‘Net Niet Verschenen Boeken’ – uitgekozen door Gummbah

Gummbah
Net Niet Verschenen Boeken

Uitgeverij De Harmonie, september 2010

paperback, 207 pagina’s, 23 x 17 cm
ISBN 9789061699545, verkoopprijs € 29,90

te koop bij bol.com

Naar schatting liggen er wereldwijd een miljoen net niet verschenen boeken opgeslagen, die uitsluitend bestaan in dummy-vorm. Gummbah is al jaren geïnteresseerd in deze weeskinderen van het boekenvak en geeft sinds 1985 lichtbeeldlezingen waarbij hij via klassiekers als ‘Een lelijke homo heeft geen reet aan zijn kont’, ‘Op het kerkhof der waanzin waaien winden het hardst’ en ‘Borduren met gebalde vuisten’ een indruk geeft van de vaak bizarre wereld van het onverschenen boek. Deze verzameling is een volstrekt willekeurige, maar ruime keuze uit fragmenten, passages en flapteksten, die beslist voor het nageslacht behouden moeten blijven.

Aandacht voor dit boek bij…

Godfried Bomans, schrijver tussen schilders – catalogus

A.F.W. Erftemeijer
Godfried Bomans
schrijver tussen schilders

Museum De Hallen in Haarlem presenteerde van 19 juni tot en met 5 september 2010 een tentoonstelling over Godfried Bomans. Jarenlang gold hij als meest gelezen auteur van ons land. De expositie gaf een beeld van de veelzijdigheid van Bomans’ talent: als schrijver, als componist èn als tv-persoonlijkheid. Ook werden originele boekillustraties getoond en was er werk te zien van zijn kunstenaarsvrienden, onder wie Mari Andriessen, Anton Heyboer en Kees Verwey.

Bij de tentoonstelling verscheen deze ruim geïllustreerde catalogus ‘Godfried Bomans. Schrijver tussen schilders’, geschreven door Antoon Erftemeijer, samensteller van de tentoonstelling.

Exemplaren zijn nog verkrijgbaar bij het museum.

Frans Halsmuseum / De Hallen, juni 2010 / paperback, illustr. – 128 pag. / ISBN 978-94-90198-04-6 / Verkoopprijs € 15,00


Honderd jaar private press in Nederland beschreven in ‘Het ideale boek’

Paul van Capelleveen en Clemens de Wolf (red.)
Het ideale boek
Honderd jaar private press in Nederland 1910-2010

Uitgeverij Vantilt, november 2010

gebonden, rijk geïllustreerd in kleur, ca. 240 pagina’s, 31,5 x 24,5 cm
ISBN 9789460040603, verkoopprijs € ca. 34,95

te koop bij bol.com

Het verschijnsel van de private press deed zijn intrede in Nederland in 1910 met de oprichting van de bibliofiele uitgeverij De Zilverdistel. Naar voorbeeld van The Kelmscott Press en andere Engelse private presses vormde Jean-François van Royen haar later om tot een ‘eigen-pers’. De Zilverdistel is het beginpunt van een relatief klein, maar uitermate dynamisch, creatief en invloedrijk onderdeel van de Nederlandse boekcultuur.

In Het ideale boek passeert honderd jaar private press de revue. Bibliofiele series als Palladium bepaalden in het interbellum mede de boekvormgeving. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden circa duizend clandestiene uitgaven vervaardigd door zo’n negentig drukkers en uitgevers.

In de tweede helft van de vorige eeuw kwam het genre private press tot grote bloei, onder meer door de veranderingen in de grafische industrie. Leraren, kunstenaars, grafici en vele anderen begonnen uit liefhebberij met een eigen drukpers. Prachtige boeken met interessante teksten en fraaie illustraties op bijzonder papier waren het resultaat. Sinds 1975 zijn deze liefhebbers verenigd in de Stichting Drukwerk in de Marge, waarbij nu zo’n 175 actieve drukkers zijn aangesloten. De laatste jaren krijgt het lood meer en meer concurrentie van de computer en de kleurenprinter.

Behalve de recente geschiedenis van de private press komen in Het ideale boek ook de voorlopers tot in de zestiende eeuw aan bod. Daarnaast wordt de relatie met de Nederlandse literatuur beschreven en natuurlijk blijft ook de verzamelaar van de aantrekkelijke bibliofiele uitgaven niet buiten beeld.

(tekst uitgever)

Met bijdragen van Paul van Capelleveen, Marieke van Delft, Sjoerd van Faassen, Lisa Kuitert, Ellen van Oers, Reinder Storm, Kees Thomassen en Clemens de Wolf.

Tentoonstelling – Dit boek verschijnt bij de tentoonstelling ‘Het ideale boek. Honderd jaar private press in Nederland 1910-2010’ in Museum Meermanno in Den Haag van 19 november 2010 tot en met 20 februari 2011.

Over dit boek werd geschreven door…

Centsprenten – Massaproduct tussen heiligenprent en stripverhaal

Aernout Borms
Centsprenten
Massaproduct tussen heiligenprent en stripverhaal

Uitgeverij d’Jonge Hond, juni 2010

softcover, ca. 100 illustraties, 96 pagina’s, 20 x 20 cm
ISBN 9789089101709, verkoopprijs € 22,50

te koop bij bol.com

De Koninklijke Bibliotheek (KB) te Den Haag heeft de laatste jaren door aankoop en diverse schenkingen een collectie van circa 1.300 Centsprenten verworven. Deze uitgave biedt een verkenning van dit nu vergeten drukwerk, dat ooit in enorme hoeveelheden lering en vermaak aan kinderen en volwassenen verschafte.
Centsprenten boden gedurende bijna drie eeuwen betaalbare ontspanning en informatie voor brede lagen van de bevolking. Het zijn de voorlopers van het goedkope prentenboek, het tijdschrift en het stripverhaal. De vaak weinig geletterde kopers konden voor een prikje kennis nemen van belangrijke gebeurtenissen zoals rampen, misdrijven en veldslagen. Prenten met levens van heiligen of bijbelse taferelen gaven uiting aan devotie en religieuze overtuigingen. Er werd de spot gedreven met kwakzalvers, oude vrijsters, pantoffelhelden en slachtoffers van oplichterij. Fantasieën kwamen op prenten tot leven met allegorische onderwerpen zoals de liefdesboom, luilekkerland, de omgekeerde wereld en de levenstrap.

De technische mogelijkheden van het drukken, waardoor de manier van illustreren sterk werd bepaald, krijgen speciale aandacht.
Van de 17de tot in de 20ste eeuw zijn tientallen miljoenen prenten over Nederland verspreid. In Centsprenten wordt dit rijke erfgoed in woord en beeld in kaart gebracht.

Dit boek verschijnt in de reeks over geïllustreerde (kinder-)boeken onder redactie van Saskia de Bodt, bijzonder hoogleraar Illustraties aan de Universiteit van Amsterdam en uitgegeven door Uitgeverij d’Jonge Hond i.s.m. de Koninklijke Bibliotheek.

– Het eerste exemplaar van het boek Centsprenten is uitgereikt op een symposium over kinderprenten op 2 juni 2010, ter gelegenheid van de tentoonstelling Kinderprent voor 1 cent in het Historisch Museum in Rotterdam.

– Op 19 december 2007 is een belangrijke collectie van ruim 1000 centsprenten uit de periode 1730 tot 1900 aan de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag geschonken door het echtpaar Borms-Koop (meer info bij KB).

– Het beeldmateriaal voor dit boek is beschikbaar gesteld door de Koninklijke Bibliotheek die haar hele collectie centsprenten voor publiek toegankelijk maakt via de website Het Geheugen van Nederland.

Veel informatie over centsprenten is ook te vinden op de website van Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur (SGKJ).

Dicht bij Elsschot – monografie van Wieneke ’t Hoen

Wieneke ’t Hoen
Dicht bij Elsschot

Uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep, mei 2010

paperback, illustr., 118 pagina’s, 24 x 17 cm
ISBN 9789025367732, verkoopprijs € 14,95

te koop bij bol.com

Ter gelegenheid van de vijftigste sterfdag van Willem Elsschot (1882-1960) werden tal van activiteiten georganiseerd. Het hoogtepunt is de grote Elsschottentoonstelling ‘Dicht bij Elsschot’, in het Letterenhuis te Antwerpen van 30 mei tot eind december 2010.

Bij deze tentoonstelling verscheen de fraai geïllustreerde publicatie ‘Dicht bij Elsschot’, met teksten van Wieneke ‘t Hoen, curator van de tentoonstelling.

Het boek laat veel niet eerder gepubliceerde documenten zien, aangevuld met onbekende foto’s van Elsschots familie en vrienden, van zijn huis en zijn stad.

De meeste documenten zijn afkomstig uit het Elsschotarchief dat in september 2009 werd verworven en nu behoort tot de collectie van het Letterenhuis.

Over dit boek …

Guido Lauwaert over expositie en boek, Knack, 31 mei 2010

‘Vroege drukken Librije Zutphen’ – deel 1 van een vervolgreeks over deze kettingbibliotheek

Dr. Lotte Hellinga
Vroege drukken Librije Zutphen
de kettingbibliotheek van de Walburgiskerk

In  mei 2008 werd de Catalogus Librije Zutphen gepresenteerd in de Walburgiskerk te Zutphen. De boekhistorici Joke Renting-Kuijpers en Anne Dirk Renting hebben meer dan tien jaar gewerkt aan de opdracht een wetenschappelijke catalogus samen te stellen van het bezit van Nederlands enige kettingbibliotheek.

Bij het verschijnen van de catalogus werd aangekondigd dat er na de meer wetenschappelijke beschrijving in de Catalogus Librije Zutphen een vierdelige vervolgreeks zou komen om een breder publiek kennis te laten maken met de schatten van de Librije.

In dit eerste deel van de vervolgreeks, Vroege drukken Librije Zutphen, neemt Lotte Hellinga de lezer mee de Librije in voor een rondleiding door de wereld van de vroege drukkunst.

Door een aantal van de oudste gedrukte boeken beter te bekijken, geeft zij inzicht in de complexe ontwikkeling van het boek en van de drukgeschiedenis. Daarnaast laat zij zien dat de vroege drukken in de Librije Zutphen een verbazend goed overzicht geven van de verbreiding van de drukkunst door Europa vanaf het prille begin tot aan de Hervorming.

De uitgave Vroege drukken Librije Zutphen verschijnt zowel in een eenmalige gebonden editie als in een ongelimiteerde paperbackversie.

Uitgeverij Philip Elchers, juni 2010 / gebonden, illustr. – 128 pag. / ISBN 9789050481182 / Verkoopprijs € 24,50

Uitgeverij Philip Elchers, juni 2010 / paperback, illustr. – 128 pag. / ISBN 9789050481052 / Verkoopprijs € 14,50

–  Op 11 juni 2010 is het boek gepresenteerd in de Walburgiskerk te Zutphen..

–  website Librije Zutphen

Artikelen / recensies…

Sander Grootendorst, De Stentor, 16-06-2010

Holly Moors, weblog moors magazine, 5 juli 2010 (met een aantal voorbeeldpagina’s)

Catalogus Librije Zutphen, de kettingbibliotheek van de Walburgiskerk

A.D. Renting en J.T.C. Renting-Kuijpers
Catalogus Librije Zutphen
de kettingbibliotheek van de Walburgiskerk

De boekhistorici Joke Renting-Kuijpers en Anne Dirk Renting kregen in 1997 de opdracht een wetenschappelijke catalogus samen te stellen van het bezit van Nederlands enige kettingbibliotheek.

… Levendig wordt de geschiedenis van de bibliotheek beschreven: geen droge opsomming van feitjes en jaartallen, maar een verhaal dat je meeneemt, de eeuwen door …

… De catalogus is een uitmuntend instrument om de bibliotheek te raadplegen. De beschrijving die de Rentings geven van de bibliotheek is boeiend, maar de catalogus is boven alle lof verheven. Ieder boek is volgens de regels van de bibliografie beschreven en de registers geven alle mogelijke ingangen: je kunt zoeken op jaartal, plaats of naam van een uitgever, op verwijzingen naar vroegere catalogi, zelfs op aangetroffen bezoekersnamen …

(Drs. Ton Bolland in het Reformatorisch Dagblad)

Deze catalogus is tevens de opmaat naar een reeks van vier extra delen, waarin het hele boekenbezit van de Librije op een toegankelijke en aantrekkelijke manier zal worden gepresenteerd.

De Catalogus Librije Zutphen, verschijnt in een eenmalige oplage van 500 exemplaren.

Uitgeverij Philip Elchers, mei 2008 / gebonden, illustr. – 896 pag. / ISBN 9789050480994 / Verkoopprijs € 85,00

– Op 23 mei 2008 werd de Catalogus Librije Zutphen gepresenteerd in de Walburgiskerk te Zutphen.

Artikel De Stentor, Mieke Kleinleugenmors. 23 mei 2008

Artikel Reformatorisch Dagblad, Ton Bolland, 23 juli 2008

– Zie elders op deze site het eerste deel van de hierboven genoemde vervolgreeks,
Vroege drukken Librije Zutphen (juni 2008).

‘Complot rond een vierkant’ – de goodwilluitgaven van Drukkerij Rosbeek 1969-2006

Frederike Huygen, Ben van Melick
Complot rond een vierkant
De goodwilluitgaven van Drukkerij Rosbeek 1969-2006

De Limburgse Drukkerij Rosbeek kan gerekend worden tot de bekendste drukkerijen in Nederland. Door de hoge kwaliteit van het drukwerk, had de drukkerij naast een aantal grote bedrijven vooral opdrachtgevers in de culturele hoek als Kröller Müller Museum en de Jan van Eyck Academie. Voor haar hoogwaardig drukwerk werd de drukkerij honderddrieënzestig keer met een prijs bekroond. Helaas viel in oktober 2008 het doek voor dit bedrijf en werd het faillissement uitgesproken.

Vanaf 1969 gaf het bedrijf jaarlijks niet-commerciële boeken uit, goodwillpublicaties genaamd. De meeste publicaties zijn gewijd aan de visueel waarneembare kunsten, maar ook literatuur, poëzie en zelfs muziek worden niet vergeten. De uitgaven waren befaamd vanwege de hoge drukkwaliteit, opvallende inhoud en bijzondere vormgeving.

Uitgeverij Huis Clos geeft met het boek ‘Complot rond een vierkant’ een overzicht van de 56 delen, stuk voor stuk collectors items, die in de periode 1969-2006 zijn verschenen. Het boek geeft een visueel beeld van de goodwillreeks en een inkijk in de achterliggende ideeën van de vormgevers.

 

Kunsthistorica Frederike Huygen schreef de inleiding. Zij beschrijft de serie, plaatst deze in de geografische en historische context en komt zo tot een afgewogen oordeel over de aard, kwaliteit en het belang van de goodwillreeks.

Uitgeverij Huis Clos, april 2010 / gebonden, ill. – 132 pag. – afm. 20 x 20 cm / ISBN 978-90-79020-07-2 / Verkoopprijs 20 Euro

– Het boek werd gepresenteerd bij de opening van een expositie op 25 maart 2010. De expositie, met alle 56 goodwillpublicaties, toont welke betekenis een landelijk opererende drukkerij had voor de ontwikkeling van het culturele leven in Limburg en hoe verankerd het bedrijf was in de Limburgse cultuur. De expositie is tot en met 21 mei 2010 te zien in het Gouvernement te Maastricht.

Artikelen over de goodwilluitgaven, het boek, de tentoonstelling en drukkerij Rosbeek (pdf)
(Verschenen als bijlage bij het cultureel maandblad Zuiderlucht, april 2010)

Het getijdenboek van Katherina van Kleef

Duckers-Catherine-2009Rob Dückers, Ruud Priem
The Hours of Catherine of Cleves
Devotion, Demons and Daily Life in the Fifteenth Century

Uitgeverij Ludion / Gent-Amsterdam, november 2009

gebonden, illustr., 426 pagina’s, 31 x 25 cm
ISBN 9789055448210, verkoopprijs € 59,90 > 31,99

te koop bij bol.com

Het getijdenboek van Katherina van Kleef mag met recht het meest schitterende en interessante handschrift worden genoemd dat ooit in de Noorderlijke Nederlanden is vervaardigd. Het werd rond 1440 verlucht met spectaculaire miniaturen en margeversieringen in glinsterend goud en met sprankelende kleuren voor Katherina van Kleef, hertogin van Gelre, door een bijzonder getalenteerde maar anonieme kunstenaar, die naar dit meesterwerk wordt vernoemd.

Dit fraai geillustreerde boekwerk vormt de begeleidende wetenschappelijke catalogus bij de tentoonstelling, getiteld ‘De wereld van Katherina. Devotie, demonen en dagelijks leven in de 15e eeuw’, die in het najaar van 2009 in Museum Het Valkhof, Nijmegen, te zien was. De tentoonstelling was gewijd aan dit bijzondere getijdenboek en toonde niet alleen meer dan 100 bladen met miniaturen en randen uit dit spectaculaire handschrift, maar ook een keur aan handschriften uit het oeuvre van de meester, als ook zijn inspiratiebronnen en werken van contemporaine kunstenaars. Alle tentoongestelde objecten, afkomstig uit collecties over de hele wereld, worden in deze wetenschappelijke catalogus toegelicht en afgebeeld.

Deze catalogusnotities worden voorafgegaan door een aantal essays door erkende specialisten. Dankzij hun bijdragen biedt deze catalogus een uitgebreide en diepgaande studie van het handschrift, de kunstenaar en de opdrachtgever en presenteert nieuwe gegevens. Het is daarmee een standaardwerk over dit monumentale handschrift.

Bij website Rabelais.nl staat een bespreking van het boek, door Piet Offermans, jan. 2010 (pdf) >

De tentoonstelling in Museum Het Valkhof in Nijmegen (okt 2009 – jan 2010)

Digitale versie van het getijdenboek bij The Morgan Library & Museum

Ook De Letteren hebben nu een Glossy…

LM-Letter-magazine-2010 Maria Farag en Laura Straka (eindred.)
Letter
Magazine over Het Pantheon. 100 schrijvers – 1000 jaar literatuur

Op 5 maart 2010 heropent het Letterkundig Museum in Den Haag de deuren na een uitgebreide verbouwing. In een nieuwe vaste opstelling, Het Pantheon, worden 100 Nederlandse en Vlaamse schrijvers gepresenteerd, vanaf de middeleeuwen tot nu.

Bij Het Pantheon geeft het museum een eenmalig glossy magazine uit, met daarin veel foto’s, achtergrondverhalen, reportages, columns en leuke wetenswaardigheden over de wereld achter de schrijvers, hun boeken en onze bewondering. Een tijdschrift vol informatie en verdieping.

Het magazine, gedrukt in een oplage van 20.000 exemplaren, is uitsluitend verkrijgbaar bij het museum en natuurlijk ook online te bestellen op hun website.

Letterkundig Museum, maart 2010 / softcover – 68 pag. – afm. 30 x 23 cm / ISBN 978 90 727 3128 9 / Verkoopprijs 5,95 Euro

– Het Rotterdamse buro IN10 is verantwoordelijk voor het concept, art directie, beeldredactie en vormgeving van het magazine, dat een op een stijlvolle manier aansluit bij de tentoonstelling.