Arnon Grunberg e.a. – Pornografie in de Nederlandse literatuur

Arnon Grunberg e.a.
Pornografie in de Nederlandse literatuur

redactie: Joost van Driel en Rick Honings

Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, september 2012

paperback, 288 pagina’s, 21 x 13 cm
ISBN 9789038895307, verkoopprijs € 24,95

bestel

Pornografie lijkt (even?) mainstream geworden met de indrukwekkende verkoopcijfers van de Fifty Shades trilogie. Literaire kwaliteiten spelen nauwelijks of geen rol bij deze hot stories.

Lange tijd verkeerden pornografische en erotische teksten in de taboesfeer. Veel teksten zijn vernietigd of onbekend gebleven. Voor de literatuur- en cultuurgeschiedenis bieden zij echter een schat aan informatie.

In Pornografie in de literatuur buigen hedendaagse letterkundigen en schrijvers zich over de pornografische traditie in Nederland en Vlaanderen. Zij gaan in op de literaire functie van pornografie, maar ook op haar filosofische en sociologische achtergrond. Zo verhaalt Herman Pleij over de noodzaak van vuilschrijverij in de middeleeuwen, vertelt Marita Mathijsen over ‘De bruiloft van Jacob Stootgraag’ uit de negentiende eeuw, beschrijft Ton Anbeek de functie van erotiek bij Wolkers en Reve en onderzoekt Marja Pruis de porno-uitdaging van hedendaagse schrijvers, van Oek de Jong tot Heleen van Royen. Arnon Grunberg tenslotte gaat op zoek naar ‘de mens achter de vunzigheid’.

Pornografie in de literatuur biedt een historisch overzicht van dit subversieve genre uit de Nederlandse literatuur.

Congres – Op woensdag 9 november 2011 vond aan de Universiteit Leiden het congres ‘Pornografie in de Nederlandse literatuur’ plaats. Bekende sprekers, onder wie Herman Pleij, Marita Mathijsen, Jaap Goedegebuure, Willem Otterspeer, Marja Pruis en Arnon Grunberg, lieten die dag hun licht schijnen over dit lange tijd onderbelichte verschijnsel uit de literatuurgeschiedenis (zie bericht bij BD).

In het nu verschenen boek zijn de teksten van de gehouden lezingen opgenomen plus diverse nieuwe bijdragen.

over dit boek…

De Best Verzorgde Boeken 2011

De Best Verzorgde Boeken 2011 / The Best Dutch Book Designs 2011

CPNB, oktober 2012

paperback, 112 pagina’s, 30 x 21 cm
ISBN 9789059651845, verkoopprijs € 27,50

bestel bij: bol.com |

Het jaarlijkse keurkorps van de Nederlandse boekproductie: dertig boeken op de catwalk. Voorgesteld aan de hand van beelden, juryrapporten in Engels en Nederlands en gedetailleerde gegevens over toegepaste materialen en technieken.
Juryrapporten geschreven door jurylid Frederike Huygen. Catalogus ontworpen door Meeusontwerpt. (uitgever)


Expositie – het Stedelijk Museum Amsterdam zal de Best Verzorgde Boeken 2011 exposeren.
De tentoonstelling begint op woensdag 17 oktober en zal lopen tot en met zondag 25 november 2012.

Daarna zullen de boeken nog op meerdere plaatsen te zien zijn. Zie daarvoor de website bestverzorgdeboeken.nl.

zie ook

De Best Verzorgde Boeken 2008 / The Best Dutch Book Designs 2008, CPNB, 2009
De Best Verzorgde Boeken 2009 / The Best Dutch Book Designs 2009, CPNB, 2010
De Best Verzorgde Boeken 2010 / The Best Dutch Book Designs 2010, CPNB, 2011

Mooi Marginaal 2008-2009 : de mooiste Nederlandse en Vlaamse bibliofiele en marginale uitgaven, Stichting Laurens Janszoon Coster, 2010

De best verzorgde boeken : Plantin Moretusprijs 2009, Vlaamse Uitgevers Vereniging, 2009
De best verzorgde boeken : Plantin Moretusprijs 2010, Vlaamse Uitgevers Vereniging, 2010

Derde deel biografie Nop Maas ‘Gerard Reve – Kroniek van een schuldig leven’

Nop Maas
Gerard Reve – Kroniek van een schuldig leven 3
De late jaren 1975-2006

Uitgeverij G.A. van Oorschot, oktober 2012, 800 pagina’s

paperback | ISBN 9789028241275 | € 35,00 | bestel
gebonden | ISBN 9789028241244 | € 49,90 | bestel

Voorspel – Het derde en laatste deel van Kroniek van een schuldig leven, de biografie van Gerard Reve, zou oorspronkelijk eind 2010 verschijnen. Maar er ontstond ‘gedoe’. Reves levenspartner Joop Schafthuizen ging dwarsliggen en rechtzaken waren het gevolg. In 2011 verbood de rechter publicatie van het boek voor zover daarin citaten uit niet gepubliceerd werk van Gerard Reve zouden zijn opgenomen.
In hoger beroep bpaalde het gerechtshof in Amsterdam in juni 2012 dat de biografie wel mag verschijnen, waarop Schafthuizen besloot de zaak opnieuw aan de rechter voor te leggen.
In augustus maakte Uitgeverij Van Oorschot bekend deze nieuwe rechtzaak niet af te wachten en het omstreden derde deel van de biografie toch in het najaar uit te brengen.

‘Gezien de grote zorgvuldigheid waarmee de uitspraak van het hof tot stand is gekomen, zien auteur en uitgever een nieuw rechterlijk oordeel met vertrouwen tegemoet”, aldus Van Oorschot.

Op 19 oktober 2012 bleek de uitgever tot veler verrassing in stilte een aantal boekhandels bevoorraad te hebben en zag Schafthuizen zich opnieuw genoodzaakt een kort geding aan te spannen om de boeken uit de handel te laten nemen. Op 23 oktober oordeelde de rechter dat de verkoop door mocht gaan.

‘Kroniek van een schuldig leven’. Deel 3: De late jaren (1975-2006) is gewijd aan de laatste dertig levensjaren van Gerard Reve.

In zijn persoonlijke leven was het de periode van zijn meest langdurige relatie, met de 25 jaar jongere Joop Schafthuizen. Gegeven het karakter van Reve lag het niet voor de hand dat deze relatie een harmonieus karakter zou hebben. Ze was dan ook, zoals Joop Schafthuizen het uitdrukte, ‘barok’ van aard: een verhouding met toppen en diepe dalen. Mét elkaar hadden Reve en Schafthuizen het vaak moeilijk, of was het onhoudbaar, maar zónder elkaar ging ook niet. Allebei hebben ze op het punt gestaan aan hun relatie een eind te maken, maar geen van tweeën heeft ten slotte doorgezet: daarvoor waren ze te veel aan elkaar verknocht. Naarmate de eeuwgrens naderde, verslechterde Reve’s geestelijke en lichamelijke conditie. De relatie veranderde daardoor aanzienlijk. In plaats van een vriendschap tussen een oudere en een jongere partner was er steeds meer sprake van een hulpbehoevende en een verzorger. (uitgever)

Dit derde deel van Maas’ biografie geeft een aangrijpend beeld van de laatste periode uit Reve’s leven.

zie ook…

Nop Maas: ‘Gerard Reve – Kroniek van een schuldig leven’
Deel 1: ‘De vroege jaren 1923-1962’ (2009)
Deel 2: ‘De “rampjaren” 1963-1975’ (2010)
Deel 3: ‘De late jaren 1975-2006’ (2012)

Atlas De Wit – streetview uit de 17e eeuw

Marieke van Delft (inl.), Peter van der Krogt
Atlas De Wit

Uitgeverij Lannoo, oktober 2012

gebonden, 288 pagina’s, 64 x 38 cm
ISBN 9789401401890
introductieprijs tot eind december € 99,- daarna € 119,-

bestel

Een historische atlas uit 1698 met 151 stadsplattegronden en afbeeldingen uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, van Groningen tot Rijsel. Een boek van groot kunst- en cultuurhistorisch belang. Van deze atlas zijn wereldwijd maar vijf exemplaren bekend. Prachtige, oorspronkelijk met de hand ingekleurde kaarten, die vanuit vogelvluchtperspectief zijn getekend.

Op 11 oktober 2010 wist de Koninklijke Bibliotheek een exemplaar van deze bijzondere stedenatlas uit de Gouden Eeuw te verwerven, het Stedenboek Theatrum ichnographicum omnium urbium van Frederick de Wit.

De stedenboeken van De Wit zijn minder frequent bewaard gebleven dan die van Blaeu. Van deze eerste uitgave waren tot nu toe wereldwijd slechts vier exemplaren bekend. En geen van deze vier is zo fantastisch ingekleurd als het exemplaar dat nu door de KB verworven is. Niet alleen de uitvoering, ook de samenstelling van een dergelijk stedenboek kon door de koper enigszins aan zijn eigen smaak aangepast worden. Daardoor komt het dat geen enkele exemplaar helemaal hetzelfde is als een ander. Aan dit exemplaar zijn bijvoorbeeld een aantal prenten en steden toegevoegd, terwijl anderzijds plattegronden van enkele Zuid-Nederlandse steden weggelaten zijn. In dit exemplaatr zijn op 112 bladen met plattegronden en 11 bladen met gravures in totaal 151 steden uit de Lage Landen afgebeeld.

Een digitale versie van dit exemplaar is als bladerboek op de website van de KB te bekijken. U kunt in een oogopslag zien of er een kaart van uw woonplaats is opgenomen in de atlas.

detail uit de kaart van Den Haag met het Binnenhof en de Hofvijver (KB)

Facsimile

Uitgeverij Lannoo heeft in samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek een uitgave van Atlas de Wit gemaakt, op ware grootte met een nieuwe inleiding en een gedetailleerde beschrijving per kaart. Deze monumentale, drietalige uitgave is 64 cm hoog en weegt maar liefst 7 kg.

Deze facsimile op ware grootte bevat afbeeldingen van de prachtige, oorspronkelijk met de hand ingekleurde kaarten, die in perspectief zijn getekend. De kaarten geven een visuele kijk op de geschiedenis van de 17de eeuw, van Groningen tot Kamerijk.
De inleiding en de gedetailleerde kaartbeschrijvingen maken deze historische atlas toegankelijk voor alle liefhebbers van geschiedenis en oude kaarten.

Hieronder een korte video, waarin Marieke van Delft meer vertelt over de Atlas.

 

(upload UitgeverijLannoo, 1 juni 2012)

Er is ook een langere versie van deze video, 12:50 min. die hier is te zien.

Over Atlas De Wit werd ook geschreven door…

Alles oké ? Nee – een feestboek voor Herman Brusselmans

Ed van Eeden (samenst.)
Alles oké ? Nee
Herman Brusselmans – 30 jaar schrijverschap

Uitgeverij Prometheus, oktober 2012

paperback, 190 pagina’s, illustr.
ISBN 9789044622515, verkoopprijs € 12,50

bestel bij: bol.com |

Ter ere van het dertigjarige schrijverschap en de vijfenvijftigste verjaardag van de Oppergod van de Vlaamse letteren verschijnt ‘Alles oké? Nee’.

In dit feestboek, samengesteld door Ed van Eeden, journalist en brusselmansiaan van het eerste uur, brengen diverse schrijvers en bekenden een groet aan Brusselmans. Zo dragen Tom Lanoye, Ronald Giphart en Herman Koch, om er maar enkele te noemen, hun steentje bij. Daarnaast bevat dit boek een interview in episodes met de langharigste schrijver ter wereld. Dit alles wordt, zoals dat hoort bij een speciale gelegenheid als deze, voorzien van bijzondere foto’s en illustraties.

video – Op 3 oktober 2012 waren Herman Brusselmans en uitgever Mai Spijkers, die al dertig jaar de boeken van Brusselmans uitgeeft, te gast in de talkshow ‘De Kruitfabriek’ op de Belgische tv-zender VIER, om het boek ten doop te houden. (bekijk de video (16 min.)

‘Alles oké? Nee’ is een uitbreiding en een actualisering van de uitgave ‘Wie is Herman Brusselmans en waarom?’ die in oktober1997 verscheen toen Herman Brusselmans veertig jaar werd.

Geen dag zonder boek – Bart van Dulmen schrijft een levendig verhaal over zijn boekhandel de Bengel

Bart van Dulmen
Geen dag zonder boek
een beeld van de Bengel

Dordt-pers, september 2012

paperback met flappen, 144 pagina’s, 24 x 16,5 cm
ISBN 978909026871, verkoopprijs € 20,00


Aan de Voorstraat in Dordrecht opende Bart van Dulmen in 1969 een boekhandel. Na 43 jaar is deze zaak, met inmiddels een andere eigenaar, nog altijd een geliefd adres voor liefhebbers van ‘het betere boek’.
Naast boekhandel de Bengel begon van Dulmen ook ‘t Ramsgat, waar actuele, maar ‘licht beschadigde’ boeken worden verkocht met fikse kortingen.

Bart van Dulmen heeft de geschiedenis van zijn boekhandel vanaf de opening in 1969 vastgelegd in ‘Geen dag zonder boek’. Het eerste exemplaar werd door hem op 29 september 2012 overhandigd burgemeester Brok.

De persoonlijke geschiedenis behandelt de roemruchte periode van de slag om de witte en goedkope pop-elpees van 1971 tot 1978, de opkomst van ‘bloot in de boekhandel’ in de woelige jaren ’60 en ’70, de oprichting van het Kunstrondje Dordt, de oprichting van de Boekenmarkt, Ronald Giphart komt voorbij, net als Jan Eijkelboom, het bezoek van Gerard Reve aan De Bengel, de band van Kees Buddingh´ met de boekenzaak, de duizend gulden boete die de winkel kreeg voor overtreding van de wet op de vaste boekenprijs en vele andere echt Dordtse zaken. (Dordt Centraal, 27 sept. 2012)

Het boek – rijk voorzien van foto’s, krantenknipsels en oude advertenties – is verkrijgbaar voor 20 euro bij De Bengel en ‘t Ramsjgat, of te bestellen via de Bengel online

Update – Het laatste nieuws is dat boekhandel de Bengel gaat verhuizen naar een wat grotere winkel op het adres Vriesestraat 35. Deze winkel wordt op 6 oktober 2012 geopend.

Update – April 2013 werd bekend dat Bart van Dulmen (inmiddels 86 jaar) toch maar wat rustiger aan gaat doen. Het oude pand van De Bengel aan de Voorstraat is verkocht en Het Ramsjgat is overgenomen door een medewerker van De Bengel. (Weekkrant, 25 april 2013)

‘Hier is het allemaal begonnen’ – boekje voor liefhebbers van literair wandelen en Harry Mulisch

De gemeente Haarlem maakt werk van het eren van zijn enige ereburger, Harry Mulisch. Op 30 oktober is het twee jaar geleden dat de schrijver overleed en een van de activiteiten om hier aandacht aan te geven is het uitbrengen van een literaire wandelgids, het boekje: ‘Hier is het allemaal begonnen’.

Het boekje is geschreven door Wim Vogel, neerlandicus en kenner van de Haarlemse literatuur. Hij stelde een speciale tocht door de stad samen, die langs plekken gaat die Mulisch uitgebreid beschreef, of ook frequenteerde voordat hij op dertigjarige leeftijd in 1958 naar Amsterdam verhuisde.

De tocht voert langs het stadhuis, het oude Brinkmann-restaurant en voorheen kunstenaarssociëteit Teisterbant, het beeld van Coster, Grote of St. Bavokerk, en dwars door Haarlem-Zuid en de Hout.

Het boekje van Wim Vogel verschijnt in een verzamelaarsoplage van vijfhonderd exemplaren en het eerste exemplaar wordt overhandigd aan de Haarlemse schrijver Lodewijk Wiener tijdens een feestelijke avond in het Haarlems stadhuis op dinsdag 30 oktober, twee jaar na Mulisch’ overlijden.

UPDATE – 1 nov. 2012

De titel van het boekje blijkt te zijn: ‘Hier is alles begonnen’.

Literaire avond over Mulisch op 30 oktober 2012
Stichting Literair Haarlem organiseert op 30 oktober een speciale avond rond Mulisch in de Gravenzaal van het stadhuis. Op deze avond presenteert De Bezige Bij  twee nieuwe boeken rond Mulisch namelijk ‘Logboek’, bijgehouden door Mulisch tijdens het schrijven van zijn boek  De ontdekking van de hemel’ en ’64 + 1′, door Jan Timman. Marita Matthijsen houdt een lezing. Daarnaast neemt L.H. Wiener het eerste exemplaar van de Mulisch’ wandelgids van Wim Vogel in ontvangst.

Van Wim Vogel verschenen eerder al twee literaire wandelgidsen:

1995 – Literaire wandelgids van Haarlem, Schuyt & Co, 224 blz., ƒ 39,50 (recensie NRC)

2009 – Het verrukkelijk gelegen Overveen en Bloemendaal. Literaire wandelingen. Met foto’s van Chris Hoefsmit, Haarlem 2009, € 22,50 (recensie NRC)

Graphic Design Before Graphic Designers – nieuw boek van David Jury

David Jury
Graphic Design Before Graphic Designers
The Printer as Designer and Craftsman: 1700-1914

Thames & Hudson, Londen, september 2012

hardcover, 800 illustr., 312 pagina’s, 29,5 x 19,5 cm
ISBN 9780500516461, verkoopprijs € 42,99

bestel bij: bol.com |

A rich, visual retelling of history, international in scope, this book charts the evolution of print into graphic design between 1700 and 1914. It is organized into six chapters, each beginning with a short introductory text before immersing the reader in a wealth of delightful and fully captioned examples of printed ephemera handbills, posters, advertisements, catalogues and labels that served the demands of the emerging consumer classes of the 18th, 19th and early 20th centuries and reveal the extraordinary skill, craft, design sense and intelligence of those who created them. A book of great appeal, based on comprehensive, original research, it keys into the new appreciation of craft and hand-rendered graphic design. With around 850 illustrations, many specially photographed from private collections, it will be of immense and lasting interest to graphic designers, design and social historians, as well as collectors of print and printed emphemera alike. (uitgever)

 

Bijbel en christendom in de Bommelverhalen van Marten Toonder

Klaas Driebergen
Bommel en Bijbel
Bijbel en christendom in de Bommelverhalen van Marten Toonder

Uitgeverij Aspekt, september 2012

paperback, 348 pagina’s, 23,5 x 15,5 cm
ISBN 9789461532206, verkoopprijs € 29,95

bestel bij: bol.com |

Marten Toonder portretteerde in zijn verhalen over Olivier B. Bommel en Tom Poes met een grote knipoog de Nederlandse samenleving. Het is daarom niet verbazend dat hij zich daarbij ook bezig heeft gehouden met het calvinisme, dat immers als een belangrijk bestanddeel van de Nederlandse volksaard wordt gezien.

Op een fraaie manier verbeeldde hij dit bijvoorbeeld in de Zwarte Zwadderneel. Deze boeteprediker tegen hovaardij en winderigheid bedient zich van een prachtige variant op de ‘tale Kanaäns’. Want Toonder was ook een liefhebber van archaïsch woordgebruik, dat hij in het bijzonder aantrof in de taal van de oude Statenbijbel.

Er zijn nog meer redenen waarom Toonder interesse had in de Bijbel, waarmee hij in zijn jeugd al kennismaakte. Het was voor hem een bron van boeiende verhaalmotieven, waaruit hij meer dan eens putte. Het verhaal ‘De zelfkant’ is bijvoorbeeld gebaseerd op de geschiedenis van Job. Daarnaast werd hij geïntrigeerd door de bijbelse ideeën over God, schepping en mens, die hij tegelijk ook bekritiseerde en met zijn eigen levensbeschouwelijke opvattingen confronteerde. Ook dit vindt zijn weerslag in sommige van zijn beste verhalen, zoals ‘De Grote Onthaler’ en ‘De andere wereld’. (flaptekst)

Neerlandicus en Bommelkenner Klaas Driebergen (1979) gaat in Bommel en Bijbel uitgebreid op dit alles in. Een aantal verhalen waarin de Bijbel en het christendom een belangrijke rol spelen, worden diepgaand door hem geanalyseerd. Een boek dat dieper ingaat op de inhoud en de achterliggende ideeën van de Bommelverhalen.

Het boek is een bewerking van de scriptie waarmee hij in 2007 afstudeerde als neerlandicus aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

De omslagtekening is gemaakt door Wil Raymakers.

Meer over het boek…

Deel 15 verschenen van de Volledige werken van W.F. Hermans

W.F. Hermans
Volledige werken W.F. Hermans – deel 15
beschouwend werk

Uitgeverij De Bezige Bij, september 2012

gebonden, 960 pagina’s, 21 x 14 cm
ISBN 9789023474029, verkoopprijs € 29,90 | bestel

Luxe editie van dit deel leverbaar vanaf 08-11-2012
ISBN 9789023474944, verkoopprijs € 75,00 | bestel

Deel 15 van de Volledige Werken van Willem Frederik Hermans bevat De schrijfmachine mijmert gekkepraat, Wittgenstein, Gitaarvissen en banjoklokken en Malle Hugo.

Eind oktober zal deel 4 verschijnen (Romans) met Herinneringen van een engelbewaarder en Het Evangelie van O. Dapper Dapper.

Volledige Werken –  In de Volledige Werken worden alle afzonderlijk verschenen werken en de ongebundelde teksten van Willem Frederik Hermans bijeengebracht. De Volledige Werken bestaan uit 23 à 24 verzamelbanden van elk 800 tot 1000 pagina’s, die zijn ingedeeld naar genre: Romans (6 delen), Verhalen en novellen (2 delen), Gedichten (1 deel), Toneelteksten en scenario’s (1 deel), Beschouwend werk (7 delen), Beeldend werk (1 deel), Werk van anderen (1 deel), Ongebundeld werk (3 of 4 delen) en Overig werk (1 deel).

De editie biedt allereerst een betrouwbare, wetenschappelijk verantwoorde tekst. Alle delen gaan bovendien vergezeld van een nawoord, met een beschrijving van de ontstaans- en publicatiegeschiedenis van elke afzonderlijke tekst en een verantwoording. Het beschouwend werk (gebundelde en ongebundelde teksten) krijgt een naam- en titelregister en wordt in beperkte mate voorzien van annotaties. Gelijktijdig met de boekpublicaties verschijnt er op een speciale website een overzicht van de gebruikte bronnen (typoscripten, correctie-exemplaren, drukproeven, drukken enz.), met illustraties, een verantwoording van de uitgegeven teksten en verdere onderzoeksgegevens.

In 2005 verschenen de eerste delen en het streven om in 2016 de indrukwekkende serie compleet te hebben is inmiddels opgerekt naar 2019.

De verschillende delen verschenen eerst met een simpel buikbandje, maar in 2010 besloot de uitgever om de boeken te voorzien van fraaie stofomslagen. De afbeelding op het nu verschenen deel 15 is een schilderij van Joan Miró, La patate, uit 1928.

  • veel informatie over deze serie is ook te vinden op wfhermans.net

zie ook…

Willem Frederik Hermans, Volledige werken W.F. Hermans – deel 09 : gedichten, Bezige Bij, 2011
Willem Frederik Hermans, Volledige werken W.F. Hermans – deel 14 : beschouwend werk, Bezige Bij, 2011

Willem Frederik Hermans, Een onmiskenbare verwantschap : brieven 1944-1965, Bezige Bij, 2011
Karin Anema, De Noorse liefde van W.F. Hermans, Atlas, 2011
Dirk Baartse, Het Grote Willem Frederik Hermans Boek, Nijgh & Van Ditmar, 2010
Raymond J. Benders, Apollo in Brasserie Lipp : bespiegelingen over Willem Frederik Hermans, Bezige Bij, 2001
Friso Keuris, De Grote Drie : Willem Frederik Hermans, Harry Mulisch, Gerard Reve, d Jonge Hond, 2011
Ewoud Kieft, Oorlogsmythen : Willem Frederik Hermans en de Tweede Wereldoorlog, Bezige Bij, 2012
Willem Otterspeer, Hermans in hout, Bezige Bij, 2010
Wilbert Smulders, Alleen blindgeborenen kunnen de schrijver verwijten dat hij liegt : over het schrijverschap van Willem Frederik Hermans, Bezige Bij, 2009