In sloot en plas – Leven en werk van illustrator M.A. Koekkoek

Maartje Brattinga, Jacques Dane
In sloot en plas
Leven en werk van illustrator M.A. Koekkoek

Nationaal Onderwijsmuseum / VCL/West-Friesland (imprint uitg. Kok), maart 2011

paperback, 103 pagina’s, 22 x 22 cm
ISBN 9789059776173, verkoopprijs € 19,95

te koop bij bol.com

Met alle beroemde schoolplaten in kleur. Plus tekeningen uit De vogels van Nederland. Illustrator Marinus Adrianus Koekkoek had het tekenen niet van een vreemde. Zijn overgrootvader, zeeschilder J.H. Koekkoek (1778-1851), gaf zijn artistieke genen door aan drie generaties. Marinus werd beroemd met zijn schoolplaten, zoals het bekende In sloot en plas. Tot de jaren zeventig werden ze gebruikt tijdens de biologieles.

Animatie gemaakt voor de tentoonstelling “In Sloot en Plas”

In het Nationaal Onderwijsmuseum in Rotterdam is een grote tentoonstelling met het werk van Koekkoek, nog te zien tot 8 januari 2012 en daarna nog in vier andere musea. In dit boek zijn voor het eerst alle schoolplaten bijeengebracht, beschreven aan de hand van de originele handleiding en in een bredere context geplaatst door de auteurs.

Over dit boek werd geschreven door:

 

 

Gedrukt tot Amsterdam – Amsterdamse prentmakers en -uitgevers in de gouden eeuw

Elmer Kolfin en Jaap van der Veen (red.)

Gedrukt tot Amsterdam
Amsterdamse prentmakers en -uitgevers in de gouden eeuw

Waanders Uitgevers, juni 2011

paperback, ca. 150 illustr. in kleur en zwart-wit, 240 pagina’s, 29 x 24 cm
ISBN 9789040077753, verkoopprijs € 34,50

te koop bij bol.com

In de zeventiende eeuw was Amsterdam het belangrijkste productiecentrum van grafiek. De prentuitgevers maakten zelf prenten, maar verstrekten vooral opdrachten aan graveurs en etsers wier werk zij op de markt brachten. Ook kochten zij koperplaten op van beroemde prentmakers en publiceerden die met hun eigen firmanaam. Vaak waren ze verwikkeld in een hevige concurrentiestrijd om de beroemdste of nieuwste prenten in hun fonds te krijgen. Aan dit onderwerp wordt voor het eerst een speciale tentoonstelling gewijd: Gedrukt tot Amsterdam. Amsterdamse prentmakers en –uitgevers in de Gouden Eeuw. Daarnaast verschijnt een gelijknamige publicatie.

Dit boek biedt een levendig beeld van die glorietijd. In de inleiding wordt een overzicht gegeven van de toonaangevende Amsterdamse prentmakers, de organisatievormen waarin ze werkten en de vernieuwingen op technisch én artistiek gebied. De overige hoofdstukken staan drie typen prentmakers centraal: Rembrandt, een van de grootste prentmakers ooit, die het hele proces van ontwerpen, vervaardigen en uitgeven zelf in de hand hield; Salomon Savery die als graveur in opdracht van anderen werkte; en tenslotte Cornelis Danckerts en zijn zonen die in hun bedrijf prenten vervaardigden en verhandelden.

Aan de Amsterdamse prentmakers werd nog niet eerder een publicatie gewijd, zodat dit boek daarom voor lange tijd standaardwerk zal zijn.

De tentoonstelling en de gelijknamige publicatie Gedrukt tot Amsterdam zijn een initiatief van Elmer Kolfin, universitair docent Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, opgedragen aan prof. dr. Eric Jan Sluijter die in april 2011 aftrad als hoogleraar Kunstgeschiedenis aan de UvA. Sluijter is een vooraanstaand kunsthistoricus van wie in 2006 het standaardwerk Rembrandt and the female nude verscheen.

Tentoonstelling – ‘Gedrukt tot Amsterdam. Amsterdamse prentmakers en uitgevers in de Gouden Eeuw’ – 25 juni t/m 18 september 2011 – Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam

Ramsjtip – Hitlers privébibliotheek

Timothy W. Ryback
Hitlers privebibliotheek

Uitgeverij Balans, oktober 2008

Paperback, 294 pagina’s, 23 x 15 cm
ISBN 9789050189583, verkoopprijs € 19,90 > € 8,99

te koop bij bol.com

Hitler was een gepassioneerd lezer. Zijn intellectuele ontwikkeling werd grotendeels bepaald door de boeken die hij las. In de Library of Congress in Washington bevinden zich honderden titels uit Hitlers vergeten privécollectie, compleet met de aantekeningen die hij in zijn boeken maakte. In Hitlers privébibliotheek onderzoekt Ryback hoe de belangrijkste formuleringen en ideeën uit Hitlers persoonlijke boekenverzameling terechtkwamen in zijn geschriften, toespraken, gesprekken, denken en activiteiten. (uitgever)

Ryback slaagt erin licht op Hitlers intellect en persoonlijke vorming te werpen: de autodidactische dilettant die vooral leest om zijn wereldbeeld te bevestigen. Het boek bevat een aantal zwart-witafbeeldingen van de boeken. In het nawoord komt het naoorlogse lot van de bibliotheek aan bod. (Biblion)

Recensies

Verschillende Engelstalige versies van Hitler’s Private Library bij bol.com | en bij Book Depository

Een stad vol lezers – Leescultuur in Haarlem 1850-1920

Boudien de Vries
Een stad vol lezers
Leescultuur in Haarlem 1850-1920

Uitgeverij Vantilt, april 2011

gebonden, geïllustreerd, deels in kleur, 512 pagina’s, 24 x 17 cm
ISBN 9789460040658, verkoopprijs € 39,95

info/bestel bij bol.com

Aan het eind van de negentiende eeuw voltrok zich niets minder dan een revolutie. Was het lezen van literaire, opinierende en informatieve boeken, tijdschriften en kranten in 1850 voorbehouden aan een smalle bovenlaag, binnen een halve eeuw veranderde dit fundamenteel. Meer mensen dan ooit kwamen in aanraking met drukwerk en konden kennisnemen van het literair erfgoed, zich mengen in de discussies van de dag en door zelfstudie hopen op een betere toekomst. Tegelijkertijd werden politieke en levensbeschouwelijke bewegingen zich bewust van de mogelijkheden om via eigen bibliotheken, kranten en tijdschriften hun visie op de samenleving uit te dragen. Wie de negentiende-eeuwse lezers waren en welke boeken ze lazen, is nauwelijks bekend. Lazen ze flodderromans of literaire meesterwerken, vooral stichtelijke werken of ook pikante verhalen en wat waren de toenmalige bestsellers? Hoe kwamen deze lezers aan hun boeken? In Een stad vol lezers onderzoekt Boudien de Vries de Haarlemse leescultuur en schetst tegelijkertijd een beeld van de negentiende-eeuwse Nederlandse lezer. (uitgever)

Boudien de Vries is universitair hoofddocent Sociale Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.

Recensies

De Bordewijkroute, een literair-historische wandeling door Rotterdam

Jan Oudenaarden, Rien Vroegindeweij
De Bordewijkroute
Een literair-historische wandeling door Rotterdam (Kralingen – Noordereiland – Vreewijk)

Uitgeverij Douane, april 2011 (16 april)

spiraalbinding, illustr., 80 pagina’s, 23 x 10 cm
ISBN 9789072247407, verkoopprijs € 10,00

te bestellen bij Uitgeverij Douane, Rotterdam


Jan Oudenaarden en Rien Vroegindeweij (samen het Rotterdammologisch Instituut) hebben met De Bordewijkroute hun literair-historische wandeltrilogie door Rotterdam voltooid. Eerder verschenen De Leopoldroute, door de binnenstad van Rotterdam, en De Blamanroute, door Rotterdam-West en Delfshaven.

Ferdinand Johan Wilhelm Christiaan Karel Emil Bordewijk (1884-1965) werd geboren in Amsterdam, overleed in Den Haag, maar werkte op een advocatenkantoor in Rotterdam (in 1919 liet hij vijf van zijn zes voornamen schrappen). Hij is een van de grootste Nederlandse schrijvers, zijn roman Karakter (1938) misschien wel de grootste roman die in Rotterdam speelt. De Bordewijkroute doet diverse plekken uit de roman aan, begint in Kralingen, steekt over naar het Noordereiland en eindigt in Tuindorp Vreewijk.

De wandelgids bevat vele illustraties van stadsgezichten en boekomslagen, is voorzien van een handige spiraalbinding en heeft een wandelkaart in de flap van het boek.

Jan Oudenaarden (1943) studeerde Nederlands recht aan de Erasmus Universiteit. In 1984 schreef hij Wat zeggie? Azzie val dan leggie!, een speurtocht naar het dialect van Rotterdam. Hierna volgde een groot aantal boeken over tal van Rotterdamse onderwerpen. Oudenaarden ontving in 1993 de Laurenspenning voor zijn culturele werkzaamheden en in 2006 de Erasmusspeld van de gemeente Rotterdam.

Rien Vroegindeweij (1944) publiceerde behalve proza en poëzie vele columns, artikelen en boeken waarin Rotterdam een belangrijke rol speelt. In 2002 werd zijn gedicht Maaltijd met afwezige bekroond met de Gedichtendagprijs. In 2006 ontving hij de Erasmusspeld van de gemeente Rotterdam en in 2007 werd hem de Anna Blaman Prijs voor zijn gehele oeuvre toegekend.

De presentatie van De Bordewijkroute vond plaats op zaterdagmiddag 16 april 2011 om 15.00 uur bij Oosterboekhandel J. Amesz in Rotterdam-Kralingen in aanwezigheid van beide auteurs. Na een korte inleiding door uitgever Arie van der Ent werd het eerste exemplaar uitgereikt aan Marijke Schilder-van der Lingen, oud-directeur VVV Rotterdam en Kralingse.

‘Macbeth heeft echt geleefd’ – Pieter Steinz reist door Europa in de voetsporen van 16 literaire helden

Pieter Steinz
Macbeth heeft echt geleefd
een reis door Europa in de voetsporen van 16 literaire helden

Uitgeverij Nieuw Amsterdam, maart 2011

paperback, illustr., 240 pagina’s, 23 x 16 cm
ISBN 9789046809969, verkoopprijs € 24,95

te koop bij bol.com

Uilenspiegel, Robin Hood, Don Juan – hun namen zijn spreekwoordelijk geworden. Maar wie realiseert zich dat ze echt hebben geleefd?
Op zoek naar historische figuren die niet weg zijn te denken uit de westerse cultuurgeschiedenis bezocht Pieter Steinz het bos van Macbeth, de burcht van Vlad Dracula, het graf van Koning Arthur en de stad waar Rabbi Löw zijn Golem kneedde. Hij vond ridder Roeland in de besneeuwde pas van Roncesvalles, Wilhelm Tell in de stortregen bij het Vierwoudstrekenmeer, Leonidas en zijn 300 Spartanen in zinderend Thermopylae. Door Italië, Ierland, Duitsland en Spanje volgde hij het spoor van de enige vrouwelijke paus, de middeleeuwse abt die de Nieuwe Wereld ontdekte, de Leugenbaron, de Nibelungenhelden, de alchemist die zijn ziel aan de duivel verkocht, en niet te vergeten de grootste vrouwenversierder aller tijden.
(uitgever)

Pieter Steinz (1963) studeerde geschiedenis en Engels; hij werkt als chef Boeken van NRC Handelsblad en als boekbespreker van de zaterdagse Tros Nieuwsshow.
Eerdere titels van zijn hand zijn Lezen &cetera (25.000 exx. verkocht), Lezen op locatie en Het web van de wereldliteratuur. Zijn recentste boek, De duivelskunstenaar, kreeg vijf sterren in de Volkskrant en vier in Het Parool.

Over het boek werd geschreven door…

Meer boeken van Pieter Steinz bij bol.com

Ramsjtip: ‘Het Complete handboek boekbinden’ nu verkrijgbaar voor € 9,90

Josep Cambras
Het Complete handboek boekbinden

Cantecleer, november 2006

hardcover, illustr., 160 pagina’s, 31 x 24 cm
ISBN 9789021337500, verkoopprijs € 24,95 > 9,90 (uitverkocht)

te koop bij bol.com

Alle aspecten van het handboekbinden zijn op schitterende wijze samengebald in dit groot formaat handboek. Met talloze gedetailleerde foto’s die een compleet beeld geven van de veelheid van technieken. Nooit werd dit fraaie ambacht zo vaardig en inzichtelijk in boekvorm gepresenteerd. Een standaardwerk voor elke binder, restaurateur en hobbyist.
(flaptekst)

Josep Cambras is een meester-boekbinder en docent in Barcelona. Het boek verscheen in 2003 als Encuadernación bij uitgeverij Parramón Ediciones en is daarna in diverse talen uitgebracht. Het boek is niet geschikt voor de beginnende boekbinder, maar geeft wel een mooi overzicht van technieken, gereedschappen en materialen. Aandacht wordt besteed aan vergulden, marmeren, restaureren, decoratietechnieken (inlegwerk, snedevergulden, gaufreren, blinddrukken en dergelijke). Alles uitstekend geïllustreerd met mooie kleurenfoto’s. Het bevat ook een aantal stap-voor-stap voorbeelden voor het vervaardigen van banden en foedralen.

De Nederlandse vertaling is van Helena Overkleeft.

Drie voorbeeldpagina’s uit het inleidende hoofdstuk van het boek, met een korte geschiedschrijving.
(bron bol.com)

‘Achter de muziek aan’ – Muzikaal erfgoed in Vlaanderen en Nederland

Maarten Beirens, Ellen Kempers, Heidi Moyson, e.a.
Achter de muziek aan
Muzikaal erfgoed in Vlaanderen en Nederland

Uitgeverij Acco, Leuven, december 2010

paperback, 432 pagina’s, 25 x 17 cm
ISBN 9789033482472, verkoopprijs € 35,00

te koop bij bol.com

Iedereen komt wel eens in contact met de ‘sporen’ van ons muzikaal verleden: als luisteraar of uitvoerder, als verzamelaar, als erfgoedbeheerder in een museum, bibliotheek of archief, als erfgoedmedewerker, als onderzoeker, …

Maar wat is muzikaal erfgoed eigenlijk en wat maakt het bijzonder? Welke organisaties zijn betrokken bij de zorg voor dit waardevolle erfgoed? Waarom bewaren we al dat erfgoed en hoe pakken we dat het best aan? En hoe kunnen we dit erfgoed ‘teruggeven’ aan en beter toegankelijk maken voor de samenleving zodat een groter maatschappelijk draagvlak ontstaat voor het in stand houden van dat erfgoed?

Achter de muziek aan probeert een antwoord te geven op al deze vragen. Deze artikelenbundel geeft een overzicht van de verschillende actuele visies op en definities van muzikaal erfgoed. Tegelijk worden overeenkomsten en verschillen tussen Vlaanderen en Nederland in de zorg voor dat erfgoed besproken. Bovendien bundelt dit boek in een toegankelijke taal de basisprincipes uit de disciplines die het fundament vormen voor een duurzame omgang met muzikaal erfgoed: archivistiek, museologie, bibliotheekwetenschappen en musicologie.

Achter de muziek aan behandelt niet alleen de actuele context waarbinnen de ontsluiting, de zorg voor en omgang met muzikaal erfgoed plaatsvinden, maar werpt tevens een blik op de toekomst. Dit boek richt zich dan ook tot iedereen die in contact komt met muzikaal erfgoed en de zorg ervoor ter harte neemt.

Dit boek kwam tot stand onder impuls van Resonant, Centrum voor Vlaams muzikaal erfgoed, in samenwerking met het Nederlands Muziek Instituut.

(tekst uitgever)

Een gedeelte van de inhoudsopgave:

– Het ABC van documentair muzikaal erfgoed: muziek in archieven,
bibliotheken en andere collecties, Jan Roegiers, 89
– Van neum tot tijdnotatie: de ontwikkeling van het notenschrift, Emile Wennekes 99
– Muziekbronnen uit middeleeuwen en renaissance, Eric Jas 109
– Muziekmanuscripten na 1700: unieke bronnen van informatie, Frits Zwart 122
– Technieken voor het drukken van muziek door de eeuwen heen, Ellen Kempers 128

– Bewaarplaatsen van muzikaal erfgoed in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Klaas Jaap van der Meijden en Heidi Moyson 191
– Bewaarplaatsen van muzikaal erfgoed in Nederland, Ellen Kempers 221
– Muziek in het museum: over de muziekcollectie van het Gemeentemuseum Den Haag, Michael Latcham 238
Kijk hier voor de complete inhoudsopgave.

Het boek werd gepresenteerd op de 2e Dag voor het Muzikaal Erfgoed, op 9 december 2010 (zie verslag).

Op de website van Resonant vindt u enkele voorbeelden van topstukken uit het papieren muzikale erfgoed.

Ook op de website van het Nederlands Muziek Instituut (NMI) is een webexpositie te vinden.

Ramsjtip: ‘Dick Bruna’ van Joke Linders

Joke Linders,
met bijdragen van Koosje Sierman, Truusje Vrooland en Ivo de Wijs

Dick Bruna

Waanders Uitgevers, maart 2006

gebonden, rijk geïllustreerd, 528 pagina’s, 16 x 16 cm,
ISBN 9789040091063, verkoopprijs € 29,95 > € 15,00

te koop bij bol.com

Op de website van de uitgever staat dat het boek is uitverkocht en er geen herdruk komt.
De laatste exemplaren zijn nog tegen sterk verlaagde prijs verkrijgbaar
.

Dick Bruna (1927) is als grafisch ontwerper razend bekend geworden door de creatie van Nijntje, die buiten Nederland als Miffy de wereld heeft veroverd. Dat hij daarnaast veel meer en andere artistieke kwaliteiten heeft, is veel minder bekend. Deze uitgave laat de veelzijdige kanten zien van Dick Bruna als kunstenaar, illustrator en vormgever.
Aan bod komen niet alleen Dick Bruna’s talenten als kinderboekenauteur, maar ook zijn schrijversvaardigheden op andere gebieden. Voorts wordt gekeken naar de ontwikkeling van andere mediavormen waarin zijn werk is verschenen zoals animatiefilmpjes en merchandising. De bekende Nederlandse componist/ tekstdichter Ivo de Wijs levert in dit boek een bijdrage over de totstandkoming van de succesvolle Nijntje-musicals.
Daarnaast wordt ingegaan op de invloed van anderen op het werk van Dick Bruna en komt ook zijn persoon, aan de hand van zijn biografische gegevens, aan bod. Uiteraard worden ook zijn kwaliteiten als grafisch vormgever voor Uitgeverij Bruna en later voor zijn eigen studio beschreven.
De verschillende auteurs beschrijven allen, vanuit hun specifieke vakgebied de verschillende kwaliteiten van Dick Bruna. Uiteraard is dit boek rijk geïllustreerd met vele bekende en minder bekende illustraties, ontwerpen en foto’s van Dick Bruna. (tekst uitgever)

– Van het boek is ook een Engelstalige versie verschenen en er is een luxe gebonden editie, genummerd en gesigneerd, waaraan een originele zeefdruk is toegevoegd.

Autobiografie van Marten Toonder

Marten Toonder
Marten Toonder – autobiografie

Uitgeverij De Bezige Bij, mei 2010

gebonden, illustr., 1174 pagina’s, 22 x 15 cm
ISBN 9789023456247, verkoopprijs € 39,90

te koop bij bol.com

Het was een voorrecht om het meegemaakt te hebben. Zo besluit tekenaar en schrijver Marten Toonder het deel Tera, de epiloog bij zijn autobiografie. Het is een uitspraak die als motto zou kunnen gelden voor het hele boek. Hoe enerverend of bedreigend de gebeurtenissen uit zijn leven soms ook waren, Toonder behield een frisse, gretige blik, die zijn schriftuur een aangenaam losse en relativerende toon geeft.
Een jeugd in Rotterdam en Scheveningen, het ontspruitende tekentalent, de moeilijke jaren tijdens de Duitse bezetting, de geboorte van Ollie B. Bommel, het succes van zijn Toonder Studio’s, de emigratie naar Ierland en de liefde voor twee vrouwen – in deze autobiografie kijkt Marten Toonder met een mengsel van verbazing en mildheid terug op de episodes uit zijn bewogen leven. Met veel zelfinzicht schetst hij de dilemma’s waarvoor hij zich geplaatst zag. Het verhaal van zijn leven is een verhaal van moed, zelfoverwinning en trouw aan zichzelf, en trouw aan de liefde.
(uitgever)

Eerdere uitgaven – Marten Toonder schreef zijn autobiografie in drie delen. Nadat zijn tweede vrouw Tera de Marez Oyens overleed, voegde hij hieraan een vierde deel toe.

De autobiogratie bestond oorspronkelijk uit de volgende delen:

– Vroeger was de aarde plat (1992) deel I, over de periode 1912-1939, ISBN 9789023432586

– Het geluid van bloemen (1993) deel II, over de periode 1939-1945, ISBN 9789023433309

– Onder het kollende meer Doo (1996) deel III, over de periode 1945-1965, ISBN 9789023461876

– Tera (epiloog, 89 pag. 1998) over de periode 1998, ISDN 9789023438250

Als complete uitgave met de vier delen gebundeld in één band, verscheen de autobiografie voor het eerst in 1998. Gebonden ISBN 9789023462019 € 56,72 en paperback ISBN 9789023438038 € 32,50

Biografie – Uitgeverij De Bezige Bij heeft de biograaf Wim Hazeu bereid gevonden de biografie van Marten Toonder te schrijven. Het is de bedoeling dat deze biografie in 2012 verschijnt, het 100ste geboortejaar van Marten Toonder.


De officiële Marten Toonder-website

Recensie Ger Tillekens in Stripschrift 2000, nr 7