‘De Atlas der Neederlanden’ – restauratieproject en omvangrijke facsimile-uitgave in 10 delen

atlasderneederlanden-2 drs. J.W.H. Werner (inl.)
Atlas der Neederlanden
delen I t/m IX & deel X

Uitgeverij Asia Maior/Atlas Maior, oktober 2013

gebonden in 10 delen
ISBN 9789074861359, verkoopprijs € 6.995,- per set

[intekenformulier]

De Atlas der Neederlanden – met dubbel e – is waarschijnlijk de grootste en meest complete atlas van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden die ooit werd samengesteld in de gehele geschiedenis van de Lage Landen tot 1815.

atlasderneederlanden-1

Deze particuliere verzamelaarsatlas, bestaande uit negen zware, in leer gebonden foliobanden met in totaal 619 gedrukte en handgetekende kaartbladen is in bezit van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Hoe ze ooit in het bezit van de Universiteit van Amsterdam zijn gekomen is niet bekend.

Om deze uitzonderlijke collectie kaarten in stand te houden en beter toegankelijk te maken voor verder onderzoek is in 2010 begonnen met de algehele restauratie en digitalisering van de Atlas der Neederlanden, een ingrijpend en gecompliceerd proces dat eind 2012 volgens plan is afgerond. Dit maakt het nu ook voor het eerst mogelijk dit bijzondere particuliere verzamelwerk te publiceren in facsimile, in een gezamenlijke uitgave van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam en Uitgeverij Asia Maior/Atlas Maior.

De verschijning daarvan is voorzien voor oktober/november in het nationale jubileumjaar 2013, wanneer de gerestaureerde Atlas der Neederlanden het middelpunt zal vormen van een grote tentoonstelling.

Atlas der Neederlanden in facsimile

atlasderneederlanden-3De publicatie van de Atlas der Neederlanden in facsimile zal een zeer beperkte, exclusieve oplage hebben van 125 exemplaren (van elk tien delen), waarvan niet meer dan 100 voor publieke verkoop beschikbaar zullen zijn. Deze editie zal bovendien een eenmalige uitgave betreffen, waarbij alle afzonderlijke atlassen een eigen, uniek nummer krijgen.

Op basis van de beperkte oplage, het vele professionele handwerk en de toepassing van kostbare authentieke materialen kwam men tot een verkoopprijs van € 6.995,- per set (van tien delen), inclusief bezorgkosten binnen Nederland en België. In april 2012 was het aantal intekenaars voldoende om het kostbare project definitief door te laten gaan.


De luxe facsimile-uitgave van de Atlas der Neederlanden bestaat uit negen delen met kaartmateriaal en een tiende deel, waarin Jan Werner, conservator Kaarten & Atlassen van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam de achtergronden en samenstelling van de 9‑delige atlas uiteenzet.

Techniek

Het onderstaande citaat uit het weblog (post 9 maart 2013) geeft een indruk van de vele technische problemen die een rol spelen bij het vervaardigen van een hoogwaardige facsimile-uitgave. In dit geval de samenstelling van het speciale papier waarop gedrukt gaat worden.

De facsimile van de Atlas wordt op speciaal daarvoor gemaakt papier gedrukt. Maar wat voor soort papier moet dat worden? De kaarten zijn in verschillende perioden vervaardigd, in de regel koperdruk, op papier uit de 16e, 17e, 18e en vroeg 19e eeuw. De koperen platen waarmee ze zijn gedrukt, zijn allang verdwenen.

Er moet dus geprobeerd worden om met moderne offset druktechnieken het effect van oud-Hollands drukwerk te bereiken. De keuze van het papier is cruciaal. Zwaarte, dikte, vochtgehalte zijn belangrijke factoren, evenals het te bedrdukken oppervlak: als het papier te glad is, zal de afdruk er ‘te nieuw’ uitzien. Als het papier een wat ruwer oppervlak heeft, oogt het ouder en authentieker, maar zakt met name de zwarte inkt erin en wordt wat valer. Meer druk uitoefenen tijdens het drukken maakt het zwart dan wel zwarter, maar de rest van het oppervlak wordt daardoor juist een beetje groezelig. Kortvezelig papier geeft mooier resultaat, maar het breekt gemakkelijker bij het vouwen – en er zullen straks veel kaarten worden gevouwen. Ga er maar aanstaan…

 

Jan Werner bladert door de Atlas der Neederlanden (picturaimaginis, upload 25 mei 2012)

 

Djoeke van Netten schreef studie over drukker-uitgever Willem Jansz. Blaeu als ‘Koopman in kennis’

[et_pb_section admin_label=”section”][et_pb_row admin_label=”row”][et_pb_column type=”4_4″][et_pb_text admin_label=”Text”]

nette-koopman-2013Djoeke van Netten
Koopman in kennis
De Uitgever Willem Jansz. Blaeu in de geleerde wereld van zijn tijd (1571-1638)

Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, 2013 (verwacht in het najaar)

paperback, 320 pagina’s, 24 x 17 cm
ISBN 9789057308796, verkoopprijs € 29,50

info/bestel bij bol.com

Er is geen drukker-uitgever in Nederland die al eeuwenlang zo veel bekendheid geniet als Willem Jansz Blaeu (1571-1638). De atlas van Blaeu geldt wereldwijd als het hoogtepunt van de historische cartografie. Maar de Amsterdamse drukker was in eigen tijd ook tot ver buiten de landsgrenzen beroemd als astronoom, wiskundige en uitgever van wetenschappelijke werken.

Deze ten onrechte onderbelichte kant van Blaeu staat centraal in Koopman in kennis. Historica Djoeke van Netten laat zien hoe de Amsterdammer zich bewoog in een internationaal netwerk van geleerden. Blaeu handelde in kennis. Hij was een kennis-intermediair op een druk kruispunt van de wetenschappelijke infrastructuur. In een tijd waarin auteursrechten en intellectueel eigendom onbekend waren, had hij veel invloed op de presentatie en verspreiding van kennis

Voor Blaeu waren boeken koopwaar. Hij was een koopman, die zijn leven lang bezig was met commercie, verkoopstrategieën en netwerken. Zijn fonds bestaat voornamelijk uit kwaliteitsdrukwerk. Ook daarin toont hij zijn wereldklasse.

Koopman in kennis is waardevol voor de boekgeschiedenis én de wetenschapsgeschiedenis. Het boek is de handelsuitgave van het proefschrift dat Djoeke van Netten in 2012 aan de Rijksuniversiteit Groningen verdedigde.

Koopman in kennis is waardevol voor de boekgeschiedenis én de wetenschapsgeschiedenis. Het verschijnt als deel 15 in de ‘Nieuwe Reeks’ van Bijdragen tot de Geschiedenis van de Nederlandse Boekhandel (BGNB).

zie ook…

[/et_pb_text][/et_pb_column][/et_pb_row][/et_pb_section]

‘Kaarten van Amsterdam’ – topografisch overzicht van 1538-2012 in twee delen

hameleers-kaarten-dl1-2013Marc Hameleers
Kaarten van Amsterdam 1538-1865
Omvang 426 pagina’s, met 625 illustraties in kleur
ISBN 9789068686203, verkoopprijs € 69,50 [bestel]

Kaarten Van Amsterdam 1866-2012
Omvang 384 pagina’s, 450 illustraties in kleur
ISBN 9789068683172, verkoopprijs € 69,50 [bestel]

Uitgeverij THOTH, februari 2013

Beide delen zijn gebonden, rijk geïllustreerd, groot formaat 35 x 26 cm

hameleers-kaarten-dl2-2013Op 14 februari 2013 opende in het Amsterdams Stadsarchief de tentoonstelling Booming Amsterdam. De groei van Amsterdam in de Gouden Eeuw. Tegelijkertijd verscheen de uitgebreide, rijk geïllustreerde publicatie Kaarten van Amsterdam in twee delen.

Het deel Kaarten van Amsterdam 1866-2012 verscheen al eerder in 2002 als ‘Kaarten van Amsterdam 1866-2000’ en is nu grondig herzien en aangevuld.

Auteur Marc Hameleers, verbonden aan het Stadsarchief, schreef het nieuwe eerste deel van Kaarten van Amsterdam met de overzichtskaarten van Amsterdam die in de jaren 1538-1865 vervaardigd werden.

De twee delen samen geven een fraai topografisch overzicht van de geschiedenis van de stedelijke ontwikkeling van Amsterdam door de eeuwen heen.

De topografische kaarten geven een gedetailleerd beeld van het aanzien van wijken en buurten en van de ligging en vorm van straten en pleinen. Daarnaast zijn er ruim honderd thematische kaarten opgenomen die een schat aan informatie bevatten over alle mogelijke onderwerpen zoals demografie, openbaar vervoer, toeristische attracties, verspreiding van besmettelijke ziekten, bevolkingsdichtheid, religie, handel en nijverheid.

hameleers-spread-1

waarde – De eerste uitgave uit 2002 van Kaarten van Amsterdam 1866-2000 is al geruime tijd uitverkocht en een blik op de website antiqbook maakt duidelijk hoeveel waarde aan deze uitgave wordt gehecht. Exemplaren worden aangeboden voor prijzen tussen 140 en 300 euro.

over dit boek…

Atlas De Wit – streetview uit de 17e eeuw

Marieke van Delft (inl.), Peter van der Krogt
Atlas De Wit

Uitgeverij Lannoo, oktober 2012

gebonden, 288 pagina’s, 64 x 38 cm
ISBN 9789401401890
introductieprijs tot eind december € 99,- daarna € 119,-

bestel

Een historische atlas uit 1698 met 151 stadsplattegronden en afbeeldingen uit de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden, van Groningen tot Rijsel. Een boek van groot kunst- en cultuurhistorisch belang. Van deze atlas zijn wereldwijd maar vijf exemplaren bekend. Prachtige, oorspronkelijk met de hand ingekleurde kaarten, die vanuit vogelvluchtperspectief zijn getekend.

Op 11 oktober 2010 wist de Koninklijke Bibliotheek een exemplaar van deze bijzondere stedenatlas uit de Gouden Eeuw te verwerven, het Stedenboek Theatrum ichnographicum omnium urbium van Frederick de Wit.

De stedenboeken van De Wit zijn minder frequent bewaard gebleven dan die van Blaeu. Van deze eerste uitgave waren tot nu toe wereldwijd slechts vier exemplaren bekend. En geen van deze vier is zo fantastisch ingekleurd als het exemplaar dat nu door de KB verworven is. Niet alleen de uitvoering, ook de samenstelling van een dergelijk stedenboek kon door de koper enigszins aan zijn eigen smaak aangepast worden. Daardoor komt het dat geen enkele exemplaar helemaal hetzelfde is als een ander. Aan dit exemplaar zijn bijvoorbeeld een aantal prenten en steden toegevoegd, terwijl anderzijds plattegronden van enkele Zuid-Nederlandse steden weggelaten zijn. In dit exemplaatr zijn op 112 bladen met plattegronden en 11 bladen met gravures in totaal 151 steden uit de Lage Landen afgebeeld.

Een digitale versie van dit exemplaar is als bladerboek op de website van de KB te bekijken. U kunt in een oogopslag zien of er een kaart van uw woonplaats is opgenomen in de atlas.

detail uit de kaart van Den Haag met het Binnenhof en de Hofvijver (KB)

Facsimile

Uitgeverij Lannoo heeft in samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek een uitgave van Atlas de Wit gemaakt, op ware grootte met een nieuwe inleiding en een gedetailleerde beschrijving per kaart. Deze monumentale, drietalige uitgave is 64 cm hoog en weegt maar liefst 7 kg.

Deze facsimile op ware grootte bevat afbeeldingen van de prachtige, oorspronkelijk met de hand ingekleurde kaarten, die in perspectief zijn getekend. De kaarten geven een visuele kijk op de geschiedenis van de 17de eeuw, van Groningen tot Kamerijk.
De inleiding en de gedetailleerde kaartbeschrijvingen maken deze historische atlas toegankelijk voor alle liefhebbers van geschiedenis en oude kaarten.

Hieronder een korte video, waarin Marieke van Delft meer vertelt over de Atlas.

 

(upload UitgeverijLannoo, 1 juni 2012)

Er is ook een langere versie van deze video, 12:50 min. die hier is te zien.

Over Atlas De Wit werd ook geschreven door…

De wereld in kaart – Gerard Mercator (1512-1594) en de eerste wereldatlas

Thomas Horst
De wereld in kaart
Gerard Mercator (1512-1594) en de eerste wereldatlas

Mercatorfonds, oktober 2011

Hardcover met stofomslag, 400 pagina’s, 32.5 x 24.5 cm
ISBN 9789061531241, verkoopprijs € 69,95

bestel bij: bol.com | Selexyz | Bruna | Cosmox |

Gisteren schreef ik over de ‘Atlas van de wereld’, een uitgave van de Walburg Pers, met daarin Mercators meesterwerk uit 1569, de grote wandkaart van de wereld in 21 bladen.

In de aanloop naar 2012, Gerard Mercators 500ste geboortejaar, komt het Vlaamse Mercatorfonds met een omvangrijker boek over de beroemde cartograaf waarin, naast een inleiding op het leven en werk van Mercator, alle platen uit de Mercatoratlas van 1595 zijn opgenomen.

De Atlas van Mercator, de beroemdste atlas ter wereld, werd in 1595 in meerdere fascikels gedrukt en was al voor zijn tijdgenoten een sensatie. Gerard Mercator bedacht niet alleen het woord atlas voor een systematische verzameling van kaarten, maar hij ontwierp ook de zogenaamde Mercatorprojectie die vandaag nog altijd wordt gebruikt. Van de Atlas van Mercator zijn nog slechts weinig volledige exemplaren bewaard en daarvan zijn er maar enkele ingekleurd. In dit boek wordt een inleiding gegeven op leven en werk van de grote kosmograaf en worden alle kaarten uit de “Editio principissima” die in de Staatsbibliothek zu Berlin wordt bewaard, in waarheidsgetrouwe kleuren gereproduceerd. Het werk is een hommage aan de uitvinder van het moderne wereldbeeld wiens vijfhonderste geboortedag in 2012 wordt gevierd. (uitgever)

Met kleurenreproducties van alle platen uit de Mercatoratlas van 1595 (2° Kart. B 180 / 3) bewaard in de Staatsbibliothek zu Berlin – Preussischer Kulturbesitz.
In co-editie met: Faksimile Verlag, Münich.

Thomas Horst – Thomas Horst studied history and anthropology at the universities of Munich and Vienna. He is specialised in the history of cartography and worked a.o. on the development of the city maps of his home city of Munich and unknown manuscript maps of Bavaria, with particular regard to the history of culture and climate. In 2003 and 2005 he also did ethnological field research about the descendants of the Mundurukú-Indians in the Amazon region (Brazil). His postdoctoral research projects focuses – besides the early modern cartography – on old globe pairs and the history of climatology. In 2009 he received a fellowship for the investigation of old globes held in Bavaria. Recently, he wrote a substantial commentary to the Mercator atlas of 1595, which will be published on occasion of the 500th anniversary of Gerhard Mercator in 2012.
(bron: Mercator conferentie 2012)

Atlas van de Wereld – De wereldkaart van Gerard Mercator uit 1569

Sjoerd de Meer
Atlas van de Wereld
De wereldkaart van Gerard Mercator uit 1569

Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, december 2011

gebonden in luxe halflinnen band, 60 pagina’s, 49 x 35 cm
ISBN 9789057306112, verkoopprijs € 295 / 395
(De prijs is € 295 tot 1 mei 2012, daarna wordt de prijs € 395)

Oplage slechts 500 exemplaren.

te koop bij o.a.: bol.com | Selexyz | Bruna | Cosmox |

Aan de vooravond van Gerard Mercators 500ste geboortejaar (2012) verschijnt zijn wereldberoemde kaart voor het eerst integraal in kleur. De op groot formaat gereproduceerde kaarten zijn ingebonden in een luxe linnen band. Sjoerd de Meer verzorgde de uitgebreide inleiding en toelichting van dit unieke, belangwekkende document van cartografie en maritieme geschiedenis.

Gerard Mercator (1512 – 1594) was de belangrijkste cartograaf van zijn tijd. Bij de enige wereldkaart die hij vervaardigde (1569) paste hij een nieuwe methode toe om de ronde vorm van de aarde over te brengen op het platte vlak. Deze zogenoemde Mercatorprojectie is tot op de dag van vandaag de meest gebruikte projectiemethode.
Mercators wereldkaart, ontwikkeld voor navigatie op zee, bestaat uit 18 bladen. Van de drie bewaard gebleven exemplaren is de kaart van het Maritiem Museum Rotterdam (MMR) de enige ingekleurde. Bovendien is dit unieke exemplaar als een atlas samengesteld, terwijl de andere twee (in Parijs en Basel) als wandkaart zijn gemonteerd.
Mercators Atlas van de Wereld is een lust voor het oog. Te zien zijn bijvoorbeeld de vroegste gedetailleerde weergave van het gebied rondom de Noordpool, maar ook de vloot van Ferdinand Magallaan op weg naar Zuid-Amerika. Een waar schouwspel vormen de mensen, mythologische wezens en dieren op de kaart, maar ook de prachtige Renaissanceletters en het drukke rolwerk rondom de cartouches zijn vermeldenswaard. (uitgever)

Sjoerd de Meer – Historicus en kunsthistoricus Sjoerd de Meer (1958) is conservator cartografie van het Maritiem Museum Rotterdam. Eerder publiceerde hij over Nederlandse maritieme cartografie, met name over de zeekaarten van de VOC.

Tentoonstelling – Uitgave in samenwerking met het Maritiem Museum Rotterdam, waar een tentoonstelling wordt gehouden ter gelegenheid van Gerard Mercators 500ste geboortejaar: ‘Recht zo die gaat’, te zien tot 8 september 2013.

zie ook: ‘De wereld in kaart : Gerard Mercator (1512-1594) en de eerste wereld atlas‘ – Mercatorfonds, oktober 2011

Zeeuwse kaarten voor de VOC

Ruud Paesie
Zeeuwse kaarten voor de VOC
Het kaartenmakersbedrijf van de Kamer Zeeland in de 17de en 18de eeuw

Uitgeversmaatschappij Walburg Pers, okt 2010

paperback, 104 pagina’s, 28 x 22 cm
ISBN 9789057306785, verkoopprijs € 19,95 nu € 8,95

te koop bij bol.com

In de 17de en 18de eeuw had de VOC kaartenmakers in dienst om haar zeelieden van nautische kaarten te voorzien. Over de beroemde Amsterdamse kaartenmakers Blaeu/de Graaf is zoveel geschreven, dat haast de indruk zou ontstaan dat VOC-kaarten uitsluitend in Amsterdam werden vervaardigd. Ook de Zeeuwse kamer had eigen cartografen in dienst, maar daarover is tot nog toe vrijwel niets gepubliceerd. Maritiem historicus Ruud Paesie verrichtte geruime tijd onderzoek naar de kaartenmakers van de Kamer Zeeland.
Rond 1670 verzochten Zeeuwse VOC-bestuurders landmeter Arent Roggeveen om geheime zeekaarten voor hen te gaan tekenen. Hij was een begaafd en veelzijdig man: cartograaf, wiskundige én astronoom. Hij onderrichtte zeevaartkunde en was VOC-examinator van stuurlieden. Bekendheid kreeg hij vooral door zijn expeditieplannen naar het ‘Onbekende Zuidland’, het huidige Australië. Het was uiteindelijk zijn jongste zoon Jacob Roggeveen die deze plannen ten uitvoer bracht en tijdens die expeditie Paaseiland ontdekte.

Na het overlijden van Arent Roggeveen nam oudste zoon Johan zijn vaders cartografische werkzaamheden over. Johan werkte ruim 40 jaar als kaartenmaker en werd op zijn beurt opgevolgd door Abraham Anias, van wie Paesie aantoont dat hij Johan Roggeveens stiefzoon was. Net als bij de Amsterdamse familie Blaeu was er dus ook in Zeeland sprake van een familiebedrijf.

(tekst uitgever)

website Maritiem historicus dr. Ruud Paesie (1956)

video Omroep Zeeland, 6 okt 2010

– In het Zeeuws Maritiem muZEEum in Vlissingen is van 9 oktober 2010 t/m 6 februari 2011 een tentoonstelling over dit onderwerp te zien.

‘De wereld aan de wand’ – de geschiedenis van de schoolwandkaarten in Nederland

L. Brink en L. Holl
De wereld aan de wand
De geschiedenis van de schoolwandkaarten in Nederland

Waanders Uitgevers, september 2010

paperback, 192 pagina’s, 25,5 x 23,6 (oblong) cm
ISBN 9789040077128, verkoopprijs € 29,50 > nu voor € 14,75

te koop bij bol.com

Generaties leerlingen zijn opgegroeid met schoolwandkaarten in vele soorten en maten. In de 19de en 20ste eeuw vormden die kaarten meestal de eerste kennismaking met de grafische voorstelling van het aardoppervlak. Vanaf 1840 kwamen uitgevers als Oomkens, Wolters, Thieme en Noordhoff in rap tempo met steeds weer nieuwe schoolwandkaarten op de markt. De kaarten geven hierdoor een boeiend overzicht op groot formaat van de ingrijpende veranderingen in het (politieke) landschap van Nederland en zijn voormalige koloniën, van Europa en van de wereld.
Vreemd genoeg heeft de schoolwandkaart tot nu toe echter een zeer stiefmoederlijke behandeling gekregen in de kartografische literatuur.

De wereld aan de wand brengt de geschiedenis van deze kaarten rijkelijk geïllustreerd in beeld. Een groot aantal schoolwandkaarten passeert hierbij de revue. Het is een feest van herkenning voor iedereen die goede herinneringen heeft aan zijn aardrijkskundelessen. Dit boek geeft de schoolwandkaart, het muurbloempje onder de leermiddelen, de aandacht die hij verdient. (flaptekst)

De schrijvers van dit boek, Lowie Brink en Lucy Holl, zijn eigenaar van het antiquariaat ‘De wereld aan de wand’, gespecialiseerd in wandkaarten.

Recensie

Covens & Mortier – de grootste landkaartenuitgever in de 18e/19e eeuw

Marco van Egmond
Covens & Mortier
a Map-publishing House in Amsterdam 1685-1866

HES & DE GRAAF Publishers / Houten, juli 2009

Gebonden, 596 pagina’s, 32 x 26 cm
ISBN 9789061942207, verkoopprijs € 185.50

te koop bij bol.com

Standaardwerk over een uitgevershuis in Amsterdam dat wereldwijd de grootste was op het gebied van kaarten en atlassen.
Lees meer…
Langer dan tot op heden altijd werd aangenomen, kon de 18e-eeuwse Nederlandse handel in landkaarten blijven voortbouwen op haar reputatie uit de Gouden Eeuw. Het Amsterdamse uitgevershuis Covens & Mortier heeft in dit proces een belangrijke rol gespeeld.

Hoogstwaarschijnlijk was deze uitgever in kwantitatief opzicht de grootste landkaartenhandel uit die tijd. Op haast industriële wijze bracht Covens & Mortier duizenden cartografische uitgaven op de markt.

Dit boek beschrijft alle aspecten van het Amsterdamse kaartenuitgevershuis Covens & Mortier in de 18e en 19e eeuw en de belangrijke rol die deze uitgevers hebben gespeeld op het gebied van het verzamelen, produceren en distribueren van nationaal en internationaal cartografisch materiaal.

Er wordt uitgebreid ingegaan op de cartografische voorraad van de firma Covens & Mortier, de organisatie van een commercieel uitgeversbedrijf en de belangrijke nationale en internationale rol die Covens & Mortier als uitgever vervulde in de ontwikkeling van de commerciële cartografie.

(tekst uitgever)

– Deze Engelstalige uitgave is gebaseerd op het proefschrift van Dr Marco van Egmond (1969), conservator van de kaartenverzameling van de universiteitsbibliotheek Utrecht. Hij ontving hiervoor in 2009 de Menno Herzberger Aanmoedigingsprijs, die eens in de drie jaar wordt uitgereikt voor exceptioneel boekhistorisch onderzoek.

Wikipedia over Covens en Mortier

Een reisgids uit 1724

SAB-Weghwyser-1Wilhelm Nagge, Clemens Hogensijn (inleiding)
Weghwyser door de Provintie van Overyssel
naar de oorspronkelijke uitgave (Deventer, 1724); een toeristische reisgids in beeld en tekst uit de 18de eeuw

Op 18 februari 2010 vond de presentatie plaats van de heruitgave van de ‘Weghwyser door de Provintie van Overyssel’, een toeristische gids van Overijssel waarvan het origineel in 1724 door de Deventer drukker Jan de Lat werd vervaardigd. De oorspronkelijke uitgave bevindt zich in de schatkamers van Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek.

Deze heruitgave bevat prachtig kaartmateriaal en is voorzien van een inleiding door Clemens Hogenstijn, stadshistoricus.

SAB-Weghwyser-2Zeldzaam en handzaam
In de 18e eeuw nam de mobiliteit in Nederland toe. Daarmee ontstond er een behoefte aan kleine, handzame reisgidsen. Deventer drukker Jan de Lat legde zich in zijn drukkerij aan de Nieuwstraat toe op het vervaardigen van deze handzame kaartenboekjes. Zijn oudste bekende boek is de zeldzame ‘Weghwyser’ voor Overijssel, waar maar twee exemplaren van bekend zijn, beide in de Deventer bibliotheek. Het zo op het eerste gezicht onooglijke boekje bevat prachtig kaartmateriaal.

SAB-Weghwyser-3Urentabel voor de reiziger
Het gidsje begint met de kaart van Overijssel van Nicolaas ten Have, vervolgt met plattegronden van Overijsselse steden (zie afbeelding plattegrond van Deventer) en sluit af met een ‘Steedewyzer’, een afstandstabel waarop de reiziger kon zien hoeveel uren gaans het was van de ene stad naar de andere (zie afbeelding afstandstabel). Verder bevat de reisgids een historische beschrijving van de provincie en zijn belangrijkste steden, geschreven door de Twellose dominee Wilhelm Nagge.

Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek Deventer (SAB), febr. 2010 / ingenaaid – 64 pag. / ISBN 9789080989672 / Verkoopprijs 9,50 Euro UITVERKOCHT

– Deze heruitgave van de ‘Weghwyser’ verschijnt ter gelegenheid van het 450-jarig bestaan van het Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek (SAB) in Deventer: de oudste stadsbibliotheek van Nederland. De oplage is slechts 1500 exemplaren.

– Het boekje is te koop bij de balie van het SAB, maar kan ook  via internet besteld worden. De prijs van het boekje bedraagt € 9,50, excl. verzendkosten.

Website  Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek Deventer (SAB)