonken door het echtpaar Borms-Koop (meer info bij KB).

– Het beeldmateriaal voor dit boek is beschikbaar gesteld door de Koninklijke Bibliotheek die haar hele collectie centsprenten voor publiek toegankelijk maakt via de website Het Geheugen van Nederland.

Veel informatie over centsprenten is ook te vinden op de website van Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur (SGKJ).

Zo makkelijk kom je niet van boeken af – gesprekken over verleden en toekomst van het boek

Eco-Zo_makkelijk-2010Umberto Eco, Jean-Claude Carrière
Zo makkelijk kom je niet van boeken af
Gesprekken over boeken onder leiding van Jean-Philippe de Tonnac

Twee hartstochtelijke lezers over het verleden en de toekomst van het boek
De een is schrijver, de ander is voornamelijk filmer – en beiden zijn hartstochtelijke lezers met ontzagwekkende bibliotheken.
Ze borrelen over van de anekdotes over schrijvers en boeken, en hun enthousiasme slaat over op de lezer.
Terwijl Carrière een lezer is zonder een bepaalde voorkeur, een generalist, heeft Eco zich gespecialiseerd in de pseudowetenschappen. Boeken van en over gekken, domme en sluwe boeken, vergeten boeken, verdwenen boeken, stripboeken, begeerde en verfoeide boeken, de concurrentie van internet, het e-book, Shakespeare en Athanasius Kirchner – alles komt voorbij in dit speelse en tegelijk erudiete boek.

Uitgeverij De Bezige Bij, febr. 2010 / paperback – 256 pag. – afm. 20 x 12,5 cm / ISBN 9789023441809 / Verkoopprijs 19,90 Euro

Eco-Zo_makk-Frans-2009

Het boek verscheen eerder in Frankrijk: N’espérez pas vous débarrasser des livres, Editions Grasset, Parijs 2009. De vertaling is van Liesbeth van Nes.

Over dit boek is geschreven door…

Marco van den Broek, 8Weekly, 28 maart 2010

Boeklog, 10 juli 2010

Marc Cloostermans, column in De Standaard, 16 juli 2010

Jan Klerk, weblog, 26 dec 2010

Lithografie en exlibris in Nederland 1809 – 2009 in Exlibriscahier 1

Exlibriscahier-1-2009A.J. Vervoorn
Lithografie en exlibris in Nederland 1809 – 2009

Dit Exlibriscahier 1 verscheen als bijlage bij het kwartaalblad Exlibriswereld, winter 2009.

Sinds 1958 verschijnt 4 keer per jaar (lente, zomer, herfst en winter) het tijdschrift Exlibriswereld. Oorspronkelijk was het een tijdschrift van de Exlibriskring der Wereldbibliotheek-Vereniging.
Vanaf 1987 is Exlibriswereld het tijdschrift van de Nederlandse Vereniging voor Exlibris en andere Kleingrafiek.

Het bestuur van Exlibriswereld heeft besloten om één keer per jaar, in plaats van de prent die bij elk nummer als premie wordt bijgevoegd, een publicatie onder de naam Exlibriscahier te laten verschijnen, als bijlage bij het tijdschrift.
Bij het winternummer 2009 van Exlibriswereld verscheen het eerste Exlibriscahier.

Dit eerste Exlibriscahier is geschreven door A.J. Vervoorn en heeft als onderwerp ‘Lithografie en exlibris in Nederland 1809 – 2009’. Op verzoek van de redactie koos Aat Vervoorn dit onderwerp vanwege het tweehonderdjarig jubileum van de lithografische prent in ons land.

Exlibriscahier heeft niet de pretentie een boek te zijn. Het is, de naam zegt het al, een schrift. Een geschrift met de bedoeling om informatie te verstrekken over een bepaalde techniek of een bepaald onderwerp of om een aspect uit de exlibriskunst nader te belichten. Daarbij kunt u denken aan thema’s die interessant zijn voor de exlibrisverzamelaar, of aan de inhoudelijke aspecten van een boekmerk.

Het is de bedoeling in de komende jaren vijf cahiers laten verschijnen en daarna bekijken of deze uitgave gecontinueerd kan worden.

Het Exlibriscahier is niet in de handel verkrijgbaar, maar belangstellenden kunnen voor € 7,00 excl. porto een exemplaar bestellen bij de secretaris van de vereniging (secretaris@exlibriswereld.nl).

Vereniging Exlibriswereld, dec. 2009 / Gebrocheerd, illustraties in kleur – 24 pag. – afm. 20 x 20 cm / Verkoopprijs 7 Euro

– Leden van de vereniging ontvangen vier keer per jaar het tijdschrift Exlibriswereld. Zij worden bovendien uitgenodigd voor de ruilbijeenkomsten en de Jaarvergadering.
De contributie van Exlibriswereld bedraagt € 45,- per jaar voor leden in Nederland.

– Het uitgeven van publicaties over kleingrafiek past in de traditie begonnen bij de Exlibriskring der Wereldbibliotheek-Vereniging. In 1949 ontvingen de leden van de Exlibriskring voor het eerst een boek met artikelen over grafische kunst onder de titel ‘De Wereld van het Wit en Zwart’.

Piet J. Buijnsters schrijft Geschiedenis van de Nederlandse bibliofilie

Buijnsters-Bibliofilie-2010Piet J. Buijnsters
Geschiedenis van de Nederlandse bibliofilie
Boek- en prentverzamelaars 1750-2010

Uitgeverij Vantilt, maart 2010

Gebonden, 480 pagina’s, 24 x 16 cm
ISBN 9789460040436, verkoopprijs € 45,00

te koop bij bol.com

In de Geschiedenis van de Nederlandse bibliofilie beschrijft Piet J. Buijnsters de tot op heden min of meer verborgen wereld van particuliere boek- en prentverzamelaars. Als pioniers en trendsetters hebben zij met hun collecties altijd de grondslag gelegd voor de publieke musea en bibliotheken. Zij beheren samen eigenlijk een soort schaduw-‘Collectie Nederland’, met een zeker zo lange traditie.

Na zijn Geschiedenis van het Nederlandse antiquariaat, waarin de handelaren centraal stonden, richt Buijnsters nu de aandacht op de verzamelaars vanaf 1750 tot heden. Hij beschrijft hun passies en teleurstellingen, de opkomst en het verdwijnen van populaire verzameltrends en ten slotte de confrontatie met internet, die ook in de verzamelaarswereld tot een koerswijziging dwong.

Mede op basis van talrijke gesprekken en persoonlijke ervaringen tekent de auteur een profiel van allerlei bijzondere figuren uit heden en verleden. Met zijn nauwkeurige documentatie en vele foto’s is dit nieuwe standaardwerk uiterst aantrekkelijk voor een breed publiek van geïnteresseerden in de wereld van boek en prent. De Geschiedenis van de Nederlandse bibliofilie is een boek voor liefhebbers, geschreven door een liefhebber.

Piet J. Buijnsters (1933) is emeritus-hoogleraar achttiendeeeuwse literatuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen (bibliografie).

Over dit boek werd onder meer geschreven door…

Boekman, Jack van der Leeden (over de presentatie), 1 april 2010

Vrij Nederland, Carel Peeters, 2 april 2010

Een kritisch stuk van Johan Velter op weblog sfcdt’s posterous, 21 april 2010

De Volkskrant, Ed Schilders, 15 mei 2010

VVBAD (Vlaamse Ver. voor Bibliotheek, Archief en Doc.) , Steven van Impe, dd ??

Bibliografie van het werk van Annie M.G. Schmidt

Raadgeep-Bibliografie_Schmidt-2009M. Raadgeep
Ik krijg zo’n drang van binnen
bibliografie van het werk van Annie M.G. Schmidt

Querido, maart 2009

gebonden, 313 pagina’s, 33 x 24 cm
ISBN 9789045107530, verkoopprijs € 49,95

te koop bij bol.com

In ‘Ik krijg zo’n drang van binnen’ wordt het gehele oeuvre van Annie.M.G. Schmidt beschreven voor zover dat is verschenen in gedrukte vorm.

Naast de reguliere uitgaven van haar werk, zijn ook alle bibliofiele uitgaven, luisterboeken, bladmuziek en vertalingen opgenomen. Maar ook de boeken die óver Schmidt en haar werk verschenen en bijvoorbeeld de door haar bewerkte Gouden Boekjes komen aan bod.

Een archief bijhouden van haar werk deed Schmidt niet. Van wat ze schreef behield ze zelden of nooit een kopie of doorslag. Een speurtocht van jaren en jaren ging dan ook aan deze bibliografie vooraf. Een deel van de opgenomen informatie lag voor de hand, maar een misschien nog groter deel was voor het verschijnen van deze publicatie bij een groot publiek onbekend. Veel van Schmidts vertalingen bijvoorbeeld en ook haar bijdragen aan Het Rotterdams Parool.

De meer dan duizend omslagen van de beschreven titels zijn in kleur afgebeeld.

Voor deze bibliografie schreef Annejet van der Zijl, schrijfster van de geroemde biografie ‘Anna’, een voorwoord. Dit is hier te lezen.

Meer over dit boek en Annie M.G. Schmidt

Recensie van Guus Luijters in het Parool, 23 sept. 2009.

Dossier Annie M.G. Schmidt bij de KB.

Officiële website Annie M.G. Schmidt.

Catalogus van 24 (prenten)boekillustratoren

Lieshout-Elephant-2009Ted van Lieshout
An elephant came by
24 Dutch illustrators

Het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds heeft een tentoonstelling van illustraties uit prentenboeken samengesteld, die vanaf voorjaar 2010 voor de wereld door zal reizen. Het doel van deze tentoonstelling is mondiaal aandacht te vragen voor de kwaliteit en diversiteit van Nederlandse illustraties, vormgeving en (prenten)boeken.

Ted van Lieshout heeft de teksten van de bijbehorende catalogus geschreven: interviews met de illustratoren, een ‘state of the art essay’ over Nederlandse kinderboekillustraties en een verhaal over een ‘Olifant die door de tentoonstelling loopt’.

Philip Stroomberg gaf vorm aan de catalogus. Op het omslag staat een tekening van Annemarie van Haeringen.

NLPV, dec. 2009 / Engelstalig – 120 pag. – afm. 33,5 x 24 cm / ISBN – / Verkoopprijs 15 Euro

U kunt de catalogus bestellen voor €15,- exclusief verzendkosten bij het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds (NLPV).

De tekeningen zijn te zien op een tentoonstelling bij de Openbare Bibliotheek Amsterdam, van 10 dec. 2009 tot 28 febr. 2010. (Zie ook het bericht bij Boekendingen)

De Judaica-collectie van René Braginsky

Schrijver-BraginskyCollection-2009Evelyn Schrijver, Sharon Liberman Mintz
A Journey through Jewish Worlds
Highlights from the Braginsky Collection of Hebrew Manuscripts and Printed Books

Deze uitgave toont hoogtepunten uit een van ’s wereld belangrijkste privéverzamelingen van Hebreeuwse manuscripten en gedrukte boeken, namelijk die van de Zwitserse verzamelaar René Braginsky.

Aandacht wordt besteed aan middeleeuwse Hebreeuwse handschriften, uitbundig geïllustreerde boeken, versierde joodse huwelijkscontracten en rijk geïllustreerde boekrollen met het verhaal van het bijbelboek Esther, met de prachtige bijbehorende edelmetalen of houten hulzen.

Waanders Uitgevers, okt. 2009 / Gebonden, 250 afb. in kleur en 50 in zwart-wit – 295 pag. – afm. 28 x 23 cm / ISBN 9789040076541 / Verkoopprijs 49,50 Euro

Braginsky heeft de afgelopen twintig jaar een unieke verzameling Hebreeuwse handschriften en gedrukte boeken bijeengebracht, die als een van de belangrijkste privécollecties ter wereld wordt beschouwd. Een verzameling vol schitterende, bijzondere en rijk geïllustreerde stukken.

De auteur van deze uitgave, Emile Schrijver, is conservator van de Bibliotheca Rosenthaliana, de bijzondere collectie voor judaica en hebraica in de Amsterdamse Universiteitsbibliotheek.

Tentoonstelling
Tot januari 2010 is in Amsterdam de tentoonstelling ‘Een reis door Joodse werelden – hoogtepunten uit de Braginsky Collectie‘ te zien bij Bijzondere Collecties UvA, Oude Turfmarkt te Amsterdam.

Online exhibit
Op internet is een bijzonder fraai vormgegeven ‘virtuele expositie‘ te zien.

Best verzorgde boeken 2009
A Journey through Jewish Worlds, verzorgd door Studio Frederik de Wal, viel in de prijzen bij de verkiezing voor ‘De Best Verzorgde Boeken 2009’.